Në një letër të hapur të botuar të hënën, klimatologu i Universitetit të Pensilvanisë, Michael Mann dhe shkencëtarë të tjerë të shquar argumentojnë se rreziqet e dobësimit të qarkullimit të oqeanit Atlantik janë nënvlerësuar ndjeshëm dhe kërkojnë veprim urgjent.
Këto rryma përbëjnë Qarkullimin Meridional të Atlantikut (AMOC), një sistem i madh transporti oqeanik që përfshin Rrymën e Gjirit dhe transporton nxehtësinë jetike në hemisferën veriore.
Hulumtimet tregojnë se AMOC po ngadalësohet dhe së shpejti mund të arrijë një pikë kthese për shkak të ngrohjes globale, e cila do ta kthente klimën e Tokës në një fatkeqësi.
“Një ndryshim i tillë në qarkullimin e oqeanit do të kishte pasoja shkatërruese dhe të pakthyeshme, veçanërisht për vendet nordike, por edhe për pjesë të tjera të botës”, shkruan shkencëtarët në letër. Vendet nordike përfshijnë Danimarkën, Islandën, Norvegjinë, Finlandën dhe Suedinë.
Sipas letrës, një kolaps i AMOC do të çonte në ftohje të konsiderueshme dhe mot ekstrem në vendet nordike. Kjo do të rriste dhe thellonte “njollën e ftohtë” të çuditshme që tashmë është zhvilluar mbi Atlantikun e Veriut lindor për shkak të ngadalësimit të rrymave që mbartin nxehtësinë.
Një kolaps i rrymave oqeanike gjithashtu ka të ngjarë të shkaktojë ndikime klimatike në të gjithë hemisferën veriore, duke kërcënuar bujqësinë në Evropën veriperëndimore.
Pasojat edhe në rajone të tjera
Shkencëtarët theksuan se edhe rajone të tjera do të ndjenin pasojat. Nëse AMOC do të ndalonte plotësisht, do të bënte që musoni tropikal të zhvendosej në jug – me pasoja katastrofike për bujqësinë dhe ekosistemet. Rrymat e bllokuara të oqeanit mund të rrisin më tej nivelet e detit përgjatë bregut të Atlantikut të SHBA-së, duke prishur ekosistemet detare dhe peshkimin.
Pa veprime urgjente klimatike, AMOC mund të shembet brenda disa dekadave të ardhshme, megjithëse ka pasiguri të madhe në parashikimin e kornizave kohore, thuhet në letër.
Raporti i fundit i Panelit Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC) thotë se “ka siguri mesatare që qarkullimi meridional i Atlantikut nuk do të shembet papritmas para vitit 2100″, por shkencëtarët argumentojnë se ky është një nënvlerësim.
Vlerësimi i IPCC është jo vetëm i pasaktë, por edhe shqetësues, sipas shkencëtarëve në letër.
“Qëllimi i kësaj letre është të tërheqë vëmendjen për faktin se thjesht ‘siguria mesatare’ që AMOC nuk do të shembet nuk është qetësuese dhe qartësisht e lë të hapur mundësinë e kolapsit të AMOC gjatë këtij shekulli”, shkruan shkencëtarët. “Edhe me një probabilitet të moderuar, duke pasur parasysh se rezultati do të ishte katastrofik dhe do të prekë të gjithë botën për shekuj, ne besojmë se duhet bërë më shumë për të minimizuar këtë rrezik.”
Shkencëtarët i dërguan një letër Këshillit të Ministrave Nordik, një forum ndërqeveritar i ngarkuar me nxitjen e bashkëpunimit midis vendeve nordike.
Ata u kërkuan vendimmarrësve që të konsiderojnë seriozisht rreziqet e shkaktuara nga kolapsi i AMOC dhe të rrisin presionin ndaj partnerëve ndërkombëtarë për t’iu përmbajtur qëllimeve të Marrëveshjes së Parisit të vitit 2015, e cila synon të mbajë rritjen e temperaturave mesatare globale në 1.5 gradë Celsius që nga koha e nisjes së epokës industriale, raporton LiveScience. /tesheshi.com/
