Panairi: 1020 vende pune në Kosovë; por a e zgjidhin ato papunësinë?!

Nga Shkëlzen Rreçaj

Dy ditë më parë u hap panairi i punës në Kosovë, ku janë shpallur 1020 vende të lira të punës nga ministri i Punës dhe Mirëqenies Sociale, Arban Abrashi. Në profilin e tij në Facebook Abrashi shkruan se ka “1020 vende të lira pune as më shumë as më pak, rrafsh 1020 vende të lira pune”. Ministri i ftoi të gjithë që të marrin pjesë në këtë panair, i cili u organizua në kuadër të konferencës “Diaspora – Investimet dhe punësimi”.

Një fjalë e urtë popullore thotë “Me një lule nuk çel pranvera”. Duke e parë numrin e madh të papunësisë në Kosovës si dhe diplomimin e qindra studenteve, a thua mjafton të zbutet papunësia me 1020 vende të lira të punës?

Statistikat e fundit tregojnë se në Kosovë janë diku rreth 35.5 për qind të papunë, e cila është një shifër e lartë, ku edhe numri i të diplomuarve është në rritje dhe mungesa e vendeve të punës vazhdon të jetë shqetësuese.

Po ashtu, nga publikimi i fundit i Agjencisë së Statistikave të Kosovës mbi statistikat e përgjithshme, gjatë tremujorit të parë të këtij viti kanë kërkuar punë 127,378 të papunë, prej të cilëve 6,452 kanë kualifikim themelor universitar, 299 janë me kualifikim master dhe dy doktorë shkence.

Gjatë fushatës zgjedhore kryeministri Isa Mustafa pati premtuar 120 mijë vende pune, sigurisht deri në fund të mandatit, por kur bëjmë llogari që zgjedhjet dita ditës po trokasin në derë, pyetja shtrohet: a do të arrijë kreu i Qeverisë të përmbushë premtimin e tij dhe ku do t’i punësojë kryeministri në Kosovë apo në Gjermani, Austri, Zvicër etj., do të mbetët të shihet.

Edhe panairi i ditës së djeshme ishte që të gjithë punëkërkuesit të punësoheshin në Gjermani, Austri dhe Zvicër, duke qenë se në Kosovë kishin ardhur biznesmenë gjermanë, shqiptarë etj., për të marrë fuqinë më të mirë punëtore: atë rininë kosovare.

Në fjalën e tij ministri i Diasporës, Valon Murati tha se është kënaqësi të jesh në një takim të këtillë pune, i cili do të rezultojë me punësime të reja.
Ai po ashtu falënderoi shtetin gjerman, i cili përmes diasporës vazhdon të jetë investitori më i madh në Kosovë. Ministri Murati, po ashtu, i ftoi të rinjtë që të bëhen e pjesë e programit të punës praktike në institucionet e Kosovës dhe ato të Shqipërisë.

Në fjalën e saj ministrja e Tregtisë dhe Industrisë, Hykmete Bajrami, theksoi se kjo ngjarje e rëndësishme, e cila tregon mundësinë e rritjes së punësimit, ka bërë që të zgjojë interesim të madh për të gjithë të rinjtë që kanë ardhur për t’i parë mundësitë e punësimit në kompani të ndryshme, duke shtuar se qeverisë së Koovës i mbetet që të vazhdojë të përmirësojë ambientin e biznesit dhe vendosjen e rendit dhe ligjit.

“I inkurajoj të gjithë të rinjtë që të shkollohen dhe të profilizohen në profesione që sot kompanitë i kërkojnë e për të cilat ka mungesë tregu i punës”, përfundoi fjalimin ministrja Bajrami, duke dhënë edhe mesazhin e saj inkurajues për punësime të reja.

Por, kërkuesit për punë nuk ishin edhe shumë optimist, pasi sipas tyre në këtë mënyrë është e vështirë që të zbutet papunësia. Ata shprehin shpresën që të mos jetë vetëm reklamë apo fushatë politike.

Ka edhe nga ata që janë optimist e shpresojnë që ky mos të jetë hapi i parë dhe i fundit, por të ketë edhe me shumë konkurse për punë.

