Nga Mensur Krasniqi
Premtime të larta, realizime të ulëta! Kështu duket sfera e investimeve të huaja në ekonominë e vendit në Maqedoni.
Sipas një hulumtimi të BIRN, në Maqedoni janë investuar shtatë herë më pak dhe po ashtu janë hapur tre herë më pak vende pune, nga ajo çfarë është premtuar prej politikës në pushtet tash e 10 vite,
Sikur të ishin realizuar të gjitha, deri më tani do të ndërtoheshin së paku 138 fabrika dhe kapacitete tjera të prodhimtarisë dhe objekte të shërbimit, në vlerë prej 3.8 miliardë euro, në të cilat do të ishin të punësuar 62.701 persona.
Në hulumtimin e BIRN-it, “INvestimet e huaja nën llupë”, tregohet se perceptimet që i ka krijuar pushteti dhjetë vitet e fundit se “Maqedonia tërheq shumë investime të huaja” dhe se “thuajse çdo muaj ndërtohet ndonjë fabrikë dhe hapen vende të reja të punës”, në fakt nuk janë plotësisht të sakta.
Nga gjithsej 138 investimet të huaja që janë paralajmëruar, të cilat janë fabrika, hotele ose objekte tjera, janë ndërtuar vetëm 51. Ndërsa 44 investime janë në rrjedhë, rezultati i të cilave tani për tani nuk mund të shihet.
Hulumtimi tregon se madje 43 nga investimet e huaja të paralajmëruara, aspak nuk janë realizuar ose kanë dështuar, të cilat janë thuajse 1/3 e numrit të përgjithshëm të investimeve të cilat janë të përfshira në bazën e të dhënave të “Investimeve të huaja nën llupë”.
Hulumtimi tregon se të gjithë investitorët e huaj të cilët janë analizuar në dhjetë vitet e fundit në Maqedoni, kanë kontribuuar gjithsej 579.6 milionë euro, thuajse 7 herë më pak se shuma që e kanë paralajmëruar përfaqësuesit e pushtetit. Në këtë shumë nuk është përfshirë edhe ndihma e shtetit në drejtim të tyre.
Ky numër i ulët i investimeve të huaja, sipas ekspertit ekonomik Nasir Selimi nuk paraqet ndonjë risi, meqë në këtë drejtim Maqedonia që nga shpallja e saj si shtet i pavarur asnjëherë nuk ka shënuar suksese, por përkundrazi, ajo ka dështuar. Madje sipas tij, Maqedonia më shumë ka bërë investime duke promovuar zonat për tërheqjen e investitorëve të huaj, dhe në fund rezultatet gjithnjë ishin të pakënaqshme.
“Fakti se ajo gjithmonë është renditur në fund të listës të vendeve me IHD flet qartë se qeveritë e Maqedonisë nuk ditën që këtë aktivitet ekonomik ta realizojnë më mirë. Madje në këtë drejtim nuk ndihmuan as promotorët ekonomik nga të cilët u premtuan shumë, ndërsa shpenzimet nga agjencitë e ndryshme qeveritare u rritën shumë. Këtu kemi parasysh edhe reklamat në mediat më të njohura botërore si ajo në CNN, udhëtimet e shpeshta zyrtare dhe shterpe si ato deri në Kinë e gjetiu… dhe shpenzime tjera të cilët nuk dhanë rezultatet e pritura”, tha Selimi.
Arsyet për një situatë të këtillë të pavolitshme në sferën e investimeve të huaja sipas Selimit janë të shumta, por sigurisht se edhe ato politike kanë pasur ndikim të madh.
“Investitorët e huaj me interes të jashtëzakonshëm ndjekin situatën politike të vendit në të cilën planifikojnë të investojnë. Çdo ngjarje sado e vogël të jetë e që ka ndikim në paqendrueshmërinë politike, për ato është një sinjal alarmi ku paraqet rrezik të kapitalit dhe se nuk duhet të investohet. Vendi ynë ka kohë që ballafaqohet me krizë politike gjë që ndikon negativisht në tërheqjen e investitorëve të vendit e sidomos të atyre të huajve”, përfundoi Selimi. /tesheshi.com/
