Referendumi i së dielës në Katalonia mund të krijojë në Spanjë krizën më të madhe të 40 viteve të fundit. Madridi ka kundërshtuar ashpër referendumin dhe ka përqëndruar oficerë të policisë kombëtare, që pritet të ndërhyjnë të dielën për të prishur proçesin. Në anën tjetër, banorët e rajonit po organizohen për të mbrojtur referendumin, që sipas drejtuesve rajonalë mund të çojë në shpalljen e pavarësisë brenda 48 orësh pas shpalljes së rezultatit.
Katalonia kërkon të jetë pjesë e BE, por Brukseli qëndron pas Madridit dhe në rast se ndahet Katalonia, nuk mund të konsiderohet më një rajon brenda Unionit.
Pavarësia e Katalonias mund të krijojë probleme në disa shtete, nëse rajoni arrin fitoren. Kjo për faktin se mund të frymëzohen edhe rajonet e tjera europiane: Venediku dhe Lombardia në Itali, flamanët në Belgjikë, Korsika dhe Bretanja në Francë.
Qeveria rajonale katalonase kërkon që në 1 tetor të vendoset për ndarjen ose jo nga Spanja. Presidenti Carles Puigdemont është i gatshëm të thërrasë pavarësinë brenda 48 orëve në rast se shumica votojnë “pro”.
Kundërshtari i tij është kryeministri konservativ i Spanjës, Mariano Rajoy, i cili kërkon mbajtjen në kontroll të rajonit më të fuqishëm ekonomik.
Ai madje ka paralajmëruar dhe bllokimin e referendumit dhe arrestimin e përfaqësuesve të nismës për pavarësi.
Sipas Madridit, Kushtetuta spanjolle e cilëson të pavlefshëm referendumin. Ky është aryetimi që qeveria e Rajoy kërkon të shmangë referendumin.
Rreth 4000 forca policore të gardës kombëtare janë vendosur në rajon për të mbështetur urdhrat e Madridit. “Shpresojmë që askush të mos na provokojë,” shkruante shefi i policisë, Pere Soler.
Konflikti mes rajonit dhe Spanjës është i thellë në histori, madje daton që nga 1714, kur katalonasit humbën luftën me spanjollët. Në atë kohë ata humbën pavarësinë, ndërsa në fund të viteve 70-të, rajoni fitoi autonomi.
Përpjekjet për pavarësi kanë filluar nga 2010-ta. Në atë kohë, Kushtetuta ua ndaloi katalonasve, gjë që pasoi me protesta të shumta dhe zgjoi interesin për lëvizjen për pavarësi.
Separatistët katalonas me ndihmën e Carles Puigdemont kanë paraqitur kërkesën e një votimi të ri.
Katalonasit përbëjnë një të pestën e ekonomisë spanjolle, ndërsa në të njëjtën kohë ndjehen të nëpërkëmbur nga qeveria qendrore e Madridit. Ata paguajnë 16 miliardë euro më shumë taksa sesa rajonet tjera spanjolle.
Nga një ndarje, Spanja jo vetëm që do kishte probleme ekonomike, por edhe do humbte rajonin më të frekuentuar turistik të Barcelonës.
Sipas anketave, një shumicë e thjeshtë e kërkon pavarësinë. Por kjo është më e madhe mes 5.4 milionë votuesve, pasi një pjesë do e bojkotonte proçesin.
Në 2014 kishte një situatë si sot. Në atë kohë 80 përqind e votuesve ishin për pavarësi, megjithatë numri i votuesve ishte mjaft i vogël. Një pjesë e madhe pro-spanjollëve qëndrojnë larg protestave.
Nëse kjo përsëritet të dielën, mund të kishte problem legjitimiteti, gjithmonë nëse shumica e votuesve votojnë pro.
Përgatiti: Gjergji Koja – /tesheshi.com/