Njohësi i çështjeve ekonomike, Albert Spahiu për tesheshi.com thotë se me këtë aktivitet diaspora po konsiderohet si mbështetëse e zhvillimit ekonomik të Kosovës dhe sipas tij, përkundër shpalosjes së ofertave për punësimin e të rinjve kosovarë, ata nuk mund të jenë shumë optimistë se do të gjejnë një vend pune.

“Duke i parë të dhënat nga publikimi i fundit i Agjencisë së Statistikave të Kosovës mbi statistikat e përgjithshme për tremujorin e parë të vitit 2016, vihet re se kanë kërkuar punë 127,378 të papunë, prej të cilëve 6,452 kanë kualifikim themelor universitar, 299 janë me kualifikim master dhe dy doktorë shkence. Shqetësim mbetet fakti se si këta persona do të punësohen”, thotë Spahiu.

Ai gjithashtu kujton se në vitin 2014, nga të dhënat e Agjencisë Evropiane të Statistikave “EuroStat” mbi 66,800 qytetarë të Kosovës kanë kërkuar azil në vendet e BE-së.

“Në raportin e fundvitit 2015, Banka Botërore ka vlerësuar se mungesa e perspektivës në vend i shtyu qytetarët e Kosovës të dalin jashtë kufijve ilegalisht. Duke iu referuar këtij raporti se rritja ekonomike në vend për vitin 2014 ka qenë vetëm një për qind, larg nga projektimi i Bankës Botërore për këtë vit, e cila ishte një rritje ekonomike e pamjaftueshme për zvogëlimin e papunësisë dhe varfërisë dhe nëse shikohet lidhshmëria në mes të papunësisë, varfërisë dhe rritjes ekonomike, është shumë e qartë atëherë që eksodi që ka ndodhur në vitin 2014 vjen si rrjedhojë e një situate ekonomike, e cila nuk ka krijuar perspektivë për një numër të madh të njerëzve”, u shpreh Spahiu.

Kryeministri i vendit Isa Mustafa në mbledhjen e 79-të të Qeverisë së Kosovës, gjatë prezantimit të Raportit Vjetor të Punës për Vitin 2015 para kabinetit të tij ka thënë se një ndër objektivat kryesore të Qeverisë së Republikës së Kosovës, do të jetë edhe rritja e numrit të të punësuarve.

“Sipas evidencave, ka pasur rreth 15500 të punësuar të rinj në vitin 2015, prej të cilëve mbi 2500 janë vetëm në sektorin e bujqësisë, si refleksion i masave që janë marrë në këtë sektor,” ka deklaruar Kryeministri Mustafa më 15 prill.

Gazetari i ekonomisë, Spahiu pohimin e Kryeministrit Mustafa se në vitin 2015 janë punësuar 15500 e konsideron si të pabazë. Sipas tij këto të dhëna nuk përputhen sepse gjatë leximit të dhënave mund të ekzistojnë dallime në mes të masave aktive të punës, identifikimit të vendeve të punës dhe ndërmjetësimet në vendet e punës.

“Për sa i përket pohimit të Kryeministrit Mustafa se në vitin 2015 janë hapur 15500 vende pune, të dhënat e kombinuara të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale dhe institucioneve tjera, tregojnë se numri i të punësuarve në krahasim me vitin paraprak del se është mbi këtë shifër. Mirëpo, nëse i krahasojmë të dhënat me Fondin e Kursimeve Pensionale të Kosovës (FKPK) të dhënat mund të mos përputhen, sepse gjatë leximit të të dhënave dhe raporteve ekzistojnë dallimet në mes masave aktive të tregut të punës, identifikimit të vendeve të punës dhe ndërmjetësimit të vendeve të punës”, shpjegon Spahiu.

Sipas Agjencisë Kosovare të Statistikave (ASK), mundësia që kategoria e popullatës të aftë për punë të rritet në mënyrë të vazhdueshme mbetet e lartë, pasi çdo vit rreth 36 mijë të rijn i shtohen popullsisë në moshë pune, ndërkohë që vetëm rreth 10 mijë largohen nga popullsia në moshë pune.