Një pllakë që më vonë doli të ishte pllaka më e vjetër prej guri me Dhjetë Urdhëresat e Zotit tani është në dispozicion për ankand, me vlerë dy milionë dollarë.
E përdorur përpara një shtëpie në Izrael, u zbulua se është një pllakë 1500-vjeçare e gdhendur me urdhërime biblike. Ndoshta pjesa më e çuditshme e kësaj historie është fakti se pllaka fillimisht u zbulua pranë shinave hekurudhore në vitin 1913, por kuptimi i saj nuk u njoh në atë kohë.
Në vend të kësaj, pllaka dy metra e lartë u riciklua dhe u përdor si një pllakë shtrimi përpara një shtëpie. Pllaka u vendos me fytyrë lart dhe e ekspozuar ndaj motit, kështu që shumë njerëz e shkelën atë për 30 vjet derisa dikush vuri re rëndësinë e mbishkrimit të lashtë.
Mbishkrimi i pllakës është shkruar në gjuhën e harruar prej kohësh të paleo-hebraishtes, e cila shpjegon se si njerëzit nuk ishin në dijeni se po ecnin mbi një pjesë të historisë. Megjithatë, konsumimi i vazhdueshëm nënkuptonte që mbishkrimi nuk ishte plotësisht i qartë në disa vende.
Që atëherë, pllaka është shpallur si “gdhendja më e vjetër e njohur” e Dhjetë Urdhëresave, një pjesë e shkrimit të përdorur si në Krishterim ashtu edhe në Judaizëm – që daton në epokën e vonë romake-bizantine. Megjithatë, historianët kanë vënë në dukje se teksti ka një ndryshim të madh nga urdhëresat me të cilat shumë janë njohur, gjë që na jep njohuri se kujt mund t’i përkasë ky tekst.
Zakonisht, urdhërimi i tretë në Dhjetë Urdhëresat është: “Mos e përdor emrin e Zotit kot”.
Megjithatë, kjo tabelë e udhëzon lexuesin që të lutet në malin Gerizim, i cili është një vend me rëndësi fetare për samaritanët. Për këdo që ka studiuar fenë në shkollë, shkruan LadBible, fjala “samaritan” ndoshta do t’i sjellë në mendje, si historia e “Samaritanit të Mirë” në Bibël.
Samaritanët nuk janë thjesht personazhe nga një histori biblike, por një grup etno-fetar që u shkëput nga judaizmi kryesor rreth 3000 vjet më parë.
Pllaka pritet të dalë në ankand në Sotheby’s më 18 dhjetor.
“Kjo tabletë e jashtëzakonshme nuk është vetëm një artefakt historik jashtëzakonisht i rëndësishëm, por edhe një lidhje e prekshme me besimet që ndihmuan në formimin e qytetërimit perëndimor,” tha Richard Austin, drejtor global i librave dhe dorëshkrimeve në Sotheby’s, shkruan LADBible.
“Të përballesh me këtë pjesë të përbashkët të trashëgimisë kulturore do të thotë të udhëtosh nëpër mijëvjeçarë dhe të lidhesh me kulturat dhe besimet që tregohen përmes një prej kodeve morale më të hershme dhe më të qëndrueshme të njerëzimit”, theksoi ai.
Dhe duhet theksuar se ka një domethënie fakti që kjo pllakë, e pretenduar e ka dhjetë Urdhëresat e famshme, është shkelur me këmbë në Izrael. Në thelb, këtë kanë bërë hebrenjtë përgjatë gjithë historisë: kanë shkelur me këmbë Urdhëresat e Zotit dhe jo vetëm dhjetë. /tesheshi.com/
