Paraleli i 38 si i tillë është një rreth gjerësie 38 gradë në veri të prerjes ekuatoriale. Kjo vijë ndan gadishullin Korean afërsisht përgjysmë (duke e lënë rreth 56 për qind të territorit Korean në pjesën veriore). Kufiri aktual midis Jugut dhe Veriut përshkon këtë rreth gjerësie, duke përfunduar në një farë distance në veri të bregut lindor.
Pavarësisht këtij shpjegimi, njerëzit shpesh i referohen lirshëm kufirit midis dy Koreve si paraleli 38. Përse ka ngjitur ky emër?
Ndërsa Japonia i afrohej humbjes në Luftën e dytë Botërore, aleatët duhej të vendosnin se çfarë do të bënin me kolonitë e saj, përfshirë Korenë. Ata e kishin diskutuar vazhdimisht si çështje besimi, por pa specifikuar zonat e pushtimit. Kolapsi i shpejtë i Japonisë në gusht 1945, e bëri urgjente arritjen e një vendimi. Një ndarje e mundshme u propozua nga kolonelët Charles Bonesteel dhe Dean Rusk gjatë një takimi që zgjati gjithë natën e 10 gushtit. Ata donin që zona amerikane të shtrihej mjaftueshëm larg në veri për të përfshirë Seulin. Por, gjithashtu ndarja duhej të ishte e pranueshme për Bashkimin Sovjetik, që kishte vendosur trupa në Kore përpara se të mbërrinin amerikanët. Bonesteel së pari, mendoi se linja duhej t’i referohej kufijve të provincave, por nuk kishte një hartë të përshtatshme në dorë. Në vend të saj ai zgjodhi paralelin 38. Për habinë e kolonelit Rusk, sovjetikët pranuan.
Kjo vijë ndarëse u nënshkrua në 25 qershor 1950, kur Koreja e Veriut pushtoi Jugun. Armëpushimi u arrit vetëm në 27 korrik 1953. Në vitin e parë të luftës, përparësia e betejave u epua në mënyrë dramatike. Por, paraleli 38 mbeti një referencë domethënëse përgjatë gjithë luftës.
Zyrtarisht u përdor në rezolutën origjinale të Kombeve të Bashkuara që u bënte thirrje koreano-veriorëve të tërhiqeshin. Ishte gjithashtu e rëndësishme për Mao CeDunin i cili hyri në luftë me një efekt shkatërrimtar kur forcat e OKB-së kaluan në veri të paralelit. Deri në qershor 1951, forcat e OKB-së kishin rifituar përparinë, duke i shtyrë kinezët pas përtej paralelit 38. Por, liderët politikë të Amerikës ishin të lodhur për të shkuar edhe më larg, pasi mund të humbnin aleatët në OKB, të tërhiqnin Bashkimin Sovjetik në një betejë, apo të provokonin Kinën duke bërë që kjo e fundit të dyfishonte përpjekjet.
Amerikanët bënë një vesh shurdh ndaj apeleve të presidentit koreano-jugor, Syngman Rhee, i cili kishte këmbëngulur prej një kohe të gjatë për ribashkimin e vendit të tij. Një nga kolonelët iu referua paralelit 38 si “vija e mallkuar”.
Pasi dy vite të tjera luftimesh dhe negociatash nis-ndalo, palët ranë dakord që ta kthenin vijën e frontit ashtu si ishte, në një “linjë ushtarake demarkacioni” duke ndarë dy Koretë, me të ashtuquajturën “zonë e demilitarizuar” që shtrihej dy kilometra në secilën anë.
Kjo është vija që mbetet edhe aktualisht kufiri de facto. Vija reflekton pozicionin e palëve kur u ndërprenë luftimet e jo ndonjë gjerësi të caktuar gjeografike.
Ende do të ishte shumë e vështirë të argumentohej se afërsia e kufirit rastësor përkon me gjerësinë gjeografike të paralelit 38. Dy palët kishin vullnetin të ndalnin luftimet për shkak se kishin ndjesinë se ishte rikthyer status-kuoja. Dhe kjo ndjesi reflekton afërsinë e kufirit me atë “vijë të mallkuar”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
