“Izraeli që e dinim është zhdukur” është titulli i një artikulli të shkruar nga gazetari dhe analisti politik amerikan Thomas Friedman më 4 nëntor 2022, pak pas fitores së koalicionit qeveritar të ekstremit të djathtë që ka qeverisur Izraelin që nga ato zgjedhje parlamentare deri në sot.
Në artikullin e tij të botuar këtë javë në The New York Times, Friedman shkroi se ai synonte që fraza të shërbente si një paralajmërim për të tërhequr vëmendjen për shtrirjen e ekstremizmit të koalicionit.
Gazetari amerikan shtoi se shumë nuk janë dakord me mendimin e tij dhe shtoi: “Besoj se zhvillimi i ngjarjeve ka treguar se ato janë të gabuara, sepse situata tani është më e keqe se më parë. Izraeli që ne e dinim po zhduket dhe sot përballet me një kërcënim ekzistencial”.
Ai shpjegoi arsyet e tij për këtë bindje, duke përfshirë se Izraeli po përballej me një fuqi të madhe rajonale të përfaqësuar nga Irani, i cili ishte në gjendje ta fuste Izraelin “në një majë” duke përdorur atë që ai e përshkroi si “proxy” të tij në rajon.
Tre fronte
Friedman thekson se Izraeli nuk ka asnjë përgjigje ushtarake apo diplomatike për të gjitha këto, duke shtuar se është edhe më keq që është përballur me mundësinë e luftës në tre fronte: në Rripin e Gazës, në Liban dhe në Bregun Perëndimor, por edhe me zhvillime të reja të rrezikshme, pra që Hezbollahu në Liban, ndryshe nga Hamas, është e pajisur me raketa precize që mund të shkatërrojnë zona të gjera të infrastrukturës së Izraelit, nga aeroportet, portet detare dhe kampuset universitare e deri te bazat ushtarake dhe termocentralet e tij.
Në dritën e këtyre ngjarjeve, ky gazetar amerikan thotë se kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu nuk kishte zgjidhje tjetër veçse të “shiste ndërgjegjen e tij” për të formuar një qeveri me ekstremistët e krahut të djathtë, të cilët këmbëngulin se Izraeli në Rripin e Gazës duhet të luftojë për “fitoren totale”, duke vrarë luftëtarin e fundit të Hamasit dhe duke refuzuar çdo partneritet me Autoritetin Palestinez, “sepse ata duan kontrollin e Izraelit mbi të gjithë territorin midis lumit Jordan dhe Detit Mesdhe, duke përfshirë Rripin e Gazës”.
Sipas Friedman, Netanyahu e bëri këtë për të qëndruar në pushtet dhe për të shmangur mundësinë e burgosjes për akuzat e korrupsionit.
Ai vazhdon kolapsin e këshillit të mini-luftës izraelite për shkak të mungesës së një plani për përfundimin e luftës dhe një tërheqje të sigurt nga Rripi i Gazës, me ekstremistët në koalicionin qeverisës që po ndërmarrin hapat e ardhshëm për të kontrolluar qeverinë.
Dëme të mëdha
Edhe pse këta ekstremistë kanë bërë tashmë shumë dëme, siç e sheh Friedman, presidenti amerikan Joe Biden, Komiteti i Marrëdhënieve me Publikun Amerikan-Izrael (AIPAC) dhe shumë anëtarë të Kongresit nuk janë munduar të kuptojnë shkallën në të cilën kjo qeveri është ekstremiste.
Autori i artikullit kritikoi vendimin e kryetarit të Dhomës së Përfaqësuesve Mike Johnson dhe kolegëve të tij në Partinë Republikane për të ftuar Netanyahun për të mbajtur një fjalim përpara një sesioni të përbashkët të Kongresit më 24 korrik. Ai vuri në dukje se qëllimi i padeklaruar i kësaj thirrjeje ishte të krijonte një përçarje midis mbështetësve të Partisë Demokratike që do të largonte votuesit dhe donatorët hebrenj amerikanë dhe do t’i detyronte ata t’i drejtoheshin Donald Trumpit në ditën e votimit në zgjedhjet presidenciale.
Sipas artikullit, Netanyahu e kupton se e gjithë kjo është e lidhur me politikën e brendshme amerikane dhe për këtë arsye pranimi i ftesës për të folur para Kongresit nuk është gjë tjetër veçse një akt “tradhtie” ndaj Presidentit Biden, i cili nxitoi të japë mbështetje të plotë për Izraelin pas sulmit të Hamasit ndaj tij më 7 tetor.
Qeveri e moderuar
Friedman beson se Izraeli ka nevojë për një qeveri të moderuar, realiste që mund ta nxjerrë atë nga kjo krizë e shumëfishtë, duke theksuar se kjo mund të arrihet vetëm duke hequr Netanyahun nga detyra përmes zgjedhjeve të reja.
Në vijim ai thotë se qeveria aktuale izraelite, ndryshe nga çdo qeveri e mëparshme, e ka përfshirë idenë e aneksimit të Bregut Perëndimor si synim në marrëveshjen e koalicionit qeveritar, ndaj nuk është çudi që që në vitin e parë, ajo kreu aktivitete që synonin anulimin e autoritetit të Gjykatës së Lartë, duke parandaluar kështu çdo kontroll mbi kompetencat e saj.
Ai gjithashtu thekson se pajtohet me çdo fjalë që ish-kryeministri Ehud Barak shkroi në gazetën Haaretz të enjten e kaluar, në të cilën ai tha se Izraeli po përballet me “krizën më serioze dhe më të rrezikshme në historinë e tij”, e cila filloi më 7 tetor me “dështimin më të keq i Izraelit në historinë e tij”.
Friedman komenton se Barak paralajmëroi në artikullin e tij se nëse qeveria aktuale lejohet të qëndrojë në pushtet, Izraeli jo vetëm që do të mbetet i mbërthyer në Rripin e Gazës, por ka të ngjarë ta gjejë veten “në një luftë gjithëpërfshirëse me Hezbollahun në veri, me Intifadën e tretë në Bregun Perëndimor, konfliktin me huthinjtë në Jemen, milicitë irakiane dhe sigurisht konflikti me vetë Iranin”.
Duke u tërhequr zvarrë në luftë
Friedman beson se Shtetet e Bashkuara duhet të shqetësohen për këtë paralajmërim, sepse është një “recetë” që SHBA të futet në një luftë në Lindjen e Mesme për të ndihmuar Izraelin, që do të ishte një ëndërr ruse, kineze dhe iraniane e realizuar.
Ajo që është befasuese, megjithatë, në artikullin e The New York Times, është se Friedman mbështet idenë për të lejuar kreun e Hamasit në Gaza, Yahya Sinwar, të qeverisë Rripin pas përfundimit të luftës. Kjo justifikohet me faktin se opsioni që Izraeli të drejtojë Rripin ose Gazën të bëhet një Somali tjetër është një opsion shumë më i keq se kaq.
Ai e përshkroi propozimin e Netanyahut që Gaza të drejtohet nga “palestinezët idealë” të cilët nuk janë të lidhur as me Hamasin dhe as me Autoritetin Palestinez, në emër të Izraelit, si një fantazi. Ai shtoi se të vetmit që mund ta mposhtin Hamasin janë në fakt palestinezët në Rripin e Gazës. /tesheshi.com/
