Parul Akter u zhvendos nëpër të gjithë Bangladeshin për t’iu shpëtuar përmbytjeve, por duket se ato e kanë ndjekur atë. Kasollja ku ai jeton së bashku me gruan dhe katër fëmijët në Dhaka, kryeqytetin e vendit, është e vendosur në buzë të periferisë së varfër Korail, pranë një liqeni. Kur bie shi, ujërat e pista vërtiten në strehën e tyre. Vetëm krevati që e kanë ngritur lart, mbetet i thatë. “Kjo dhomë është gjithçka ne kemi, kështu që duhet të rrimë këtu çfarëdo që të ndodhë”, thotë Akter.
Shtatë vjet më parë, një mansun u mori me vete gjithçka ata kishin në fshatin e tyre në Bhola, në bregun jugperëndimor. “Nuk kishin zgjedhje tjetër por të ngjisnim bregun me ato që arritëm të mbanim, menjëherë”, thotë Akter. “Brenda javës, erdhëm në Dhaka për të nisur një jetë të re”.
Çdo ditë, rreth 2 mijë njerëz vendosen në kryeqytetin e Bangladeshit. Kjo nuk është diçka e re, pasi me breza qyteti ka qenë një magnet për burrat e gratë që arratiseshin nga varfëria e fshatit. Por, tashmë ka një faktor tjetër që sipas ekspertëve, e ka përshpejtuar këtë garë drejt kryeqytetit: ndryshimi i klimës në tokë, që e ka bërë jetën ekstremisht të vështirë në rripat bregdetarë të këtij vendi të sheshtë që përshkruhet nga dhjetëra lumenj.
Në dekadat e ardhshme, me miliona më shumë refugjatë të klimës në botë pritet të bëjnë udhëtime të ngjashme. Si për ironi mizore, ata do të drejtohen nëpër qytete që janë akoma edhe më pak të pajisura për t’u duruar ndryshimeve klimaterike.
Bangladeshi “kontribuon” me vetëm 0.4 tonë kub për person në emetimin e karbonit që nxit ndryshimet e klimës. (Shtetet e Bashkuara prodhojnë 17 dhe Britania 7.1), por ai vend do të vuajë keqazi. Brenda tre dekadave, vendi pritet të jetë të paktën 2 gradë më i nxehtë. Deri në 2018, detet do të jenë pothuajse 7 centimetra më lart.
Akullnajat në Himalaje do të shkrijnë më shpejt, duke dërguar më shumë ujëra për të përmbytyr e shpartalluar gjirin e Bengalit. Ciklonet do të përplasen pas brigjeve më të shumtë në numër dhe me intensitet më të lartë. Ujërat e kripura do të ndotin rezervat e ujit të pijshëm. Tokat pjellore do të shkatërrohen.
Një pjesë e këtij skenari, është duke ndodhur që tani. Nuk ka pasur shumë studime që e lidhin në mënyrë të pagabueshme eksodin e pjesëve rurale të Bangladeshit me klimën. Por, kërkimet tregojnë se pjesa më e madhe e emigrantëve vijnë nga zonat bregdetare që janë duke përjetuar rritjen e nivelit të detit, rritjen e kripshmërisë së ujërave, përmbytje shkatërrimtare dhe ciklone. Të paktën 400 mijë njerëz zhvendosen në Daka çdo vit sipas të dhënave të Bankës Botërore, ndërsa Organizata Ndërkombëtare e Migracionit IOM vlerëson se 70 për qind e banorëve të periferive të varfra të Dakës janë vendosur aty për shkak të problemeve që kanë pasur me ambjentin në vendet e mëparshme.
Në vitin 2012, A S Moniruzzaman Khan, drejtori i Qendrës për kërkime në Ndryshimet e Klimës dhe Mjedisit në universitetin BRAC studioi 1500 familje që po migronin në qytete, pjesa më e madhe në Dhaka.
Pothuajse të gjithë nxorën ndryshimet mjedisore si arsyen madhore që i kishte detyruar të merrnin vendimin për të ardhur në qytet. Ata gjenin me vështirësi ujë të pijshëm, ndërsa deti i fryrë derdhet në lumenj duke i bërë ata me ujë të kripur.
“Dhjetë vjet më parë, e gjithë zona ishte me ujë të pijshëm, sot nuk është më”, thotë Khan. Ai ka dëgjuar për gra e fëmijë, të detyruar të ecin pesë orë për çdo ditë që të gjejnë ujë të pastër. Kjo detyrë u konsiderua shumë e rrezikshme, dhe në kërkim të ujit shkuan burrat, duke bërë që të humbasë një pjesë e rëndësishme e të ardhurave të familjes nga puna e tyre. “Nëse do të kishim ujë, nuk do të vinte puna për të lëvizur asnjëherë”, thotë Khan.
Por, historia nuk i takon vetëm Bangladeshit. Në të gjithë botën, njerëzit janë ose do të jenë në lëvizje- në Afrikë, kryesisht për shkak të thatësirës, në Azi, nga përmbytjet. Deri në 2060, mund të jenë midis 25 milionë deri në 1 miliard migrantë klimaterikë.
Dhe qytetet do të jenë destinacioni më i parë. Në paralajmërim të kësaj, një agjenci kërkimore britanike, thotë se deri në 2060 do të jenë 192 milionë njerëz më shumë që do të jetojnë në fushat e sheshta pranë brigjeve të deteve, në kushte të prekshme nga çdo ndryshim i vogël i motit, kryesisht në Azi.
“Ata që lëvizin për shkak të mungesës së ujit apo qytetet në vendet në zhvillim që shtrihen pranë deteve, në mënyrë paradoksale do ta gjejnë veten të ekspozuar ndaj rreziqeve më të mëdha të lidhura me klimën”, thuhet në një raport të IOM-it.
Pjesë e problemit është popullsia. Megaqytetet aziatike nuk japin asnjë shenjë rrudhjeje, pavarësisht se rritja e nivelit të ujërave të detit i bën ato shumë të ndjeshme ndaj përmbytjeve prej stuhive.
Një studim i vitit 2011 për 20 qytetet më të populluara që pritet t’i nënshtrohen përmbytjeve deri në vitin 20170, vendoste Dhakën në vend të tretë, pas Mumbait dhe Kalkutës. Gjithashtu, në krye janë
Guangzhou, Ho Chi Min City, Shanghai, Bangkok dhe Yangon. Majemi është i vetmi qyte nga bota e zhvilluar që përfshihet në këtë listë.
Përgatiti: Juli Prifti- /tesheshi.com/
