Çdo vit në botën e kinematografike jepen çmime të veçanta; dhe ceremonia e shpërndarjes së premiumeve mbulohet me transmetim mediatik botëror. Në fokus janë filmat më të mirë që kanë dalë dhe çdo aspekt tjetër që lidhet me to, si teknikat e filmimit, regjisura, montazhi, efektet dhe skenari.
Historia e “Oskar”-it
Shpërndarja e çmimeve “Oskar”, si më prestigjozi, filloi në vitin 1928 në pesë kategori. Ceremonia e parë e Oskar-it u mbajt më 16 maj 1929. Kjo ceremoni ishte e thjeshtë dhe nuk pati mbulim mediatik. Famë të konsiderueshme globale ajo fitoi në vitin 1953, pas transferimit të ceremonisë në televizion.
Historianët nuk bien dakord mbi origjinën e emrit “Oskar”. Disa thonë se sekretarja e zyrës Akademike Margaret Herrick, tha kur pa modelin e statujës për herë të parë në vitin 1928, se ajo dukej si xhaxhai i vet, Oskar.
Të tjerë argumentojnë se aktorja Betty Davis e quajti statujën “Oskar” me emrin e burrit të saj të parë.
Historia e statujës
“Oskar” është një statujë që mishëron imazhin e një luftëtari që mban një shpatë të gjatë e cila varet poshtë në këmbët e tij. Ky luftëtar qëndron në një celuloid mbështjellës filmi prej nga dalin rreze që përfaqësojnë pesë degët e sponsorizuara nga Akademia, që janë: aktrimi, regjia, prodhimi, skenari dhe artistët. Ata janë të vendosur në një bazë cilindrike mermeri.
Lartësia e statujës e bërë nga bakri e kallaji dhe e lyer me flori është 34 cm e gjatë. Ajo peshon 3,85 kilogramë. Ajo është projektuar nga Cedric Jones në vitin 1928, dhe e bërë nga skulptori George Stanley. Kjo vepër implementohet nga kompania “Dodg” në Crystal Lake, Illinois.
Çmimet e akademisë të njohura me emrin “Oskar” konsiderohen si një ndër çmimet më prestigjoze kinematografike në Shtetet e Bashkuara dhe në botë. Ajo jepet nga Akademia e Arteve dhe e shkencave filmike. Në vitin 2015 antarësia e saj arriti në rreth gjashtë mijë e njëqind anëtarë.
Në vitin 1955 në kategorinë e filmit u shtua edhe çmimi ‘filmi huaj më i mirë’ në grupet zyrtare të çmimeve. Kështu, ju lejua çdo vendi në botë që të kandidojë me një film që e përfaqëson atë në konkurs.
Çmimi “Oskar” për filmat e animuar modern konsiderohet si i pjesshëm, pasi ai filloi në vitin 2001 dhe është e dominuar nga Pixar, i cili fitoi shtatë çmime “Oskar” për këtë kategori, duke përfshirë edhe filmin “Në kërkim të Nemos”.
Oskar dhe pakicat
Një vëzhgim i bërë nga gazeta Los Angeles Times në vitin 2012, zbuloi se anëtarët e Akademisë ishin 94% të bardhë dhe 77% meshkuj. Sipas vëzhgimit, anëtarët janë përzgjedhur në bazë të biznesit të tyre dhe në bazë të rekomandimit të anëtarëve të tanishëm me një moshë mesatare 62 vjeç.
Sondazhi i fondacionit Reuters të instituti “Ipsos” gjeti se rreth 34% e të anketuarve besojnë se Hollywood ka një problem me pakicat.
62% e zezakëve të cilët morën pjesë në sondazh thanë se industria e filmit ka një problem me pakicat, krahasuar me 48% të të gjitha pakicave që kanë qenë pjesë e sondazhit.
Në ceremoninë e 87-të, përfaqësuesi Neil Patrick Harris, i cili moderoi ceremoninë “Oskar” qortoi nominimet e Akademisë, kur me ironi tha: “ne sonte po nderojmë puntorët më të mirë në Hollywood dhe më të bardhë”, dhe pastaj shtoi: “Më vjen keq .. do të thoja më të ndriturit”.
Ky humor u reflektua në statistikat e nominimit, pasi ndërmjet 2900 kandidatëve fitimtarë, vetëm 31 artistë zezakë arritën të fitojnë çmimin “Oskar”.
Kinema dhe Politikë
Temat e ngritura nga filmat konkurentë shoqërohen me debate të mëdha. Shpesh në to trajtohen fenomenet sociale, kulturore dhe politike, të cilat lënë gjurmët e tyre pozitivisht ose negativisht në historinë njerëzore.
Çmimet “Oskar” përdoren për të shprehur pikëpamje politike që hapin debate, si për shembull refuzimi i aktorit Marlon Brando në marrjen e çmimit si ‘aktori më i mirë’ për shkak të qëndrimit të qeverisë së Shteteve të Bashkuara me indianët. Apo si rasti i kritikave të shumta për fituesit e filmit “Lufta në Irak”, në ceremoninë e çmimeve të vitit 2003. Më i dalluari ishte Michael Moore, drejtori i cili fitoi çmimin për ‘filmin më të mirë dokumentar’.
Burimi: Al Jazeera, përktheu: Enklid Pelari
