Pas katër dekadave të regjimit të tij në Libi, koloneli Muammar Gaddafi dhe anëtarët e familjes së tij kanë përjetuar fate të ndryshme, të tilla si vrasje, burgosje dhe persekutime, pas kryengritjes masive të popullit libian në të cilin ai u përmbys dhe më pas u ekzekutua mizorisht.
Revolucioni në Libi kundër sundimit të Gaddafi shpërtheu në 17 shkurt 2011 dhe përfundoi në tetor të atij viti me vdekjen e Gaddafit, i cili u u kap në fortesën e tij të fundit në qytetin e Sirte.
Përmbysja e Gaddafit çoi në prishjen e familjes së tij, e cila luajti një rol të rëndësishëm gjatë qeverisjes së ish-presidentit libian. Tre djemtë e Gaddafit, Mutassim, Saif al-Arab dhe Khamis u vranë gjatë revolucionit. Khamis luajti një rol të rëndësishëm në “shuarjen” e kryengritjes në qytetin e Bengazit, djepi i revolucionit.
Mohammed, djali i vetëm nga martesa e parë e Muammar Gaddafi, kërkoi strehim në Algjeri fqinje në 2011, përpara se të fitonte azil në Sulltanatin e Omanit së bashku me motrën e tij Aisha, një avokate që ndihmoi në mbrojtjen e Presidentit të ndjerë të Irakut Saddam Hussein.
Ndërsa djali i tij i pestë, Hanibal, i cili ka pasur mosmarrëveshje ligjore në disa vende, përfshirë Francën dhe Zvicrën, kërkoi strehim në Algjeri para se të shkonte në Liban për t’u bashkuar me gruan e tij, një modele libanez. Ai u arrestua në Liban në vitin 2015, ku është ende në burg. Raportet në media deklarojnë se gruaja e Hanibalit kërkoi strehim në Siri.
Fati i panjohur
Fati i Saif al-Islam, i cili është konsideruar prej kohësh pasardhës i babait të tij, mbetet i panjohur. Ai u kap nga një grup i armatosur në qytetin Zintan, në jugperëndim të Tripolit, në nëntor 2011. Një gjykatë në Tripoli dënoi Saif al-Islam në një gjyq të shkurtër me vdekje në mungesë për krime të kryera gjatë kryengritjes. Sidoqoftë, grupi i armatosur refuzoi ta dorëzojë atë tek autoritetet në Tripoli ose Gjykatën Penale Ndërkombëtare, e cila e akuzon atë për krime kundër njerëzimit të kryera gjatë revolucionit.
Djali i Gaddafit, i cili u shfaq më shumë në publik gjatë mbretërimit të babait të tij, u zhduk pasi një grup që e kapi e liroi atë në qershor 2017. Gjykata Penale Ndërkombëtare njoftoi në fund të vitit 2019 se ai ishte ende në Zintan.
Vëllai i tij Al-Saadi ishte një futbollist profesionist me një karrierë të pasuksesshme në Itali, para se të bëhej komandant i forcave speciale në ushtrinë libiane. Pas revolucionit, ai kërkoi strehë në Niger, i cili e dëboi atë në Libi në 2014, ku ai është ende në burg.
Gruaja e dytë e Gaddafit, Safia, kërkoi strehim në Sulltanatin e Omanit dhe disa herë kërkoi që të lejohej të kthehej në vend. Por nuk u dha përgjigje ndaj kërkesave të saj, pavarësisht ndikimit që fisi Safi ka në Lindjen e Libisë.
Fisi dhe mbështetësit
Fisi Gaddaf banon në zonat midis Sirte dhe jugperëndimit të vendit. Profesori libian i drejtësisë Amani Al-Hayrissi shpjegon se “në kundërshtim me atë që u mendua, fisi Gaddafi vuajti nën regjimin e anëtarit të tij, kolonel Muammar Gaddafi. Për më tepër, shumë anëtarë të fisit që e kundërshtuan atë përfunduan në burg para revolucionit.
Gaddafi kishte mbështetës të mbledhur në “Gardën Revolucionare”, një organizatë paraushtarake e krijuar për të mbrojtur regjimin. Një numër i tyre kanë kërkuar strehim në Tunizi dhe Egjipt nga frika e hakmarrjes, dhe disa prej tyre nuk e fshehin shpresën e tyre për t’u kthyer në Libi.
Disa udhëheqës të “gardës revolucionare” që jetojnë në Kajro ringjallën rrjetin televiziv Al-Jamahiriya, i cili ishte një nga mediat më të shquara në kohën e Gaddafit.
Ka edhe ish-zyrtarë të pavarur që nuk morën pjesë në abuzimet gjatë qeverisjes së Gaddafit dhe u larguan nga Libia në fazën e parë, pas së cilës ata rrezikuan të ktheheshin në vendin e tyre.
Kur bëhet fjalë për mundësinë që njerëzit afër Gaddafit të luajnë një rol politik në Libinë e re, Al-Hayrissi e përjashtoi atë, duke marrë parasysh se “shumica e libianëve besojnë se ish-regjimi ishte shkaku i shkatërrimit dhe korrupsionit të sistemit politik në Libi”. Prandaj, nuk ka asnjë mundësi reale që ky regjim ose familja Gaddafi të kthehen në skenën politike, të paktën jo në një të ardhme të parashikueshme”. /tesheshi.com/