Ndërsa pandemia e virusit korona bën që bota të mbyllet dhe qytetarët e shqetësuar nxitin zyrtarët të ndërmarrin veprime, liderët në të gjithë botën po bëjnë thirrje për fuqi ekzekutive për të formuar një pushtet pothuajse diktatorial me shumë pak rezistencë, dhe nxjerr dekrete dhe ligje emergjente duke rritur kontrollin e tyre gjatë pandemisë. Por a do të heqin dorë më vonë?
Selam Gebrekidan, korrespodent ekonomik për New York Times në zyrën e Londrës, thote në një artikull se Corona (Covid-19) po siguron një mundësi për autokratët dhe të tjerët qw të fitojnë edhe më shumë fuqi në kontekstin e përhapjes së epidemisë.
Ai shton se qeveritë dhe grupet e të drejtave të njeriut pajtohen që këto kohë të jashtëzakonshme kërkojnë masa të jashtëzakonshme dhe që shteteve u duhen fuqi të reja për të mbyllur kufijtë e tyre, për të futur karantina dhe për të gjetur të infektuar.
Duke iu referuar avokatëve kushtetues, ai deklaron se shumë nga këto masa mbrohen me rregulla ndërkombëtare.
Panik, kamuflim dhe sundim
Sidoqoftë, kritikët thonë se disa qeveri po përdorin krizën e shëndetit publik si kamuflim për të shfrytëzuar fuqitë e reja që kanë pak lidhje me përhapjen e virusit, me pak garanci që fuqitë e tyre të reja nuk do të keqpërdoren.
Autori vëren se ligjet zbatohen shpejt në një gamë të gjerë të sistemeve politike – në vendet autoritare, demokracitë e dështuara si Hungaria, dhe demokracitë tradicionale si Britania, dhe se ka pak masa që mund të sigurojnë heqjen e këtyre fuqive të fituara sapo të ketë kaluar kërcënimi.
Duke pasur parasysh se ligjet e reja rrisin kontrollin e shtetit, lejojnë qeveritë të ndalojnë njerëzit në mënyrë të pacaktuar dhe të shkelin lirinë e tubimit dhe të shprehurit, ato gjithashtu mund të formësojnë jetën qytetare, politikën dhe ekonominë për dekada të ardhshme, tha Gebrekidan.
Ai shton se pandemia e koronavirusit ka ndryshuar tashmë standardet ndërkombëtare. Në Korenë e Jugut dhe Singapor, sistemet e mbikëqyrjes janë vlerësuar për ndihmën në ngadalësimin e përhapjes së infeksionit, megjithëse këto sisteme do të ishin objektivi i kritikës në rrethana normale. Gjithashtu, qeveritë që fillimisht kritikuan Kinën për karantinimin e miliona qytetarëve të saj kanë ndjekur të njëjtat procedura si Pekini.
Ndjekja, shtypja dhe tirania
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu ka autorizuar agjencinë e brendshme të sigurisë së vendit të tij për të gjurmuar qytetarët duke përdorur informacione sekrete për celularët e krijuar për të luftuar terrorizmin, thekson autori.
Duke monitoruar lëvizjet e njerëzve, qeveria mund të ndëshkojë njerëzit që shkelin urdhrat e izolimit me burgim deri në gjashtë muaj. Netanyahu ka urdhëruar gjithashtu mbylljen e gjykatave, të cilat do t’i lejojnë atij të vonojë paraqitjen e tij në gjykatë me akuzat e korrupsionit.
Artikulli shton se ligjet e reja të urgjencës po ringjallin frikën e vjetër të ligjit ushtarak në disa rajone të botës. Kongresi i Filipineve miratoi legjislacionin javën e kaluar duke i dhënë Presidentit Rodrigo Duterte fuqi të jashtëzakonshme dhe 5.4 miliardë dollarë për të luftuar epideminë. Ligjvënësit lehtësuan një projekt-ligj të mëparshëm që do t’i lejonte presidentit të merrte përsipër bizneset private. /tesheshi.com/
