Shumë vetë çuditen se si fëmijët në shkollat finlandeze, pavarësisht nga ditët më të shkurtra dhe me pak detyra shtëpie, arrijnë rezultate më të mira se sa moshatarët e tyre në vendet e tjera.
Në veçanti, prindërit në mbarë botën të cilët kanë frikë nga barra shumë e madhe mbi shpinën e fëmijëve të tyre, duan të dinë përgjigjen.
Bashkëpunëtori i lartë i BBC-së në fushën e arsimit, Sean Coughlan shpjegon se një nga faktet më të habitshme është ajo që studentët në Finlandë mbajnë më pak orë mësimi se studentët në çdo vend tjetër të Organizatës për Bashkëpunim Ekonomik dhe Zhvillim (OECD). Është interesante edhe fakti që ata kanë pushime të gjata vere, 10-11 javë, kurse fëmijët nuk fillojnë shkollën derisa ata janë shtatë vjeç.
Megjithatë, kur është fjala për testet ndërkombëtarisht të njohura Pisa, nxënësit në Finlandë zënë vendin e gjashtë, për dallim nga nxënësit britanikë të cilët zënë vendin e 23-të; kurse në matematikë finlandezët zënë vendin e 12-të, ndërksa britanikët zënë vendin e 26-të në botë.
Në Finlandë, ka një sistem të shkëmbimit të përvojave që funksionojnë në shkollat e tyre me shkollat në vendet e tjera. Drejtori i projektit, i quajtur HundrEd Saku Tuominen thotë se prindërit finlandezë nuk duan që fëmijët e tyre të kalojnë shumë kohë në shkollë.
Ai thotë se ekziston një qasje “holistike” ndaj arsimit, dhe se prindërit duan që ai të jetë miqësor edhe ndaj familjeve. Pra, kur nxënësit e gjejnë veten në një pozitë të vështirë, me orë të gjata dhe shumë detyra, kjo kjo nuk u lë atyre kohë për aktivitete të tjera. Për këtë arsye, këtu nuk ka një sistem të mësimeve private shtesë.
Besimi, siç thotë Tuominen, është një koncept i rëndësishëm në sistemin arsimor finlandez. Prindërit besojnë se shkollat marrin vendime të drejta dhe se në kuadër të orës mësimore fëmijëve të tyre do t’u sigurohet një arsim cilësor, ndërsa njëkohësisht shkollat kanë besim në cilësinë e mësuesve të tyre.
Profesioni i mësuesit në Finlandë është i lartë në listën e profesioneve të vlerësuara dhe ata kanë një shkallë të lartë të pavarësisë në punën e tyre profesionale.
Në Angli për shembull, dominon një filozofi krejtësisht tjetër e ndërtuar mbi testet, listat, tabelat, objektivat dhe llogaridhënien publike.
Për të pranuar një shoqëri modelin e relaksuar arsimor finlandez, ajo duhet të jetë shumë e avancuar, ndërsa sistemi shkollor kërkon planifikim afatgjatë.
Shtrohet pyetja: nëse sistemi shkollor është thjesht një reflektim i shoqërisë? Në rastin e Finlandës, ajo sigurisht që është e pandashme nga kultura në të cilën ajo shërben. Tuominen thotë se ai është “shoqërisht koheziv”, i drejtë dhe efikas dhe që vazhdimisht merr mbështetje të besueshme.
Edhe pse tingëllon sikur finlandezët kanë trashëguar këtë sistem të arsimit, duhet të theksohet se suksesi në Finlandë nuk është i trashëguar, por bëhet fjalë për reforma themelore mbi të cilat është ndërtuar në vitet e shtatëdhjeta dhe tetëdhjeta të shekullit të kaluar dhe të cilat e kanë kthyer atë në një lider në botë.
“Në Finlandë, ekziston një qasje afatgjatë për politikën e arsimit, që do të thotë se planet mbeten në fuqi për një kohë të gjatë, në mënyrë që t’u jepet mundësia për të funksionuar”, ka shpjeguar kryetari i Shoqatës Kombëtare të mësuesve, Russell Hobi”. Në Angli, për shembull, dominon politikë e kundërt. Qeveria vazhdimisht përzihet në arsim dhe ka një mani për strukturimin e saj – siç janë gjimnazet dhe akademitë, në vend se të dëshmojnë se si diç nuk po funksionon”. /tesheshi.com/
