Nga Bashkim Kastrati
Vendet e Bashkimit Evropian janë duke refuzuar vazhdimisht kërkesat e shqiptarëve të Kosovës për azil. Disa po kthehen me dëshirë, e pjesa më e madhe në mënyrë të imponuar. Shumica e të kthyerve janë nga vala e madhe e emigrimit që ndodhi në fillim të këtij viti.
Sipas të dhënave të Ministrisë së Brendshme (MPB), deri më tani janë kthyer rreth 8 mijë persona, të cilët ilegalisht kanë hyrë në vendet e BE-së dhe kanë kërkuar azil.
“Të dhënat gjatë periudhës prill-qershor të vitit 2015, tregojnë se në pikat kufitare janë kthyer 7554 persona të riatdhesuar nga shtetet e ndryshme, ku në pikat kufitare ajrore 7541 dhe në pikat kufitare tokësore 13. Prej tyre me forcë janë kthyer 3259 ose 43% dhe vullnetarë 429557%”, thuhet në përgjigjen e zyrës për informim të Ministrisë së Brendshme.
Deri më tani nuk ka informata të sakta për numrin e imigrantëve ilegal të cilët emigruan nga Kosova në fillim të këtij viti, megjithatë, sipas vlerësimeve kanë qenë më shumë se 50 mijë qytetarë të Kosovës që kanë emigruar në vendet e BE-së.
Në mesin e muajit shkurt, Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë e nxori një informatë që tregonte se 5 mijë e 200 nxënës e kishin lënë shkollën për të shkuar me prindërit e tyre jashtë vendit. Ky numër i lartë i migrimit është shikuar si eksod, duke e pasur parasysh proporcionin e imigrantëve me numrin e përgjithshëm të banorëve në Kosovë.
A do të përkrahen të riatdhesuarit dhe a u ndalohet që të shkojnë prapë në vendet e BE-së?
Personat që janë kthyer nga vendet e BE-së mund t’u ndalohet për disa vite që të shkojnë në këto vende për shkak se kanë hyrë ilegalisht. Por në MPB thonë se kjo gjë mund të ndryshojë nga shteti në shtet.
“Varet në bazë të vendimeve që kanë marrë shtetet ku qytetarët e Kosovës kanë qëndruar ilegalisht gjatë periudhës para riatdhesimit”, thuhet në përgjigjen e MPB-së.
Por ata që kanë emigruar në valën e fundit të këtij fillim viti dhe që janë riatdhesuar, nuk do të marrin asnjë përkrahje nga shteti në procesin e riatdhesimit.
“Nga Programi i Riintegrimit mund të përfitojnë personat e riatdhesuar të cilët e kanë lëshuar Republikën e Kosovës para datës 28 korrik 2010, e të cilët i plotësojnë kriteret e përfitimit të përcaktuara në Rregulloren 20/2013. Me ketë datë është themeluar Fondi/Programi i Riintegrimit nga Qeveria. Kjo datë është vendosur si kriter që të mos nxitet emigrimi ilegal i shtetasve të Kosovës me qellim të përfitimit te skemave nga Programi i Riintegrimit”, thuhet në përgjigjen e MPB-së.
Po sipas kësaj ministrie, personat të cilët qëndrojnë një kohë të shkurtër jashtë Kosovës nuk kanë nevojë për masa të veçanta të riintegrimit të tyre pas riatdhesimit në Kosovë, pasi pas kthimit vazhdojnë jetën në shtetin e tyre, jashtë të cilit kanë qëndruar vetëm për disa jave apo muaj.
“Megjithatë disa skema të natyrës urgjente mund t’i përfitojnë të gjithë të riatdhesuarit pavarësisht datës së largimit: pritja dhe informimi në momentin e arritjes, ndihma mjekësore në momentin e arritjes në rast nevoje , transporti nga Pikat e Kalimit Kufitar, deri në komunën e origjinës, aftësimi profesional – përgatitja për tregun e punës dhe ndërmjetësimi në punësim”, sqaron MPB.
BE refuzoi mbi 93 % të kërkesave të shqiptarëve të Kosovës
Në një hulumtim të Institutit për Politika Zhvillimore (INDEP) thuhet se numri i aplikantëve kosovarë që kanë migruar në BE është rritur gjatë periudhës 2008-2014. Sipas këtij raporti, njerëzit besonin se pavarësia do t’i zgjidhte problemet e tyre ekonomike dhe sociale, dhe do të çonte kah një tendencë më e ulët e migrimit.
“Hulumtimet e bëra në vitin 2008, pas shpalljes së pavarësisë, tregojnë se qëllimi për të migruar vetëm sa është rrit, duke u dyfishuar prej 20% në 40%.42 Rritja më e lartë u shënua në vitin 2009, ku përqindja e aplikantëve ishte më e madhe se 100%. Megjithatë, ka më shumë aplikant për azil në vitin 2013 dhe 2014 sesa në vitet e mëhershme të përfshira në këtë studim”, thuhet në raport.
Në vitin 2014, prej 360 mijë e 285 kërkesave për azil nga të gjitha kombet në BE, 45.16% prej tyre u miratuan, ndërsa 54.84% u refuzuan. Ndërsa, sa i përket azilkërkuesve kosovarë në BE, prej 13 mijë e 220 kërkesave, 6.85% u miratuan dhe 93.15% u refuzuan.
Për vendimet e shkallës së parë, 45.17% e të gjitha vendimeve pozitive në BE në vitin 2014 rezultuan në dhënien e statusit të refugjatit, ndërsa për vendimet përfundimtare, përqindja ishte dukshëm më e ulët, me 22.64% .
Sipas raportit të INDEP, në fazën e vendimeve të shkallës së parë për kërkesat për azil të kosovarëve, 6.85% rezultuan në dhënien e statusit të refugjatit, përderisa kjo ishte pothuajse e ngjashme 6.56% edhe për vendimet përfundimtare pas apelit apo shqyrtimit. Kjo shkallë e ulët e pranimit të azilit lidhet me gjasë me faktin se BE-ja nuk jep azil për ata që ikin për shkaqe të vështirësive ekonomike.
“Gjatë periudhës pesëvjeçare (2008-2012) numri i qytetarëve të Kosovës të zënë ilegalisht me qëndrim në BE sillej mes 4000 deri 5000 persona. Ndërsa, në periudhën 2012-2013, kishte një rritje prej 52% të numrit të qytetarëve të Kosovës që qëndronin ilegalisht në BE”, theksohet në raport.
Në shkurt të vitit 2015 u realizua një anketë nga IVS-ja (Iniciativa për Veprime Sociale) me disa komuna, ku u identifikuan motivet kryesore të valës së fundit të migrimit ilegal. Të anketuarit i renditën këta faktorë nxitës, si përqindje, që çuan në imigrimin ilegal. Arsyet e renditura janë: paqëndrueshmëria ekonomike (69.66%), zhgënjimi (mosbesimi në institucionet e shteti (54%), mungesa perspektivës për një jetë më të mirë (41%), arsyet sociale (26.33%), dhe arsyet politike (27.66%). /tesheshi.com/
