Nga Shkëlzen Rrecaj
Viti 2015 shënon një jubile të rëndësishëm sa për akademik Feti Mehdiun, po aq edhe për kulturën islame shqiptare. Në qershor të këtij viti u bënë plot 30 vjet prej se lexuesi shqiptar ka në duar përkthimin në tërësi të Kur`anit në gjuhën shqipe, të përkthyer nga Feti Mehdiu. Kjo ndodhte për herë të parë në historinë e kulturës shqiptare.
Akademik Feti Mehdiu u lind me 20 janar 1944, në Zajaz të Kërçovës, Maqedoni. Eshtë diplomuar në Fakultetin e Filologjisë në Beograd, Dega e Filologjisë Orientale (gjuhë arabe dhe turke) në vitin 1971.
Është orientalisti i vetëm i gjallë shqiptar që lidh tri shkolla të orientalistikës europiane: Vjenë – Beograd – Prishtinë; student i profesor Fehim Bajraktareviqit – themelues i orientalistikës jugosllave në vitin 1926 dhe bashkëpunëtor i parë i themeluesit të Orientalistikës Shqiptare – prof. Hasan Kaleshit, me të cilin filloi veprimtarinë Katedra e Orientalistikës në Universitetin e Prishtinës në vitin shkollor 1973/74.
Deri në vitin 2009, kur edhe del në pension, F.Mehdiu si bashkëthemelues i kësaj dege, ndërtoi orientalistikën shqiptare në Universitetin e Prishtinës dhe me të dalë në pension, ai la pas vete disa qindra kuadro prej të cilëve mbi njëzet magjistra e doktorë në këtë fushë të studimeve.
Në vitin 2000, ai themeloi Shoqatën e Orientalistëve të Kosovës dhe nisi revistën shkencore “Studime Orientale”. Në fondin e tij shkencor mund të gjenden studime dhe përkthime nga gjuha arabe, turke dhe serbokroate në gjuhën shqipe. Është autor i tekstit të parë universitar për gjuhën arabe.
Përkthyesi i parë i Kur`anit në tërësi në gjuhën shqipe, i koleksionit të haditheve Sahihu-l-Buhariut në gjuhën shqipe: vëllimet 3, 4, 6, kurse vëllimet e fundit: 9, 10, 11 dhe 12 pritet që së shpejti të kompletojnë koleksionin prej 7563 hadithesh, më të rëndësishmin e literaturës islame pas Kur`anit.
Lidhur me rëndësinë që ka libri i shenjtë Kur`ani dhe ndjesinë e përkthimit të tij, prof. Mehdiu thekson: “Kur`ani është një libër shumë i rëndësishëm jo vetëm për ata që i përkasin fesë islame. Kur`ani është një thirrje për tërë njerëzimin qofshin ata muslimanë ose jomuslimanë. Kujtoni thirrjet “O ju njerëz…” dhe “O besimtarë…” apo siç e përkthejnë disa “O ju që keni besuar…”
Kurse si një vepër shumë komplekse te lexuesit ngjallë ndjesi të veçanta. Kjo, të shumtën e rasteve është e kushtëzuar me qasjen e lexuesit, nga cili kënd ai i qaset. Kjo qasje mund të jetë nga këndi fetar, letrar, historik, por edhe nga aspektet të tjera më të ngushta. Ndryshe e përjeton fizicienti, ndryshe poeti, ndryshe gjeografi dhe astronomi, ndryshe juristi, etj. Kjo për faktin se Kur`ani përmban brumin për tëra këto disiplina.”
Kur e pyetëm se sa ishte i vështirë përkthimi i Kur`anit Famëlartë dhe si vendosët që ta përktheni këtë mrekulli, çka ju shtyri që t’i rrekeni kësaj pune, akademik Mehdiu përgjigjet: “Sigurisht është punë me përgjegjësi dhe është po ashtu privilegj. Shtytjen kryesore për t’i hyrë punës së përkthimit unë e kam gjetur pikërisht në Kur`an.
Ka pasur shumë vështirësi por me ndihmën e Zoti i kam tejkaluar. Një nga vështirësitë, vlen të përmendet mungesa e literaturës dhe përvojës në përkthime të Kur`anit në gjuhën shqipe, mungesa e fjalorëve arabisht-shqip, etj.
Kur doli nga shtypi ky përkthim i Kur`ani Kerimit në gjuhën shqipe – qershor të vitit 1985 – është pritur me një entuziazëm të madh nga besimtarët”, kujton profesor Mehdiu.
Por, prof. Mehdiu nuk ka ndërmend të ndalet. Ai në plan ka një sërë projektesh. Në radhë është ribotimi i tretë i Kuranit i cili do të shënojë 30-vjetorin e botimit të parë, kompletimi i koleksionit të Sahihu-l-Buhariut dhe një fjalor Shqip-Arabisht me rreth 15000 fjalë. /tesheshi.com/
