Whitney Houston u shua 10 vjet më parë. Ajo e përsosi teknikën e melismës së këndimit, e cila ekziston prej shekujsh dhe përdoret nga imami kur thërret për namaz – ezani. Shembulli më i mirë është hiti i saj kult “I will always love you”, shkruan DW.
Disa këngë janë aq të bukura sa nuk kanë nevojë fare për shoqërim muzikor. Kjo sigurisht përfshin këngën “I will always love you”, e kënduar nga Whitney Houston, e cila në fakt është një kopje e këngëtares tjetër hit, Dolly Parton nga viti 1974.
Në vargjet e para Whitney Houston na çon në një udhëtim muzikor krejtësisht pa shoqërim instrumental. Ajo eksploron me zë lartësitë dhe thellësitë, ndërsa në të njëjtën kohë luan me fjalët. Një ndarje e dhimbshme dhe një betim dashurie të përjetshme zvarriten nën lëkurë me çdo ton.
Zëri i forcës natyrore të pakufizuar
Ka një pauzë dramatike të bërë me zgjuarsi në këngë, përpara se Houston të tregojë gjithë shkëlqimin e zërit të tij. Është i njëjti zë me forcë natyrore e papërmbajtur me të cilën ua merrte frymën njerëzve në raste të tjera; me këngën “One moment in time” në Lojërat Olimpike të Seulit 1988, ose “All the man that i need” nga viti 1990, si dhe me versionin e saj të himnit kombëtar amerikan në Super Bowl 1991.
Diva e pop-it zotëronte aftësinë për të zbukuruar rrokjet individuale në një mënyrë virtuoze me sekuenca tonale të ndryshueshme në disa oktava. Ekspertët e zërit e quajnë këtë teknikë pothuajse akrobatike “melizëm”. Ose mbase e njohur më mirë me termin italian “coloratura” (dekorim), shpjegon profesoresha e këngës solo nga Frankfurti Sandra Toner-Ul në një intervistë për DW. Vetë Toner-Ul kaloi 55 vjet në skenat e Evropës si këngëtare operistike dhe këtë e di shumë mirë.
Teknika e përhapur: melisma
Këndimi melismatik ose edhe koloratura ka qenë i përhapur në shumë kultura për shekuj: në këndimin e murgjve gregorianë, në thirrjen e muezinëve në lutje ose në muzikën raga indiane. Në këngën e Krishtlindjeve me famë botërore të shekullit të 18-të, “Dëgjo këngën e engjëjve”, rrokja e parë e fjalës “gloria” shtrihet në një total prej 16 notash.
Sot, këndimi melismatik dëgjohet në opera, gospel, soul, R&B, por edhe në muzikën pop – nga Whitney Houston.
Yje të tjerë të muzikës pop dhe soul e kanë zotëruar këtë teknikë: Ray Charles, Stevie Wonder dhe Aretha Franklin. Këngëtarja R&B, Dennis Williams. Gjithashtu kishte pasazhe melismatike në këngën e saj “Let’s listen it for the boy” nga filmi “Futluz” në fillim të viteve 1980. Në vitet 1990, ajo u përdor nga Mariah Carey dhe Celine Dion përveç Whitney Houston. Këta tre këngëtare të jashtëzakonshme formuan të ashtuquajturën “Triniteti Vokal” – triniteti i zërit. Ata ishin gjithashtu në konkurrencë, cila prej tyre është në fakt diva më e madhe e popit të kohës së tyre.
“Ajo ishte një talent i natyrshëm”
Whitney Houston mësoi shumë nga nëna e saj, këngëtarja e Ungjillit Cissy Houston. Ajo drejtoi korin në kishën lokale. Ajo ushqeu talentin e vajzës së saj dhe përsosi teknikën e saj të të kënduarit. Witney këndoi pjesë solo në moshën 12-vjeçare.
Por çfarë e bën zërin e saj të veçantë? “Ky ishte kryesisht qëndrimi i saj,” thotë profesori i vokalit në Los Angeles, Stevie Sweetland.
“Ajo besonte vërtet në vlerën artistike të teknikës së melizmit. Ajo e mishëroi këtë teknikë, ishte pjesë e saj”, tha ai për DW.
Ish-këngëtari operistik Michael Cuny, i cili kaloi 40 vjet në skenë, thotë: “Nuk e di nëse ishte e vetëdijshme që po përdorte teknikën e melisma. Ishte krejtësisht e natyrshme për të.”
Mentori i Whitney Houston, Clive Davis, themeluesi i “Arista Recrods”, i dha asaj emrin “The Voice” – zë. Këndimi i saj thuhet se ka ndikuar te Beyonce, Christina Aguilera dhe Alicia Keys.
Whitney Houston ka shitur mbi 200 milionë disqe në mbarë botën dhe kështu renditet ndër këngëtaret më të suksesshme në historinë e muzikës. /tesheshi.com/
