Kryeministrja britanike, Theresa May takohet me presidentin amerikan, Donald Trump në përballjen e parë mes tyre që sipas medias britanike do të përpiqet të farkëtojë një marrëdhënie personale dhe politike me më të paparashikueshmin e presidentëve dhe sipas termave europianë, edhe presidenti më jopopullor amerikan në kohët moderne.
Takimi vjen për kënaqësinë e madhe diplomatike në Britani se kryeministrja e vendit është edhe një herë më shumë liderja e parë e huaj që hyn në derën e presidentit të ri të zgjedhur amerikan, ashtu si ndodhi me John Major në rastin e Bill Clinton në vitin 1993. Por, pavarësisht kësaj, ka shumë shqetësime në Downing Street.
Për herë të parë që nga Lufta e Dytë Botërore, Shtetet e Bashkuara duket se kanë një president që shfaqet indiferent në mbështetjen e aleatëve apo në vendosjen e një kornize aleancash.
Numri 10 i Downing Street do të përpiqet të fokusohet në perspektivën e përfitimeve të përbashkëta të një marrëveshjeje të tregtisë së lirë të epokës pas Brexit, por edhe kjo pikë duket se do të shërbejë për të theksuar edhe më shumë papërputhshmërinë midis proteksionizmit të gjerë të Trump “Amerika e para” dhe vizionit të May për një Britani të tregtisë së lirë globale.
Jo habitshëm, nuk ka ende asnjë plan për ndonjë konferencë të përbashkët shtypi. Performancat publike të Trump deri më tani shquhen për goditje të padrejtimta apo që shkojnë në drejtime të papritura.
Gjithashtu, ekziston një kontrast në stilin personal të dy liderëve. Një bijë serioze dhe e padyshimtë e një kleriku, ajo nuk ka, në kundërshtim me Nigel Farage, asgjë të përbashkët me Donald Trump. Fotografitë të saj krah për krahu me presidentin në kopshtin e Trëndafilave apo duke ngritur gishtin e madh lart së bashku me presidentin, nuk do të publikohen. May nuk ka nevojë për këto mënyra. Barazisht, ka shumë pak shans që May të nisë shënime private të shkruara me dorë sipas mënyrës së Margaret Thatcher me Ronald Reganin: “Çdo gjë që ju dobëson ju, dobëson Amerikën; dhe çdo gjë që dobëson Amerikën, dobëson botën e lirë”. Trump dhe May ndajnë interesa të përbashkëta sa i takon forcës së populizmit që nxiti Brexit, por ata nuk janë shpirtëra binjakë në fushën ideologjike.
Edhe më tej, ekipi i fushatës së May mund të vërejë nga fati i një prej pararendësve të saj në detyrë, Tony Blair se afërsia e tepruar ndaj një presidenti jo të pëlqyeshëma amerikan mund të dëmtojë drejtimin si kryeministër britanik.
George W. Bush nuk ishte jopopullor vetëm në Britaninë e Madhe për shkak të vendimit për të shkuar në luftën e Irakut në vitin 2013, por, gjithashtu, edhe për pikëpamjet e tij për ndryshimet klimaterike dhe mungesën e vullnetit për të komunikuar në një mënyrë që të rezononte me audiencat europiane.
“Yo, Blair” ishte më e pakta.
Blair në mënyrë të përsëritur, përfshi edhe në autobiografinë e vet, u përpoq të sfidonte pikëpamjen e ngulitur britanike se Bush ishte jo inteligjent, duke shkruar: Një nga karikaturat më qesharake të Xhorxhit është se ai ishte një idiot i tërë që i doli përpara presidenca. Askush nuk e merr rastësisht atë presidencë”.
Në mënyrë ironike, ishte Margaret Thatcher që në privat kishte pohuar se miku i saj i madh, Regan ishte injorant.
Të dhënat e sondazheve nga vera e kaluar nga qendra e kërkimeve Pew, tregojnë rreziqet e të shkuarit përtej një marrëdhënieje të sigurtë. Sondazhet gjetën se Trump është thellësisht jopopullor në Europë; vetëm 12 për qind e popullit britanik thanë se kishin besim se presidenti Trump do të bënte gjërat e duhura për punët e botës. Një përqindje e jashtëzakonshme prej 85 për qind e britanikëve nuk kishin aspak besim. Në të vërtetë, shumë pak i ndan përqindjet e besimit mes Trump dhe Vladimir Putinit mes britanikëve.
E nuk ka asnjë gjasë që të sugjerojë se ndërsa May hyn në takim në Zyrën Ovale, të ketë ndryshuar ndonjë gjë e madhe nga vera e kaluar.
Në të vërtetë, britanikët besojnë se ajo po hyn në zyrën e një njeriu të rrezikshëm, narcist seksist, që ka vullnetin të lejojë ushtrinë e tij që lirshëm të torturojë armiqtë.
May ka thënë se për çështje të tilla si seksizmi apo tregtia e lirë ajo do të shprehë me vendosmëri pikëpamjet e saj dhe do të parashtrojë ndryshimet në mënyrë të sinqertë. Por është një veprim ballancues tepër i vështirë. Trump është i famshëm për paturpësinë e vet dhe ajo nuk mund të lejojë ta ofendojë mikpritësin e saj. Bëhet fjalë për një diplomaci delikate.
May ka presionin për të mos dobësuar marrëdhëniet me Amerikën. Pasi dogjën urat lidhëse me Bashkimin Europian, britanikët thjesht nuk e përballojnë dot dobësimin e aleancës me amerikanët.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
