Kriza klimatike nuk po çon vetëm në një rritje të temperaturës mesatare globale. Efektet në oqeane dhe akull po bëhen gjithnjë e më të dukshme dhe shumë nga pasojat e ngrohjes globale janë tashmë të pakthyeshme, të paktën për qindra apo mijëra vjet, paralajmëron Organizata Botërore Meteorologjike (WMO) në raportin e saj të fundit mbi gjendjen e klimës në botë.
Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres theksoi se “planeti ynë po dërgon sinjale në rritje stresi dhe ndër pasojat më të rëndësishme janë humbja e akullit dhe rritja e nivelit të detit”.
Temperatura mesatare globale në vitin 2024 ishte rreth 1,55 °C mbi nivelin para revolucionit industrial (1850-1900), gjë që klimatologët e konfirmuan tashmë në janar.
Tetë vitet e fundit janë shënuar nga një rritje rekord në përmbajtjen e nxehtësisë së oqeanit. Oqeanet thithin rreth 90 për qind të nxehtësisë së gjeneruar nga rritja e gazeve serrë, duke i bërë ato vendimtare për sistemin klimatik të Tokës.
Tre vitet e fundit kanë parë shtrirjen më të ulët të akullit sezonal në Antarktidë, më pak se dy milionë kilometra katrorë.
Globalisht, akullnajat kanë humbur më shumë masë në tre vitet e fundit se kurrë më parë që nga fillimi i matjeve në vitet 1970.
Rritja e nivelit të detit është dyfishuar që nga fillimi i matjeve satelitore në 1993 dhe tani është 4.7 mm në vit.
Sistemi klimatik është i plogësht, që do të thotë se trendi i rritjes së temperaturave do të vazhdojë për dekada edhe nëse emetimet e gazeve serrë ndalojnë në mënyrë magjike.
Viti 2024 ishte viti i parë që nga fillimi i matjeve në të cilat temperatura mesatare globale ishte më shumë se 1.5 °C krahasuar me periudhën para-industriale, duke e bërë atë vitin më të ngrohtë të regjistruar ndonjëherë. Marrëveshja e Parisit për Klimën e vitit 2015 vendosi një objektiv për të kufizuar ngrohjen globale në 1.5 °C, por tendenca afatgjatë aktualisht varion midis 1.34 dhe 1.41 °C, në varësi të metodologjisë së llogaritjes.
Përveç ndikimit njerëzor, rritja e papritur e temperaturës në 2023 dhe 2024 u ndikua edhe nga fenomene natyrore si El Niño dhe rritja e aktivitetit diellor.
Raporti tregon qartë nevojën urgjente për të reduktuar emetimet e gazrave serrë dhe për t’u përshtatur me ndryshimin tashmë të pashmangshëm klimatik. Pa veprime vendimtare, efektet e krizës klimatike do të bëhen gjithnjë e më të vështira për t’u kontrolluar. /tesheshi.com/
