Lumturinë e njohim kur e shohim por e kemi të vështirë ta përkufizojmë.
Mund ta quani ndjenjë mirëqenieje, optimizmi apo edhe ndjenjë kuptimi të jetës, edhe pse të gjitha këto mund të trajtohen ndaras. Mirëpo, çfarëdo që është lumturia, ne e dimë se e duam atë, dhe se është disi e mirë.
Gjithashtu e dimë se jo gjithmonë mund ta kontrollojmë lumturinë tonë. Hulumtimet tregojnë se gjenetika mund të luajë një rol të rëndësishëm në nivelinë tonë normal të mirëqenies subjektive, kështu që disa prej nesh mund të kenë disavantazh nga ky aspekt. Për më tepër, përveç tragjedive të papritura dhe stresit të përditshëm, faktorët e mjedisit mund të na e ulin disponimin dhe të na e shuajnë dëshirën për të jetuar.
Menaxhimi i baticave dhe zbaticave emocionale është i rëndësishëm për mendjen dhe trupin, ka thënë Laura Kubzansky, profesore e Shkencave Shoqërore dhe të Sjelljes në Harvard School of Public Health (Shkolla e Harvardit e Shëndetit Publik).
Përse të jemi të lumtur?
Shumë studime, përfshirë edhe një nga Kubzansky, kanë gjetur se ka një lidhje mes mirëqenies psikologjike dhe asaj fizike.
Një rishikim i 2012-tës i më shumë se 200 studimeve ka zbuluar se ka një lidhje mes cilësive pozitive psikologjike, siç është lumturia, optimizmi dhe të kënaqurit me jetën, dhe rrezikut të ulët të sëmundjeve kardiovaskulare. Kubzansky dhe hulumtues të tjerë të Harvard School of Public Health i kanë publikuar këto të dhëna në revistën Psychological Bulletin (Buletini Psikologjik).
Sigurisht, nuk është aq e thjeshtë sa të themi “ji i lumtur që t’i parandalosh sulmet e zemrës”. Nëse je i prirur për të qenë optimist, e ke më të lehtë t’u përmbahesh disa praktikave të dobishme siç janë ushtrimet, mbajtja e dietës së ekuilibruar dhe gjumi i mjaftueshëm. Njerëzit që kanë prirje për të qenë optimistë kanë më shumë gjasë të merren me praktika të shëndetshme, sepse besojnë se ato u ndihmojnë për t’i arritur synimet e tyre, thotë Kubzansky.
Sipas këtij studimi shtypja e ulët e gjakut, pesha normale trupore dhe shkalla normale e kolesterolit, ndërlidhet me të qenët optimist.
Përse përpjekja për t’i bërë fëmijët e tu të lumtur mund të ndikojë edhe te ti?
Tani për tani këto studime vetëm tregojnë lidhje mes gjërave; ato nuk përmbajnë dëshmi të qëndrueshme të shkakut dhe pasojës. Mirëpo, disa hulumtues thonë se gjendja pozitive mendore ka ndikim të drejtpërdrejtë në trup, mbase duke pakësuar proceset që shkaktojnë dëme fizike. Për shembull, një tjetër studim i Kubzansky-t tregon se optimizmi ndërlidhet me shkallën e ulët të pezmatimeve.
Nëse me lumturi nënkupton “të kënaqurit me jetën”, ka dëshmi të reja për ta mbështetur këtë gjithashtu. Një studim në Canadian Medical Association Journal ka zbuluar se personat me 60 vjet e përpjetë që kanë thënë se kënaqen më pak me jetën kanë më shumë gjasë që të bëhen të paaftë brenda një periudhë 8-vjeçare. Ky studim nuk e dëshmon se problemet fizike shkaktohen nga kënaqja jo e mjaftueshme me jetën, por tregon mund të ketë një lidhje mes tyre.
