Kohët e fundit, ka pasur informacion të shpeshtë në lidhje me bombarduesit strategjikë të parë në Shtetet e Bashkuara dhe Federatën Ruse, në lidhje me angazhimin e tyre ose në Lindjen e Mesme ose rreth kufijve rusë. Këto janë kryesisht avionë Tupolev Tu-160 të prodhimit rus dhe B1 Lancer amerikan, të cilat janë shtylla kurrizore e forcave ajrore të vendeve të tyre në këtë degë të aviacionit ushtarak.
Interesante: ata kanë qenë në shërbim për dekada, amerikani kishte fluturimin e tij të parë në fund të vitit 1974 (në shërbim që nga tetori 1986), dhe “Mjellma e Bardhë” ruse (me nofkën Tu-160) kishte fluturimin e saj të parë zyrtar në 1981, ndërsa ishte në shërbime aktive që nga prilli 1987.
“Tu-160 i Tupolev, i koduar nga NATO si “Blackjack”, nuk është vetëm i vështirë, por edhe shumë i shpejtë. Përveçse ka një peshë maksimale ngritjeje prej 300 tonë dhe kapacitet për të mbajtur deri në 12 raketa me rreze të gjatë me rreze të gjatë, ajo gjithashtu ka një shpejtësi maksimale marramendëse mbi Mach 2.05,” thotë Aleksandar Ugljeshiç, ish-pilot dhe drejtues i njw portali të specializuar për kwtw lwmw.
“Që kur ai bëri fluturimin e parë në dhjetor 1981, roli i tij themelor ndryshoi. Në vend të sulmit bërthamor të synuar në skenarin kataklizmik të Luftës së Tretë Botërore, roli i Tu-160 u përkthye në rolin e një bombarduesi klasik, por të shpejtë, me raketa konvencionale, të cilat, megjithatë, akoma mund të kenë koka bërthamore. Tu-160 tregoi aftësitë e tij në operacionet në Siri, kur mbante raketa Kh-555 dhe më të përparuara Kh-101. Prodhimi i Tu-160M2 duhet të fillojë në të ardhmen e afërt.”
Rivali i tij nga pala amerikane, B-1 Lancer, ka edhe më shumë përvojë, të paktën për vite me radhë. Sipas Ugljeshiç, amerikani është një rival i dobët në shpejtësi në raport me aeroplanin rus.
“Dikur ka qenë dhe vetëm pjesërisht mund të jetë B1A, i cili mund të ‘qëndrojë në vijë’ me Tu-160 të paktën me atë shpejtësi, të paktën në atë segment. Sidoqoftë, ai projekt u ndal shumë kohë më parë, gjatë administratës së Carter-it, i cili vendosi raketa balistike në plan të parë në vend të një sulmuesi supersonik në lartësi të lartë”, shpjegon Ugljeshiç.
“Projekti bombardues supersonik B1B u ringjall nga administrata Ronald Reagan, por shumë më pak ambicioz, kështu që aeroplani lindi vetëm i ngjashëm me paraardhësin e tij, por në thelb dukshëm i ndryshëm dhe më i ngadaltë, duke arritur vetëm 1.25 Mach në lartësi të madhe. Rënia e madhe e performancës është në të vërtetë pasojë e ndryshimit të qëllimit i cili parashikonte optimizimin për depërtimin në lartësi të ulëta. Me mbarimin e Luftës së Ftohtë, B1B u shndërrua nga një bartës arsenali bërthamor në një transportues konvencional, siç janë raketat e lundrimit JASSM-ER dhe LRASM.”
Trashëgimtarët dhe e ardhmja
Sa për pasardhësit e këtyre “peshave të rënda” ajrore, të sapoardhurit PAK DA dhe B-21 Raider duhet të ngrihen në vitet e ardhshme.
“PO, i cili është duke u zhvilluar nga Tupolev, duhet të ngrihet në 2023, tre prototipat e parë dhe ai mund të hyjë në prodhim serik deri në vitin 2027. Siç dihet tani, Tu-160 duhet të zëvendësohet, si dhe Tu -95, duke qenë se tashmë është përcaktuar si një bombardues me distancë të largët prej mbi 12,000 kilometrash. Eshtë pothuajse e sigurt se do të jetë ‘Stealth’ dhe se do të jetë një aeroplan nën-zanor. Kjo do të thotë se nuk do të ketë asgjë të përbashkët me Tu-160M2 aktual dhe madje të përmirësuar, edhe pse u përmend si një mundësi”, thotë Ugljeshiç.
“B-21 Raider mund të jetë gjithashtu në përdorim operacional nga 2027, praktikisht si një shtesë për B1B, B1 dhe e vjetëruar, por ende në përdorim B52, por që duhet të zëvendësohet plotësisht në kohë, duke pasur parasysh përmendjen e tij në shkallë të gjerë prodhimi. Sipas të dhënave në dispozicion, B-21 duhet të jetë një bombardues ndërkontinentale “Stealth”, një brez V me rreze shumë të gjatë, i aftë të mbajë armë konvencionale dhe bërthamore
Duke pasur parasysh diapazonin dhe fuqinë e raketave ekzistuese dhe të ardhshme balistike dhe të tjera, shtrohet pyetja – a ka kaluar koha e bombarduesve strategjikë apo po kalon?
“Nëse njoftimet duhet të besohen, por me një rezervë, duke marrë parasysh që edhe Lindja edhe Perëndimi dinë të mbajnë sekretet e tyre për një kohë shumë të gjatë dhe thellësisht, bombarduesi klasik nuk do të humbasë kurrë rolin e tij në konfliktet e mundshme. Qëllimi i tij strategjik do të ndryshojë, por, ka shumë të ngjarë, ajo do të mbetet një platformë që do të japë ngarkesën e saj vdekjeprurëse shpejt dhe larg, dhe në mënyrë të padukshme në radar”, përgjigjet Ugljeshiç. /tesheshi.com/
