Rusia shënoi fitoren e saj të parë të madhe territoriale në më shumë se nëntë muaj të luftës së Ukrainës, duke pushtuar qytetin lindor të Avdijivkas javën e kaluar.
Komuniteti dikur plot 30,000 njerëz është zhdukur dhe është e dyshimtë nëse punëdhënësi lokal, fabrika më e madhe e koksit në Evropë, mund të rikthehet së shpejti. Por fitorja i ofroi presidentit rus Vladimir Putin të drejta të vërteta mburrjeje përpara zgjedhjeve me të cilat përballet në mars.
Forcat ruse filluan të sulmojnë më rëndë mbrojtësit ukrainas tetorin e kaluar, pasi përfundoi kundërofensiva tre-mujore verore e Ukrainës, duke premtuar se do t’i jepte një goditje dimri.
Ata formuan bastione në veri dhe në jug të qytetit dhe gjatë katër muajve luftime të ashpra, komandanti i forcave ukrainase në Tavria, Oleksandr Tarnavski, vlerësoi se humbën 47,000 ushtarë, 364 tanke, 248 sisteme artilerie, 748 automjete të blinduara luftarake dhe pesë avionë.
Ukrainasit fajësojnë SHBA-në
Lajmi shkaktoi valë tronditëse në Konferencën e Sigurisë së Mynihut në vazhdim, ku aleatët perëndimorë të Ukrainës u mblodhën për të diskutuar perspektivën e zymtë për vitin 2024.
“Epoka e paqes në Evropë ka përfunduar,” i tha audiencës Ministri i Jashtëm ukrainas Dmytro Kuleba.
“Dhe sa herë që ushtarët ukrainas tërhiqen nga një qytet ukrainas për mungesë municioni, mendoni për këtë jo vetëm për sa i përket demokracisë dhe mbrojtjes së rendit botëror, por edhe për sa i përket ushtarëve rusë që afrohen brenda qyteteve tuaja.”
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky gjithashtu përdori këtë moment për të ushtruar presion ndaj aleatëve për më shumë furnizime me armë.
“Fatkeqësisht, mbajtja e Ukrainës në deficite artificiale armësh, veçanërisht në mungesë të artilerisë dhe aftësive me rreze të gjatë, i lejon Putinit të përshtatet me intensitetin aktual të luftës. Ky vetëdobësim i demokracisë me kalimin e kohës minon rezultatet tona të përbashkëta”, tha ai në konferencë.
Shumë ukrainas fajësojnë drejtpërdrejt Shtetet e Bashkuara për inkurajimin e Rusisë, pasi një rezolutë për ndihmën ushtarake prej 60.6 miliardë dollarësh për Ukrainën mbetet e bllokuar në Kongres.
“Administrata [Joe Biden] paraqiti kërkesa për financim të vitit 2022 në pranverë, pothuajse menjëherë pas pushtimit,” thotë Timofij Milovanov, drejtor i Shkollës Ekonomike të Kievit.
“Por në vitin 2023, ai priti deri në mes të vjeshtës për të njoftuar se çfarë planifikon të dorëzojë”, shtoi ai.
“Avdijivka tregon koston e këtyre vonesave politike: jetë njerëzore, territor i humbur dhe një Rusi e guximshme.” Nëse ky është plani për të “qëndruar në krah të Ukrainës për aq kohë sa të jetë e nevojshme”, atëherë vonesa amerikane e ndihmës vetëm sa ka zgjatur luftën.
Si e bëri Rusia?
Ekizstojnë të gjitha mundësitë që çelësi për të dalë nga ngërçi disamujor në terren ka ardhur nga ajri.
“Forcat ruse duket se kanë krijuar përkohësisht epërsi të kufizuar dhe të lokalizuar ajrore dhe ishin në gjendje t’u siguronin trupave tokësore mbështetje të ngushtë ajrore gjatë ditëve të fundit të operacionit të tyre sulmues,” tha Instituti për Studimin e Luftës (ISË) me qendër në Uashington.
Ministri rus i Mbrojtjes Sergei Shoigu tha se forcat e Moskës kishin kryer 450 sulme ajrore me precizion të lartë në ditët e fundit të fushatës në Avdijivka.
Shumë prej tyre vinin në formën e bombave rrëshqitëse, municionesh të mëdha të pajisura me pendë të rregullueshme për të udhëtuar më tej se bombat e zakonshme inerciale dhe për të goditur me saktësi më të madhe.
Përdorimi i drejtpërdrejtë i fuqisë ajrore pati një çmim. Të shtunën, Ukraina rrëzoi dy Sukhoi-34 dhe një Sukhoi-35 mbi Donetsk ndërsa kryenin fluturime për të hedhur bomba. Të hënën, ata rrëzuan një tjetër Sukhoi-34 dhe Sukhoi-35 që synonin pozicionet ukrainase me bomba rrëshqitëse, dhe një tjetër Sukhoi-34 të mërkurën.
