Qeveritë perëndimore janë të zemëruara me TikTok. Një aplikacion kinez që pëlqehet nga adoleshentët në mbarë botën është kritikuar për “mundësimin e spiunimit, mosmbrojtjes së të dhënave personale dhe madje edhe korruptimin e të rinjve”.
Qeveritë në Shtetet e Bashkuara, Mbretërinë e Bashkuar, Kanada, Zelandën e Re dhe në mbarë Evropën kanë vendosur të ndalojnë përdorimin e TikTok në telefonat zyrtarë në muajt e fundit. Nëse shkon sipas kërkesës së “skifterëve”, kufizime më të rrepta janë gjithashtu të mundshme. Shtëpia e Bardhë i ka kërkuar kompanisë mëmë kineze ByteDance që të shesë TikTok ose aplikacioni do të ndalohet plotësisht në SHBA.
Por a janë të justifikuara këto kritika? Zyrtarët e sigurisë nuk po thonë shumë se pse janë kundër TikTok. Kjo mund të jetë për shkak të ndjeshmërisë së çështjeve që lidhen me sigurinë kombëtare ose thjesht një shenjë se të gjitha këto janë histori boshe të pabaza, shkruan Politico në analizën e fundit.
CEO i TikTok, Shou Zi Chew, iu përgjigj pyetjeve të kongresmenëve amerikanë të enjten në lidhje me këtë çështje.
Kritikat kryesore të ngritura ndaj TikTok:
Qasja e Kinës në të dhënat e TikTok
Ndoshta shqetësimi më i madh është qasja e mundshme e qeverisë kineze në të dhënat e miliona përdoruesve të TikTok.
Zyrtarët perëndimorë të sigurisë kanë paralajmëruar se ByteDance mund t’i nënshtrohet ligjeve të sigurisë kombëtare të Kinës, veçanërisht një ligji të vitit 2017 që kërkon që kompanitë kineze të “mbështesin, ndihmojnë dhe bashkëpunojnë” me komunitetin e inteligjencës së vendit. Ligji u jep liri agjencive të inteligjencës së Kinës, thonë zyrtarët.
Të dhënat e përdoruesve të TikTok mund të përdoren gjithashtu nga qindra inxhinierë kinezë dhe punonjës të TikTok, disa prej të cilëve mund të punojnë për shtetin, thonë zyrtarët perëndimorë.
Në dhjetor 2022, disa punonjës të ByteDance në Kinë dhe SHBA synuan gazetarët e mediave perëndimore që përdorën aplikacionin (dhe më vonë u pushuan nga puna).
Muajin e kaluar, institucionet evropiane i ndaluan punonjësit e tyre të kishin TikTok në telefonat e tyre zyrtarë. Një e-mail i brendshëm dërguar punonjësve të Mbikëqyrësit Evropian për Mbrojtjen e të Dhënave, i cili u pa nga Politico, shpjegoi se kjo ishte për të “reduktuar ekspozimin e Komisionit ndaj sulmeve kibernetike sepse aplikacioni mbledh kaq shumë të dhëna në pajisjet celulare që mund të përdoren për të sulmuar Komisionin.”
Komisioni i Irlandës për Mbrojtjen e të Dhënave, rregullatori kryesor i BE-së për këtë çështje, do të vendosë në muajt e ardhshëm nëse TikTok ka transferuar ilegalisht të dhëna për përdoruesit evropianë në Kinë.
Ata që janë skeptikë ndaj akuzave të sigurisë theksojnë se qeveria kineze thjesht mund të blejë sasi të mëdha të të dhënave të përdoruesve nga ndërmjetës të rregulluar lehtë. Mediat sociale amerikane si Twitter gjithashtu kishin probleme me mbrojtjen e të dhënave të përdoruesve nga sytë kureshtarë të qeverive të huaja, theksojnë ata.
TikTok pretendon se nuk i ka dhënë kurrë të dhëna qeverisë kineze dhe do të refuzonte ta bënte këtë nëse i kërkohet. ByteDance është i regjistruar në Ishujt Kajman, për të cilin TikTok pretendon se do ta mbrojë atë nga detyrimet ligjore për të ndihmuar agjencitë kineze. Njëzet për qind e aksioneve të ByteDance mbahen nga themeluesit dhe investitorët kinezë, 60 për qind nga investitorët globalë dhe 20 për qind nga punonjësit.
Kompania ka njoftuar dy plane për mbrojtjen e të dhënave.
Në SHBA, Project Texas është një plan prej 1.5 miliardë dollarësh për të ndërtuar një mur midis filialit amerikan dhe pronarëve të tij kinezë. Versioni evropian prej 1.2 miliardë euro, Project Clover, do të zhvendoste shumicën e të dhënave evropiane të TikTok në serverët në Evropë.
Por lobisti kryesor evropian i TikTok, Theo Bertram, tha në mars se do të ishte “jashtëzakonisht e vështirë në praktikë” të ndalohej plotësisht transferimi i të dhënave evropiane në Kinë.
Dera e pasme për spiunët kinezë
Nëse agjencitë kineze nuk mund të hyjnë legalisht në TikTok, ato mund të hyjnë nga dera e pasme, thonë zyrtarët perëndimorë. Spiunët kibernetikë të Kinës janë ndër më të mirët në botë dhe punët e tyre lehtësohen nëse bazat e të dhënave dhe infrastruktura dixhitale janë të vendosura në territorin e tyre.
