Solstici i dimrit është dita më e shkurtër e vitit dhe fillimi i dimrit inkurajon ngritjen e vazhdueshme të diellit drejt ditëve më të gjata dhe të ngrohta të verës.
Këtë vit, solstici dimëror zhvillohet më 21 dhjetor.
Ndodh në të njëjtën kohë pa marrë parasysh se ku jetoni, dhe pasi që ka 24 zona të ndryshme kohore në Tokë, njerëzit në të gjithë botën do të jenë në gjendje ta vëzhgojnë atë 24 herë të ndryshme në ditë.
Pse ndodh solstici dhe si e kanë parë njerëzit gjatë gjithë historisë?
Pjerrësia e tokës është arsyeja për shfaqjen e stinëve. Planeti ynë rrotullohet rreth Diellit i anuar me një mesatare prej 23.5 gradë, kështu që hemisfera veriore dhe jugore nuk marrin sasi të barabarta të dritës së diellit e cila shkakton si solsticet ashtu edhe stinët.
Periudha më e ftohtë në secilën hemisferë ndodh në mes të vitit kur Toka është më larg Diellit dhe është solstici dimëror (dhjetor në veri dhe qershor në jug) kur do të thotë që gjysma e botës është larg Diellit në një kënd ekstrem.
Mungesa e rrezeve të diellit e bën solsticin e dimrit ditën më të errët të vitit, por jo më të ftohtën.
Eshtë e mundur të shihen efektet e solsticeve duke vëzhguar ngjarje qiellore, si dhe ndryshimet në rrezet e diellit. Harku i diellit nëpër qiell bie vazhdimisht dhe bëhet më i shkurtër se qershori. Në solsticin e dimrit në hemisferën veriore, ai arrin harkun më të ulët të mundshëm, aq të ulët sa që për disa ditë rreth solsticit duket se ngrihet dhe vendoset në të njëjtin vend. Ky fenomen prodhoi gjithashtu frazën latine nga e cila lindi fjala solstic (solstitium), që do të thotë se dielli pushon.
Këndi i ulët i Diellit gjithashtu do të thotë që hija juaj më e gjatë është një mesditë të vitit vetëm gjatë solsticit të dimrit.
Në botën antike, njerëzit ndërtuan monumente të shumta për të festuar solsticin.
Një shembull është Newgrange, një monument i madh i Epokës së Gurit i ndërtuar në një fshat irlandez rreth 3200. vjet para Krishtit ose rreth një mijë vjet para Stonehenge-s. Besohet se ka pasur një formë të një rëndësie fetare pasi ishte në linjë me lëvizjen e Diellit.
Njerëzit e Paracas të Perusë, të cilët jetuan midis 800 dhe 100 para Krishtit, kaluan shkretëtirën me vija në tokë dhe gur të quajtur gjeoglifë që lidhin tumat me vendin ku dielli perëndon në horizont në solsticin e dimrit. Linjat e famshme Nazca evokojnë frikë dhe frymëzohen nga majmunët, hardhucat dhe figurat e tjera të gdhendura në vend midis 1 dhe 700 pas Krishtit, dhe gjithashtu shoqërohen me solsticin e dimrit, shkruan National Geographic.
Karnak në Egjiptin e lashtë u ndërtua duke përafruar me solsticin dimëror në Luxor më shumë se 4,000 vjet më parë. Rrugë të ngjashme mund të shihen në Angkor Wat në Kamboxhia dhe Machu Picchu në Peru. /tesheshi.com/
