Faqja e internetit e Agjencisë Amerikane për Zhvillim Ndërkombëtar (USAID) u zhbë pa shpjegim të shtunën, më 1 shkurt 2025, ndërsa mijëra pushime nga puna dhe mbyllje të programeve vazhduan mes ngrirjes së Presidentit Donald Trump për ndihmën e huaj dhe zhvillimin e financuar nga SHBA në mbarë botën.
Demokratët në Kongres po luftojnë gjithnjë e më hapur administratën Trump, duke shprehur shqetësimin se Trump mund të jetë në rrugën e tij për të shfuqizuar USAID-in si një agjenci e pavarur dhe për ta absorbuar atë në Departamentin e Shtetit.
Demokratët thonë se Trumpit i mungon autoriteti ligjor për të eliminuar agjencinë e pavarur të financuar nga Kongresi dhe se puna e USAID-it është jetike për sigurinë kombëtare.
Trump dhe republikanët në Kongres thonë se shumica e programeve të ndihmës së huaj dhe zhvillimit të vendit janë të kota. Ata veçojnë programe për të cilat thonë se avancojnë axhendat sociale liberale.
Frika për veprime edhe më të ashpra të administratës së re kundër USAID-it vijnë dy javë pasi ajo mbylli miliarda dollarë ndihmë humanitare, zhvillimore dhe sigurie të Shteteve të Bashkuara.
SHBA është deri tani donatori më i madh në botë i ndihmës humanitare. Ajo shpenzon më pak se 1% të buxhetit të saj për ndihmën e huaj, që është një peshë më e vogël në renditjen e përgjithshme se disa vende të tjera. Zyrtarët e administratës nuk komentuan të shtunën kur u pyetën në lidhje me shqetësimet e shprehura nga ligjvënësit dhe të tjerë se Trump mund të planifikojë të eliminojë USAID-in si një agjenci e pavarur.
Presidenti John F. Kennedy themeloi USAID-in në kulmin e Luftës së Ftohtë për të kundërshtuar ndikimin sovjetik. Në vitin 1961, Kongresi miratoi Aktin e Ndihmës së Jashtme dhe Kennedy nënshkroi atë ligj dhe një urdhër ekzekutiv që krijonte USAID-in si një agjenci të pavarur. USAID është sot në qendër të sfidave amerikane ndaj ndikimit në rritje të Kinës, e cila ka programin e saj të suksesshëm të ndihmës së huaj “Belt and Road”.
Punonjësit e USAID-it kaluan të premten dhe të shtunën në diskutime në grup duke ndjekur fatin e agjencisë së tyre, duke ofruar përditësime nëse flamuri dhe shenjat e USAID-it ishin akoma të ekspozuara përpara selisë së saj në Uashington. Që nga pasditja e së shtunës vonë, ato ishin.
Në një postim të premten X, senatori demokrat Chris Murphy tha se presidentët nuk mund të eliminojnë agjencitë federale që ai ka përvetësuar nga Kongresi me urdhër ekzekutiv dhe tha se Trump është i gatshëm të “dyfishojë krizën kushtetuese”.
“Kjo është ajo që bën një despot – i cili dëshiron të vjedhë paratë e taksapaguesve për të pasuruar miqtë e tij miliarderë,” tha Murphy.
Miliarderi Elon Musk, i cili këshilloi Trumpin në fushatën e tij për të tkurrur qeverinë federale në emër të efikasitetit, ka mbështetur postimet në faqen e tij X që kërkojnë shpërbërjen e USAID-it.
“Jeto me urdhër ekzekutiv, vdis me urdhër ekzekutiv,” shkroi Musk të shtunën në Twitter, duke cituar USAID-in.
Trump ngriu ndihmën e huaj për 90 ditë në ditën e tij të parë në detyrë më 20 janar. Disa ditë më vonë, Departamenti i Shtetit ngriu pothuajse të gjithë ndihmën e huaj në mbarë botën, duke mbyllur mijëra programe kudo në botë dhe duke detyruar dorëheqjen ose pushimin nga puna të mijërave të angazhuarve aty.
Sekretari i Shtetit Marco Rubio që atëherë ka nisur lloje të shumta programesh emergjente që janë rreptësisht shpëtimtare gjatë ngrirjes. Grupet e ndihmës thonë se konfuzioni se cilat programe lejohen ende të funksionojnë po kontribuon në paralizë në organizatat globale të ndihmës.
Rubio tha të enjten, në komentet e tij të para publike mbi këtë temë, se programet e USAID-it po rishikohen për të eliminuar ato që nuk janë në interesin kombëtar, por ai nuk tha asgjë për eliminimin e USAID-it si agjenci.
Ndalimi i programeve të financuara nga SHBA gjatë rishikimit 90-ditor do të thoshte se SHBA-ja “po merrte shumë më tepër bashkëpunim” nga përfituesit e ndihmës humanitare, zhvillimit dhe sigurisë, tha Rubio.
Republikanët dhe demokratët kanë luftuar për agjencinë për vite me radhë, duke debatuar nëse ndihma humanitare dhe zhvillimore mbron SHBA-në duke ndihmuar në stabilizimin e vendeve partnere dhe ekonomive, apo nëse është një humbje parash. Republikanët zakonisht kërkojnë t’i japin Departamentit të Shtetit më shumë kontroll mbi politikat dhe fondet e USAID-it, ndërsa demokratët zakonisht ndërtojnë autonominë dhe autoritetin e USAID-it. /tesheshi.com/
