Presidenti i Turqisë, Rexhep Tajjip Erdogan, shfrytëzoi një takim të zhvilluar dje për të shpalosur edhe një herë dëshirën për vendosjen e një sistemi presidencial në vend.
Ai i ka hedhur poshtë kritikat se një sistem i ri presidencial do të sjellë një diktaturë, të një shteti të drejtuar nga një njeri, duke vënë në pah përdorimin e sistemeve të ngjashme në vende të ndryshme, përfshirë ato perëndimore.
“A ka diktaturë në SHBA, në Francë, në Meksikë, Brazil apo Argjentinë? Pse në Turqi ai (sistemi presidencial) bëhet diktaturë kur nuk është i tillë në këto vende?”, qenë fjalët e Erdoganit në tubimin tregtar të mërkurën në Ankara.
Erdogani ka përsëritur pareshtur nevojën për të patur në Turqi një sistem presidencial, duke deklaruar se sistemi aktual parlamentar është një pengesë serioze për qeverisjen.
Politika turke zien prej kohësh nga debatet mbi ndryshimin e sistemit qeverisës, me presidentin dhe qeverinë që janë në favor të një sistemi presidencial, dhe me opozitën që është kryekëput kundër kësaj ideje, duke arsyetuar se përpjekja për vendosjen e sistemit presidencial është veç këmbëngulje e Erdoganit për të shtuar pushtetin e tij.
Erdogani qe për 12 vjet drejtues i AKP-së, Partisë për Drejtësi dhe Zhvillim, dhe kryeministër i vendit, gjer në gushtin e 2014-s, kur ai u zgjodh president. Që atëherë ai ka kërkuar pandërprerë vendosjen e sistemit presidencial nëpërmjet amendamenteve të posaçme apo një kushtetute të re, duke e bërë të qartë njëherazi se nuk ka për të qenë kurrë një president pasiv, i mbyllur në pallatin presidencial vetëm për pritje ceremoniale.
Turqia po u afrohet zgjedhjeve të përgjithshme, që do të mbahen më 7 qershor. Për ndryshimin e sistemit është e nevojshme që një parti, posaçërisht AKP-ja, të ketë 400 deputetë në parlament, që përbëjnë shumicën e mjaftueshme për votimin dhe kalimin e amendamenteve kushtetuese apo të një kushtetute të re.
Kushtetuta aktuale e vendit u hartua dy vite pas puçit ushtarak të 1980-s, dhe nismat për ndryshimin e saj kanë nisur që herët me iniciativën e Erdoganit, por deri më tani nuk ka qenë i mundur ndërrimi i plotë me një kushtetutë të re.
