Të dhënat meteorologjike nga anije të ndryshme të bombarduara nga japonezët në Pearl Harbor janë marrë me qëllim që t’u mundësojnë shkencëtarëve të kuptojnë se si po ndryshon klima në botë.
Anëtarët e ekuipazhit në anije të ndryshme luftarake, si USS Pennsylvania dhe USS Tennessee, humbën jetën kur anijet e tyre u vunë në shënjestër në dhjetor 1941. Pavarësisht humbjeve, shumë anije u kthyen në vijat e frontit gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe marinarët amerikanë vazhduan detyrat e përditshme. Këto detyra përfshinin regjistrimin e të dhënave meteorologjike.
Hulumtimi i ri i botuar në Geoscience Data Journal tregon historinë e rikuperimit të të dhënave meteorologjike nga 19 anije të marinës amerikane, luftanije, aeroplanmbajtëse, shkatërrues dhe kryqëzorë, që morën pjesë në Luftën e Dytë Botërore. Shpëtimi i tyre u bë i mundur nga puna e më shumë se 4,000 shkencëtarëve qytetarë vullnetarë, të cilët transkriptuan më shumë se 28,000 imazhe të ditarit nga flota e marinës amerikane e stacionuar në Hawaii nga 1941-1945.
Studimet e mëparshme kanë treguar se këto vite ishin jashtëzakonisht të ngrohta. Të dhënat e reja që përfshijnë mbi 630,000 regjistrime me më shumë se tre milionë vëzhgime individuale do të ndihmojnë për të parë nëse ishte kështu. Regjistrat përmbajnë miliona shënime për temperaturat e sipërfaqes së ajrit dhe detit, presionin atmosferik, shpejtësinë dhe drejtimin e erës.
Siç vëren studiuesi i Universitetit të Reading-ut, Pravin Teleti, i cili udhëhoqi studimin, “Çrregullimet në rrugët tregtare gjatë Luftës së Dytë Botërore çuan në një reduktim të ndjeshëm të vëzhgimeve të motit detar. Deri vonë, të dhënat nga ajo kohë ishin ende të disponueshme vetëm në dokumente të klasifikuara letre. Skanimi dhe shpëtimi i këtyre të dhënave ofron një dritare në të kaluarën që na lejon të kuptojmë se si u soll klima globale gjatë një periudhe rirregullimesh masive.”
Vëzhgimet nga anijet luftarake ishin burimet kryesore të vëzhgimeve detare gjatë Luftës së Dytë Botërore, por shumë shënime u shkatërruan si një akt lufte ose thjesht u harruan, për shkak të kohëzgjatjes së klasifikimit. Të dhënat e mbledhura zbulojnë se si lufta detyroi ndryshime në praktikat e vëzhgimit. Për shembull, më shumë vëzhgime u bënë gjatë ditës sesa gjatë natës për të zvogëluar ekspozimin ndaj anijeve armike dhe për të shmangur zbulimin. Besohet se ndryshime të tilla si kjo mund të çojnë në regjistrimin e temperaturave pak më të ngrohta, kështu që librat e historisë së sotme tregojnë një periudhë ngrohtësie të pazakontë në grupet e të dhënave globale gjatë Luftës së Dytë Botërore. Të dhënat e reja do të ndihmojnë në hetimin e kësaj pasigurie.
Meqenëse ekzistojnë pak ose aspak vëzhgime të dixhitalizuara nga Indo-Paqësori dhe Lindja e Largët gjatë Luftës së Dytë Botërore, të dhënat e ruajtura do t’i ndihmojnë shkencëtarët të plotësojnë boshllëqet në grupet ekzistuese të të dhënave dhe të sigurojnë se mund të kuptojnë më mirë se si u shpalos klima globale nga fillimi i shekullit 20-të e tutje. /tesheshi.com/
