Me zor nuk shkon. Protestë hëpërhë do t’i thosha kësaj të fundit të organizuar nga trioja opozitare VV-AAK-NISMA. U fol shumë, por edhe u analizua shumë, që kjo lidhje e fundit mes këtyre partive ishte krejtësisht e panevojshme për atë çka tashmë ashiqare shihej si kontradiktë që ekzistonte mes kërkesave të protestës dhe qëndrimeve të VV-së, në njërën anë, dhe AAK-së e NISMA-s, në anën tjetër. Nuk dua t’i ndaj këto subjekte për sa i përket protestës të së shtunës së kaluar. Këto nuk dallojnë, sepse nuk kishte dallime mes tyre për protestë, e në protestë. Kërkesat apo ato pikë kundër së cilave protestohej ishin krejtësisht legjitime dhe të drejta.
Çmimi i energjisë është i lartë, RTK-ja kontrollohet nga pushteti, sistemi i drejtësisë është i uzurpuar, dhe Asociacioni i Komunave me shumicë serbe është shumë i dëmshëm për vendin. Pra, kundër këtyre pikave duhet të protestohet ditë për ditë. Lëvizjen “Vetëvendosje” nuk e kuptoj megjithatë. Se ku është nisur me AAK-në e NISMA-n ta çkapë shtetin, nuk e di. Protestës së organizuar nga kjo trio opozitare më shumë do t’i shkonte slogani, “Protesto për një kapje ndryshe të shtetit”. Nuk mund të çlirohet shteti me këtë AAK e me këtë NISMA, pra, me “këtë” AAK e me “këtë” NISMA.
Nuk është krejtësisht e drejtë të thuhet se me AAK-në dhe me NISMA-n mund të çlirohet shteti. Është e mundshme, mirëpo duhet punë paraprake nga kjo trio. P.sh., duhet së pari që lideri i AAK-së, Ramush Haradinaj, ta kthejë pallatin e tij në Prishtinë në një jetimore apo në ndonjë objekt i cili do të shërbente për punë bamirësie, në mënyrë që të na bindë se me të vërtetë e ka njëmend ta çlirojë vendin. Me pallate, motoçikleta, e xhipa luksozë nuk çlirohet vendi; natyrisht, çlirohet nga një kapës, por rikapet nga një kapës tjetër, apo ndryshe. Kjo vlen njësoj për disa zyrtarë të tjerë të kësaj partie, por edhe për disa të NISMA-s. Dhe VV-ja e di këtë mirë (besoj), por gjithnjë dështon së pari ta pranojë ndryshimin në qasje dhe në bindje të saj, e pastaj edhe ta argumentojnë këtë.
Nëse VV-ja nuk mund ta kushtëzojë AAK-në dhe NISMA-n me pastrimin e tyre nga krimi, për çka na ka treguar vetë VV-ja edhe po të mos e dinim ne, atëherë vihen në pikëpyetje thëniet e VV-së për kushtëzimin e një force me të madhe se këto dy parti, siç është qeveria e Serbisë, që VV-ja thotë me drejtë se duhet kushtëzuar. Gabimin tjetër që po bën VV-ja është se nuk po e pranon ndryshimin nga ajo çka ishte me retorikë dhe me bindje para zgjedhjeve të qershorit 2014 dhe asaj që është sot. Vazhdojnë të thonë se janë qëndrimet ato që i kanë ndryshuar, e jo parimet. Kjo e bën këtë parti joserioze. Ta mohosh ndryshimin është edhe antishkencore, si me shkencat politike, ashtu edhe me ato shoqërore, më gjerë. Por ndoshta ka shkencë tjetër që mund ta shpjegojë “mosndryshimin” e VV-së. Duhet të presim për një zbulim të tillë!
Në anën tjetër, shumica e kritikuesve të kësaj proteste, disa duke u bazuar në premisat e parashtruara në këtë tekst, e disa në premisat e pozicionit të tyre në shoqëri që ua mban pushteti i tanishëm, pra, ata të cilët nuk pajtohen me krimin por bashkëjetojnë disi mirë me të, përderisa ky krim ua mbron pozitën në shoqëri, kanë përgjegjësi po ashtu pse sot e kemi këtë opozitë, por edhe këtë pushtet. Në radhë të parë, këtu hyn shoqëria civile, e cila përbën vetëm se një emër ndryshe nga pushteti, ndërkaq, në baza relative me fuqinë dhe mundësitë që kanë, përfitojnë nga ky sistem, në mos edhe më shumë se ky pushtet. Nuk dua të hyj në atë se a gaboi apo jo, a gaboi shumë apo pak, dhe a bëri mirë apo keq VV-ja kur vendosi të futet në zgjedhje – pra, brenda sistemit – apo dhe për çfarë qëllimi e bëri këtë. Me rëndësi është që sot e dimë se ajo tashmë është e hapur për partnerë të cilët na ka thënë vetë se janë të zhytur në krim.
Me hyrjen e saj brenda sistemit, VV-ja tanimë për 5 vite la një vakuum të madh e të rehatshëm për shoqërinë civile, dhe këtu nuk e kam fjalën vetëm për organizatat, por edhe për aktivistë të ndryshëm, media, universitetin, teatrin, ata në radhët e artit e të kulturës, etj., që ta mbushin këtë vakuum. Asnjëri nga këta pjesëtarë të shoqërisë civile nuk mori guximin që ta mbushë këtë vakuum me një lëvizje shoqëroro-politike, dhe jo domosdo të njëjtë me VV-në e çka la ajo si hapësirë. Shumë prej tyre zgjodhën rrugën e njëjtë, në mos edhe më të keqe sesa atë të VV-së në muajt e fundit.
Këta pjesëtarë, shumica kritikë ndaj përpjekjeve të VV-së me partnerët e saj të dyshuar për krim, i janë bashkangjitur sistemit gjoja për përmirësimin e shtetit brenda vetë sistemit. Të besosh që individët nga shoqëria civile e gjerë futen në sistem për ta ndihmuar shtetin e për ta rregulluar këtë sistem, është njësoj sikur të besosh që VV-ja nuk ka ndryshuar. Mirëpo kur një shoqëri (civile) përqesh e përbuz VV-në për kontradiktat e saj të hatashme që ka në lidhjen me AAK-në dhe NISMA-n, në njërën anë, e ndërkaq qëndron rehat në këtë sistem, duke u dhënë shkas këtyre partive opozitare të organizojnë protestë, në anën tjetër, duket shumëfish më qesharake e më e përbuzshme se trioja kontradiktore opozitare.
Gjermania sot ka mbi 15.000 fondacione multimilionëshe bamirëse të krijuara nga vetëshpronësimi vullnetar i milionerëve që përfituan nga shoqëria për t’ia kthyer këtë pronë shoqërisë. Kjo ishte e domosdoshme për shoqërinë kapitaliste gjermane. U bënë 15.000 sepse kur u bë e para nuk u përqesh e nuk përbuz. Ndërkohë, kolegë të dashur nga shoqëria civile (më e gjerë), vakuumin që VV-ja, tashmë e tjetërsuar, la në 5 vitet e fundit në sistemin shoqëror që lëngon për lëvizje shoqëroro-politike, jo domosdo të njëjta, nuk e mbushi as edhe një e vetme. Nuk dua t’i ripërvishem ndonjë analize këtu në fund, por kjo ndodh sepse, njësoj sikurse VV-ja, po mendohet brenda grupit kritikues e përqeshës ndaj protestës së fundit se sistemi ndryshohet brenda tij. Me të vërtetë qesharake! /tesheshi.com/
