Dhjetëra mijëra banorë të qyteteve evropiane vdesin çdo vit nga ndotja e ajrit, thanë shkencëtarët në një studim që renditi më shumë se 800 qytete sipas rrezikut të vdekjes së hershme nga dy ndotës kryesorë.
Një studim i botuar këtë javë në revistën profesionale The Lancet Planetary Health analizoi rrezikun e ekspozimit ndaj dioksidit të azotit, një gazi helmues, një prej gazrave të shkarkimit të makinës dhe ekspozimit ndaj grimcave të vogla që mund të përfshijnë tym, pluhur dhe hirit.
Shkencëtarët më pas kanë krijuar një mjet në internet që i lejon banorët të shohin një renditje të qyteteve të tyre, së bashku me të dhënat që krahasojnë cilësinë e tyre të ajrit me atë në qendrat e tjera urbane, raporton Reuters.
“Qytetet janë vatra të ndotjes së ajrit”, tha autori i studimit Mark Nieuwenhuijsen i Institutit të Shëndetit Global në Barcelonë, duke shtuar se ai shpresonte që vendi i krahasimit të ndihmonte në rritjen e ndërgjegjësimit të “vrasësit të heshtur”.
“Eshtë një mjet shumë i mirë për njerëzit që të shohin se çfarë po ndodh në qytetin e tyre … dhe ata me të vërtetë duhet ta përdorin atë informacion për të inkurajuar veprimin,” tha ai.
Madridi kryeson listën
Në një studim të ri, shkencëtarët përdorën të dhëna specifike të qytetit për cilësinë e ajrit për të llogaritur se çfarë përqindje e vdekjeve mund t’i atribuohet ekspozimit ndaj dioksidit të azotit dhe grimcave të imëta.
Rreth 51,000 vdekje të parakohshme nga grimca të vogla dhe 900 nga oksid azoti mund të parandalohen çdo vit nëse qytetet zvogëlojnë ndotjen në nivelet e rekomanduara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH), llogaritën ata.
Madrid është në krye për sa i përket ndotjes nga dioksidi i azotit dhe deri në 7 për qind e të gjitha vdekjeve natyrore janë shkaktuar nga ky ndotës, thonë shkencëtarët, i ndjekur nga Antwerpi në Belgjikë, Torino, Paris dhe Milano.
Qytetet në Luginën Po të Italisë, Poloninë Jugore dhe Boheminë Lindore kanë rrezikun më të lartë të vdekjes nga grimcat e vogla, që vijnë nga një gamë më e gjerë e aktiviteteve, duke përfshirë industrinë dhe ngrohjen e shtëpive.
Vendet e Evropës Veriore, të tilla si Islanda, Norvegjia dhe Suedia, mbizotërojnë në listën e qyteteve me përqindjen më të ulët të vdekjeve që i atribuohen dioksidit të azotit dhe grimcave të imëta.
Ndikimi i ndotjes së ajrit në shëndet
Ndotja e ajrit është përgjegjëse për rreth 7 milion vdekje të parakohshme në të gjithë botën çdo vit, sipas të dhënave të Kombeve të Bashkuara, të cilat bën thirrje që rreziku të trajtohet si një çështje e të drejtave të njeriut.
Studimi thekson efektin kryesisht të fshehur të ndotjes së ajrit në qytete, tha Matt Whitney i Fondit të Ajrit të Pastër.
“Shumë pak njerëz janë të vetëdijshëm për ndikimin e tij të madh në shëndet,” tha ai.
Whitney u bëri thirrje zyrtarëve të qyteteve që të ndërmarrin veprime, duke përfshirë zvogëlimin e përdorimit të karburanteve fosile, inkurajimin e transportit të qëndrueshëm dhe investimin në hapësira të gjelbërta. /tesheshi.com/