Agjencitë holandeze të inteligjencës kanë këshilluar zyrtarët qeveritarë që të çinstalojnë aplikacionet nga vendet që drejtojnë “programe sulmuese kibernetike” kundër Holandës, duke përfshirë Kinën, por edhe Rusinë, Iranin dhe Korenë e Veriut.
Kritikët e argumentit të spiunazhit kibernetik tregojnë për një studim të vitit 2021 të Universitetit të Torontos, i cili zbuloi se aplikacioni nuk shfaqte “sjelljen e hapur keqdashëse” që mund të pritej nga një aplikacion spiun. Por drejtori i laboratorit tha se studiuesit nuk kishin informacion se çfarë po ndodhte me të dhënat e TikTok të ruajtura në Kinë.
Projekti i TikTok Texas dhe Project Clover përfshijnë hapa për të lehtësuar frikën nga spiunazhi kibernetik, si dhe aksesin ligjor në të dhëna.
Plani i BE-së do t’i jepte një autoriteti evropian të sigurisë (ende për t’u përcaktuar) fuqinë për të rishikuar politikat që lidhen me sigurinë kibernetike dhe kontrollin e të dhënave dhe për të kufizuar aksesin për disa punonjës. Bertram tha se agjencia mund të komunikojë me agjencitë evropiane të sigurisë dhe rregullatorët “pa përfshirë TikTok, për t’u siguruar që nuk ka asgjë të fshehur”.
Bertram tha gjithashtu se kompania po kërkon të punësojë më shumë inxhinierë jashtë Kinës.
E drejta për privatësi
Kritikët e TikTok akuzojnë aplikacionin për mbledhjen masive të të dhënave, veçanërisht në Shtetet e Bashkuara, ku qytetarët nuk kanë të drejta të përgjithshme të privatësisë të mbrojtura nga federale.
Në juridiksionet që kanë ligje të rrepta për privatësinë, TikTok është përballur me akuza të shpeshta për mospërputhje.
Kompania është duke u hetuar në Irlandë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Kanada për mënyrën se si i trajton të dhënat e përdoruesve të mitur. Rregullatorët në Holandë, Itali dhe Francë po hetojnë gjithashtu praktikat e saj për mbrojtjen e të drejtave të privatësisë rreth reklamave të personalizuara dhe për të mos kufizuar aksesin e fëmijëve në platformën e saj.
TikTok ka hedhur poshtë akuzat e bëra nga disa raporte që pretendojnë se kompanitë e teknologjisë amerikane po mbledhin po aq të dhëna. Meta, Amazon dhe të tjerë kanë marrë gjithashtu gjoba të mëdha për shkeljen e të drejtave të privatësisë së qytetarëve evropianë.
Operacione psikologjike
Ndoshta akuza më e rëndë, dhe sigurisht më e freskëta ligjërisht, është se TikTok është pjesë e luftës së përgjithshme civilizuese të Kinës kundër Perëndimit. Roli i tij është të përhapë dezinformata dhe përmbajtje për të mpirë mendjen midis të rinjve perëndimorë, duke mbjellë ndarje dhe apati.
Drejtori i Agjencisë së Sigurisë Kombëtare të SHBA-së (NSA) Paul Nakasone paralajmëroi këtë muaj se kontrolli i Kinës mbi algoritmin e TikTok mund të lejojë qeverinë të kryejë operacione të ndikimit ndërmjet popullatës perëndimore. TikTok pretendon se ka rreth 300 milionë përdorues aktivë në Evropë dhe SHBA. Aplikacioni ishte më i shkarkuari nga interneti në vitin 2022.
Në vitin 2019, dolën raporte që sugjeronin se TikTok po censuronte përmbajtjet dhe videot pro-LGBTQ që përmendnin sheshin Tiananmen të Pekinit. ByteDance është akuzuar gjithashtu për promovimin e videove të pakuptimta për fëmijët perëndimorë për të humbur kohë, në krahasim me përmbajtjen e dobishme arsimore të ofruar në aplikacionin e saj kinez Douyin.
Përveç akuzave për “operacione me spërkatje” të qëllimshme, TikTok është kritikuar gjithashtu për dështimin në mbrojtjen e fëmijëve nga varësia ndaj aplikacionit të tij, sfidat e rrezikshme virale dhe dezinformatat.
Rregullatori francez tha javën e kaluar se aplikacioni ishte ende në “fazat shumë të hershme” të kontrollit të përmbajtjes. Selia e TikTok në Itali u bastis këtë javë nga rregullatori i mbrojtjes së të dhënave me ndihmën e policisë italiane për të hetuar se si kompania mbron fëmijët nga sfidat virale.
Studiuesit e Citizen Lab thanë se TikTok nuk praktikon censurë të hapur.
Kritikë të tjerë të këtij argumenti vunë në dukje se qeveritë e huaja manipulojnë gjithashtu platformat perëndimore, siç është fushata ruse në Facebook që u përpoq të ndikonte në zgjedhjet e 2016 në SHBA.
TikTok pretendon se ka rregulluar kontrollet e tij të përmbajtjes që nga viti 2019 dhe publikon rregullisht raporte transparence për atë që ka hequr. Kompania gjithashtu krenohet me një “qendër transparence” që do të hapet në SHBA në korrik 2020 dhe një tjetër në Irlandë në 2022.
Ai gjithashtu thekson se do të jetë në përputhje me rregullat e reja të kontrollit të përmbajtjes së BE-së, Aktin e Shërbimeve Dixhitale, i cili do të kërkojë që platformat t’u japin rregullatorëve dhe shkencëtarëve akses në algoritmet dhe të dhënat e tyre. /tesheshi.com/
