Katër vjet pas zjarrit shkatërrues, i cili ndodhi në vitin 2019, në katedralen e Notre-Dame de Paris, puna e restaurimit ka përfunduar dhe nxjerr në pah një imazh të veçantë të kishës.
Sipas Times, monumenti historik është “në më të mirën e tij” pa “150 vjet pluhur” në mure.
Para se zjarri të shuhej, autoritetet franceze morën 846 milionë euro donacione. U zbulua se projekti ka kushtuar gjithsej 700 milionë euro deri më tani.
Veçanërisht, rindërtimi i tempullit u ngadalësua për shkak të pandemisë dhe ndotjes së hapësirës nga pluhuri i plumbit pas zjarrit. Heqja e “460 tonë pluhur plumbi” kushtoi 150 milionë euro.
Gjatë rindërtimit, drejtuesit e projektit vunë re përmasat e papastërtive që mbulonin brendësinë e tij. Ministri francez i Kulturës Jean-Michel Guilment e quajti “mbresëlënëse” të shohësh përsëri një statujë të bardhë.
Udhëheqësi i projektit dhe oficeri ushtarak Jean-Louis Georgelin i tha The Times se kur të hapet “do ta shihni atë siç nuk e keni parë kurrë më parë”.
Çfarë ndodhi në 2019
Zjarri shkatërrues shpërtheu pasditen e 14 prillit 2019 në Katedralen Notre Dame gjatë punimeve të restaurimit në ndërtesë. Monumenti historik kishte pësuar shumë dëmtime në vitet e mëparshme dhe kishin filluar procedurat e restaurimit. Një re e dendur tymi i zi u ngrit mbi ndërtesë atë pasdite, ndërsa flakët u ngjitën disa metra në qiell.
Zjarrfikësit luftuan me flakët për orë të tëra, por zjarri ishte i ngadalshëm për t’u shuar. Ngjarja tërhoqi vëmendjen e mediave nga e gjithë bota dhe të gjithë po ndiqnin live atë që po ndodhte.
Çatia e kishës u shkatërrua dhe spiralja u shemb. Megjithatë, kambanoret kryesore dhe muret e jashtme u shpëtuan nga shembja.
Shkaku i zjarrit është ende i paqartë. Ka teori dhe spekulime të ndryshme, por më e përhapura është se ka qenë thjesht një aksident gjatë punës, ndërkohë që Franca e kishte bërë të qartë që në fillim se nuk kishte shenja zjarrvënieje.
Rimëkëmbja graduale
Sigurimi i katedrales ishte një hap i parë i domosdoshëm, por i shtrenjtë në proces, i vlerësuar në 160 milionë euro.
Megjithatë, projekti u përball me disa probleme pasi puna u ndërpre dy herë, një herë në verën e vitit 2019 kur pati shqetësime për kontaminimin e qytetarëve me plumb për shkak të zjarrit dhe përsëri në pranverën e vitit 2020 për shkak të pandemisë COVID-19.
Puna mbështetëse e Notre Dame përfundoi në shtator 2021, duke lejuar fillimin e projektit të restaurimit.
Menjëherë pas katastrofës në prill 2019, presidenti francez Emmanuel Macron e vendosi qëllimin e tij për të përfunduar restaurimin e brendshëm të tempullit deri në kohën kur Lojërat Olimpike do të priten në Paris, të cilat janë planifikuar për në vitin 2024.
U vendos që katedralja të restaurohej sipas planit të mëparshëm ekzistues të restaurimit dhe filloi puna.
Kostoja totale e projektit llogaritet në rreth 700 milionë euro dhe një pjesë e madhe e shpenzimeve janë mbuluar nga donacionet që nga fillimi i fatkeqësisë.
Seriali në Netflix
Netflix ka publikuar një trailer për miniserialin e ardhshëm në gjuhën franceze “Notre Dame”, i cili do të tregojë historinë e paharrueshme nga disa këndvështrime.
Frymëzuar nga dëshmitë e zjarrfikësve francezë, seriali eksploroi ndikimin e shkatërrimit të monumentit ikonë te parisienët e ndryshëm.
Luajnë Rosdi Zem, Caroline Proust dhe Megan Northman.
Fabula është si më poshtë:
Një zjarrfikës që do të dalë së shpejti në pension kthehet për disa ditë në detyrë vetëm për t’u thirrur për të shpëtuar atë që mundet atë natë. Ndërkohë ndjekim historinë e një tjetër zjarrfikëseje, e cila së fundmi pa një koleg të vdekur në krye të detyrës. Por ajo vetë ndihet mjaft e gatshme të rifillojë shërbimin dhe të shkojë të ndihmojë me zjarrin e Notre Dame. Përveç zjarrfikësve, është edhe një prezantuese e lajmeve për të cilën mbulimi i zjarrit është hapi më i rëndësishëm në karrierën e saj deri më tani, ndërsa një grua tjetër ndjek e shkatërruar zhvillimet në tempull.
Por ka diçka që i bashkon këta njerëz. Zjarri i Notre Dame është thjesht rasti që këta njerëz të kenë një histori të përbashkët. Por secili prej tyre veç e veç kalon rrugën e tij dhe duhet të përballet me demonët e tij. Seriali sigurisht do të fokusohet në faktin se pas shumë orësh luftimi me flakët, zjarrfikësit arritën të shuanin zjarrin pa viktima.
Edhe sot nuk janë bërë të qarta shkaqet e shpërthimit të këtij zjarri. Ashtu siç pritej, hipotezat rreth kësaj ngjarjeje janë të shumta. Seriali arrin të paraqesë me doza të barabarta realizmi dhe drame të gjithë rrëfimin e zhvilluar në ato orë kritike dhe t’i japë një dimension tjetër historisë.
Miniseriali Notre Dame pritet të publikohet në Netflix më 19 tetor. /tesheshi.com/