Ukraina njoftoi se ka rrëzuar gjithsej shtatë avionë në pesë ditë.
Shenjat e para se mbrojtja e Ukrainës pranë Avdijivkas po dobësohej u shfaqën të enjten, kur imazhet e gjeolokuara treguan forcat ruse që përparonin drejt pozicioneve të reja në jug të qytetit.
Çështja e numrit të ukrainasve të kapur
Të shtunën, komandanti i përgjithshëm i ushtrisë së Ukrainës, Oleksandr Sirsky, tha se kishte urdhëruar njësitë ukrainase të tërhiqeshin herët në mëngjes për të shmangur rrethimin dhe kapjen. Pamjet e gjeolokuara tregojnë trupat ruse duke hyrë në Avdijivka përgjatë një linje hekurudhore që kalon pranë një guroreje në verilindje të qytetit dhe në një fabrikë koksimi në lindje. Në mbrëmje, Rusia kishte marrë “kontrollin e plotë” të Avdijivkas.
Shoigu pohoi gjithashtu se forcat ukrainase u tërhoqën në rrëmujë të madhe, duke pësuar një numër të madh të të vdekurve, të plagosurve dhe të kapur robër. Por ndoshta e ka ekzagjeruar historinë.
New York Times citoi zyrtarë perëndimorë të paidentifikuar të kenë konfirmuar se një numër “i konsiderueshëm” ushtarësh ukrainas mund të jetë kapur. Dy ushtarë ukrainas e vlerësuan shifrën midis 850 dhe 1000. Por zëdhënësi i grupit Tavrija, Dmytro Likhovji tha se raporti ishte ndikuar nga operacionet e informacionit rus dhe se numri aktual i kapur ishte shumë më i ulët.
Mbetet një pyetje e hapur nëse forcat ruse mund të vazhdojnë të përsërisin formulën që i ndihmoi ata të kapnin Avdijivkan në zona të tjera të frontit. Javën e kaluar, rusët shtuan gjithashtu sulmet në qytetet lindore Liman dhe Kupyansk, të cilat disa vëzhgues besojnë se janë objektivat e tyre të radhës, në Robotyn në Zaporozhye perëndimore, të cilën Ukraina e rimori vitin e kaluar, dhe në pozicionet ukrainase në bregun e majtë të Dnieperit, në Kherson.
Përveç humbjes simbolike të një qyteti tjetër, i pari që prej rënies së Bakhmutit majin e kaluar, Avdijivka mund t’i ofrojë Rusisë disa avantazhe strategjike.
“Avdijivka u ofron forcave ruse rrugë të kufizuara për përparimin e ardhshëm,” tha ISË. “Forcat ukrainase kanë fortifikuar prej kohësh shumë vendbanime përreth, të cilat forcat ruse po përpiqen gjithashtu t’i kapin.”
Mbështetja perëndimore për Ukrainën
Kjo javë solli edhe një lajm të mirë për Ukrainën. Rënia e Avdijivkas e shtyu kryeministrin danez t’i dhuronte Ukrainës të gjithë artilerinë e mbetur të vendit të tij, duke nxitur të tjerët të bënin një ndryshim të ngjashëm.
“Ne, Danimarka, kemi vendosur të transferojmë të gjithë artilerinë tonë në Ukrainë,” shkroi Mette Frederiksen në X.
“Ka pajisje ushtarake në Evropë. Ne kemi armë, municione, sisteme të mbrojtjes kundërajrore, të cilat nuk i përdorim. Ato duhet të dorëzohen në Ukrainë”.
Franca dhe Gjermania janë zotuar të udhëheqin një koalicion ajror për të furnizuar Ukrainën me një milion drone “me pamje të personit të parë”, dhe gjithsej nëntë vende kanë thënë se planifikojnë t’i bashkohen. Gjermania dhe Ukraina nënshkruan një marrëveshje shumëvjeçare të bashkëpunimit të mbrojtjes që përfshin 7.5 miliardë dollarë transferta të mbrojtjes vetëm këtë vit.
Lituania tha se po shtonte furnizimet me predha artilerie në Ukrainë dhe prodhuesi norvegjezo-finlandez i municioneve Nammo njoftoi se po miratonte një orar 24-orësh në një fabrikë në Suedi për të rritur prodhimin e predhave të artilerisë 155 mm për Ukrainën.
Kreu i NATO-s Jens Stoltenberg tha gjithashtu se Aleanca po hap një qendër trajnimi për personelin ukrainas në Poloni. /tesheshi.com/
