Stephen Martin Walt, një profesor i marrëdhënieve ndërkombëtare në Shkollën Shtetërore John F. Kennedy në Universitetin e Harvardit, thotë se Amerika duhet të ndalojë përdorimin e forcave të saj ushtarake për të qeverisur vendet e tjera dhe t’i riformojë ato në imazhin e saj.
Në një artikull të botuar në faqen e internetit të Politikës së Jashtme të SHBA, ai shton se dëshira për të menaxhuar politikat e brendshme të vendeve të tjera dhe besimi se ata mund ta bëjnë këtë në mënyrë efektive, mbetet thellësisht i rrënjosur në krijimin e politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara. Prandaj është jashtëzakonisht e rëndësishme t’i rezistojmë kësaj thirrjeje sepse Shtetet e Bashkuara kanë detyra më urgjente dhe më të rëndësishme për t’u marrë me to.
Vendimi i Presidentit të SHBA Joe Biden për t’i dhënë fund fushatës së kotë ushtarake amerikane në Afganistan tregon dëshirën e tij për t’i dhënë fund “luftërave të pafund”. Por fraza “duke i dhënë fund luftërave të pafund” ofron shumë pak udhëzime se si Amerika duhet të merret tani me çështjet kryesore të sigurisë kombëtare.
Mësime nga zhgënjimi
Për ta bërë këtë, shteti duhet të nxjerrë mësime reale nga zhgënjimet që kanë ndodhur në 20 vitet e fundit dhe të përcaktojë parimet dhe qëllimet që duhet të drejtojnë politikën e jashtme dhe të sigurisë kombëtare që nga kjo pikë e tutje.
Walt beson se këto zhgënjime u ngritën sepse elitat amerikane ishin të bindura se demokracia liberale ishte vala e së ardhmes dhe se fuqia e patejkalueshme ushtarake e Shteteve të Bashkuara mund të ishte një mjet i fuqishëm për promovimin e saj.
Ata supozuan se vendet e tjera do të mbështesnin përpjekjet e Uashingtonit për të përhapur një rend botëror liberal. Ata gjithashtu e panë globalizimin si një zhvillim pozitiv me pothuajse asnjë efekt negativ, edhe pas krizës financiare 2007-2009.
Të njëjtat elita kishin iluzionin se “terrorizmi ndërkombëtar” mund të eliminohej me forcë ushtarake, sanksione dhe ndryshim të regjimit.
Shfaqja e një bote multipolare
Politikat e nxitura nga këto bindje çuan në një përshpejtim të rënies së epërsisë amerikane dhe rishfaqjen e një bote multipolare. Regjimet autoritare janë provuar çuditërisht elastike, ndërsa demokracia në të gjithë botën ka rënë për më shumë se një dekadë dhe po kërcënohet gjithnjë e më shumë në vetë Shtetet e Bashkuara.
Ai shtoi se terrorizmi ndërkombëtar është provuar të jetë shumë më pak i rrezikshëm sesa kanë pretenduar udhëheqësit amerikanë, veçanërisht në krahasim me dhunën e ekstremistëve të djathtë të familjes ose pandeminë e virusit Corona, e cila ka vrarë gati 575,000 amerikanë.
Vendimi i Biden për t’i dhënë fund luftës në Afganistan sugjeron që ai i kupton këto mësime, por të heqësh qafe tendencën për të ndërhyrë do të bëhet më e vështirë pasi kujtimet e Irakut dhe Afganistanit fillojnë të zbehen, shton Walt.
Detyra urgjente dhe të rëndësishme
Ai shpjegoi se tani detyra më urgjente është kapërcimi i pandemisë dhe detyra më e rëndësishme është adresimi i ndryshimeve klimatike.
Shkatërrimi i mundshëm që do të prodhojë një shtesë prej tre ose katër gradë të rritjes së temperaturave globale, të tilla si brigjet e përmbytura, zhvendosja e dhjetëra miliona njerëzve, kthimi i rajoneve të tëra në të pabanueshme për shkak të nxehtësisë dhe lagështisë, miliarda dollarë të pasurisë së humbur; do të bëjë që problemet për të cilat komuniteti politik ka qenë shqetësuese për 25 vitet e fundit të duken të parëndësishme.
Walt përfundimisht arrin në përfundimin se çështja e dytë kryesore është Kina, e cila, në një kuptim thjesht gjeopolitik, është konkurrenti më serioz me të cilin Shtetet e Bashkuara janë përballur që nga fundi i shekullit të 19-të. /tesheshi.com/
