E gjitha fillon me një karvan të gjatë makinash që stivosen çrregulltazi para dritës së kuqe të semaforit, që pothuaj kurrë nuk ndryshon ngjyrë. Sapo je shfryrë nga denduria e pickimeve irrituese nga pritja e semaforit të parë vetëm pak qindra metra prapa, avazi i evakuimit psikologjik që të shkakton pritja në radhë semafori përsëritet përpikmërisht sa herë që zgjidhjet tona të trafikut urban kanë anuar drejt formulash më të lehta dhe më pak të kushtueshme të mundshme. Në situata të tilla, përsiatja jote nuk ka kurrë shansin të thellohet më tutje, për shkak të një siluete andertali e cila merr trajtë akullnaje hundështypur tek xhami anësor i makinës tënde, ngjashëm me një vepër arti nën gjelatinë.
Papritmas ndodhesh i përballur me një dialog burgu, ku xhami i makinës të aktivizon një marrëdhënie gjestikulacioni me qenien e cila ndodhet përtej territorit tënd, e përjashtësuar nga konforti i xhamtë i makinës. Në këtë situatë prite nga banda të paarmatosura lypësish profesionistë, të cilët zhdukin me praninë e tyre çdo lloj ndjenje admirimi, detyrohesh të administrosh një situatë qesharake depresioni të një varfërie të shtirë, që sa vjen e transformohet në një tatim bashkiak mbi durimin dhe botëkuptimin personal të secilit.
Gra, fëmijë e foshnja të të gjitha moshave dhe përmasave përbëjnë një makineri marketingu të një keqardhjeje tinzare, që e përzier me pluhur e djersë, e gjitha në funksion të lypjes së kthyer në një aktivitet biznesi pa liçencë e taksa, shtohet përpjestueshmërisht përditë, duke depersonalizuar ndërgjegjen qytetare. Në saje të frymës së politikës lokale për t’u përqendruar vetëm tek gjërat e mëdha dhe për t’i lënë ato të voglat e të përditshmet në fund të mandateve, kur edhe vjen vlerësimi popullor, ka ardhur puna që kryqëzimet tona të transformohen në disa derivate të qendrave tregtare, me lloj-lloj halldupësh e abuzuesish që nuk kanë aspak lidhje me varfërinë. Këtu nuk bëhet fjalë për ndihmë ndaj të varfërve dhe të vobektëve; këtu bëhet fjalë për të çrrënjosur një sistem falsifikatorësh të ndjenjave dhe emocioneve me qëllim përfitimi.
Ka qenë një premtim elektoral i të gjithë kandidatëve për kryetar bashkie të çdo kohe se do t’i pastronin semaforët nga lypësit dhe ambulantët që dhunshëm u imponohen qytetarëve në momentet më të papërshtatshme për ta. Pyetja që shtrohet është se çfarë mund të bëjë një kryeqytet i cili nuk është në gjendje t’i disiplinojë shkarkimet e veta sociale, duke i futur në ullukun e edukimit kolektiv me ndjenjën e punës dhe kontributit? Nëse nuk jemi në gjendje t’i menaxhojmë fenomene të tilla të cilat janë lehtësisht të rregullueshme, atëherë çfarë ndodh me problematikën e madhe të kryeqytetit më vonë?
Lypësit falsifikatorë janë në të gjithë botën njësoj. Të njëjtat fjalë e forma pothuajse identike përdoren kudo, me një gjuhë mbikombëtare e pa territor. Kërkesa për para sepse lypësi apo lypësja nuk ka shtëpi, apo sepse nuk ka që të blejë ilaçe, përsëritet me një besnikëri shumëfishimi të habitshme. Dikush ta përcakton lypjen si një taksë të sheshtë kur të thotë, “A ke njëqind lekë?”, e ca të tjerë të vijnë me një kovë e fshirëse xhamash të një epoke të papërcaktuar, dhe, në tentativën për ta pastruar makinën tënde, lënë një njollë gjeografike të shpifur mu përballë xhamit tënd.
Gjërat ndahen mes hallit e nevojës dhe lypjes si profesion full-time. Të kërkojnë lekë për ushqim, por kur u ofron ushqim të mirë, e refuzojnë dhe duan lekë gjoja për ta blerë atë. Kërkojnë strehim, por kur u ofron qendra rehabilitimi, muk pranojnë dhe ikin. Thonë që s’kanë para, por shuma që u vjen në fund të ditës është më e madhe sesa pagesa e ditës tënde të lodhshme të punës. Thonë se vuajnë përditë, por përditë në mënyrë rituale luajnë të njëjtën shfaqje. Eshtë e domosdoshme, dhe qytetarisht e nevojshme, që të pengohet ky shembull i keq i mjegullimit të varfërisë, i përzierjes së një situate vërtet emergjente me profesionistë të mashtrimit publik. /tesheshi.com/
