Po ngrihen pyetje për opsionet dhe kartat e presionit që arabët mund të përdorin për të kundërshtuar planin e presidentit amerikan Donald Trump për zhvendosjen e banorëve të Gazës, ndërsa dy ekspertë të çështjeve të SHBA paralajmërojnë për pasojat e mosmbajtjes së një qëndrimi të vendosur dhe rrezikun që një zhvillim i tillë paraqet për Egjiptin dhe Jordaninë, të cilët janë nën presion të madh amerikan për ta pranuar atë.
Në lidhje me këtë, Abdullah al-Shayji, profesor i shkencave politike në Universitetin e Kuvajtit, theksoi se dënimet dhe protestat arabe nuk janë më të mjaftueshme “sepse plani i Trump kërcënon sigurinë kombëtare arabe”, duke vënë në dukje se Trump e shikon Rripin e Gazës me sytë e një tregtari të pasurive të paluajtshme dhe duhet “të zgjohet nga një gjendje iluzionesh dhe çmendurie të pakujdesshme”.
Al-Shayji tha në programin “Kursi i ngjarjeve” se duhet të merren masa që do të dëmtojnë presidentin amerikan, si ndalimi i normalizimit të marrëdhënieve me Izraelin dhe tërheqja e ambasadorëve dhe investimeve, ndërsa këmbënguli për Iniciativën Arabe të Paqes.
Dialogu
Ndërsa vlerësoi qëndrimin e ashpër saudit, Al-Shayji tha se nuk ka asnjë qëndrim të fortë arab dhe islam kundër Trump-it, ndërsa kërkoi që vendimet e samitit të ardhshëm arab të jenë “përtej zgjidhjeve të vendosura”, duke theksuar rëndësinë e pranisë kolektive të liderëve arabë.
Dy ditë më parë, Ministria e Jashtme egjiptiane njoftoi se Kajro do të presë një samit të jashtëzakonshëm arab më 27 shkurt 2025, mbi “zhvillimet e reja dhe serioze në lidhje me çështjen palestineze”.
Ai shprehu besimin e tij se arabët duhet të hyjnë në dialog me Trump, duke shfrytëzuar dëshirën e tij për të fituar çmimin Nobel për Paqe, dhe të mos hyjnë në luftëra të reja, përveç një marrëveshjeje normalizimi me Arabinë Saudite në rast të krijimit të një shteti palestinez.
Sipas Al-Shayji, rreziku është i pashmangshëm për Jordaninë, dhe pasojat e planit të Trump-it janë të rënda, megjithëse në të njëjtën kohë ai është i bindur se plani është “i kotë dhe nuk do të realizohet”.
Presidenti amerikan priti mbretin jordanez Abdullah II në Shtëpinë e Bardhë, përpara një takimi të pritshëm me presidentin egjiptian Abdul Fattah al-Sisi në Uashington.
Analisti politik dhe studiuesi në Institutin e Lindjes së Mesme Hassan Mneimneh theksoi domosdoshmërinë e përballjes së Trump-it me hapa përshkallëzues, duke vënë në dukje rrezikun që vjen nga diskursi i zhvendosjes së palestinezëve nga Gaza dhe Bregu Perëndimor.
Sipas Mneimneh, është e pamundur të “racionalizohet” Trump, sepse ai beson se ai është “vendimmarrësi në botë dhe të gjithë duhet t’i binden atij”. Ai theksoi rëndësinë e “forcimit të mbështetjes arabe për Jordaninë nëse presidenti amerikan i zbaton kërcënimet e tij, sepse pajtueshmëria do të çonte vetëm në poshtërim edhe më të madh.”
Uniteti arab
Megjithëse ai pranoi se Jordania nuk ka asnjë levë për të ushtruar presion mbi Shtetet e Bashkuara, Mneimneh tha se Trump ka ndikim të madh mbi Egjiptin pasi u përjashtua nga pezullimi i ndihmës amerikane.
Egjipti përballet me një kërcënim real, sipas Mneimneh, dhe nëse ushtria e tij nuk vepron në interes të vendit të tij, “ai do të ekspozohet ndaj trazirave të brendshme dhe të jashtme”. Ai paralajmëroi kundër krijimit të kushteve për zhvendosjen e banorëve të Gazës duke shkatërruar kushtet elementare të jetesës në Rripin.
Ai tha se “Trump dëshiron të arrijë një zgjidhje që i përshtatet kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe që në çdo rast do të thotë përjashtim i kushteve për krijimin e një shteti palestinez”.
Ai theksoi nevojën për unitet arab në kundërshtimin e Trump-it, duke vënë në dukje se Arabia Saudite është aktualisht në një pozitë më të fortë se sa ishte gjatë mandatit të parë presidencial të Trump (2017-2021).
Mneimneh tha se mbështetja e Autoritetit Palestinez në kornizën e Marrëveshjes së Oslos ishte “e pasuksesshme”, duke theksuar se nënshtrimi ndaj dëshirave amerikane “nuk do të sjellë ndonjë rezultat pozitiv, veçanërisht pasi vrasjet dhe shkatërrimet të kenë lëvizur nga Gaza në Bregun Perëndimor”.
Që nga 25 janari, Trump ka promovuar një plan për të zhvendosur palestinezët nga Gaza në vendet fqinje, si Egjipti dhe Jordania, të cilin të dy vendet e kanë refuzuar dhe vende të tjera arabe dhe organizata rajonale dhe ndërkombëtare u janë bashkuar atyre. /tesheshi.com/
