Një qendër e madhe shpirtërore dhe kulturore e kurorëzuar nga një katedrale me kupolë të artë ortodokse – gjerësisht e konsideruar një shprehje madhështie në rravgimin e Moskës për të projektuar një imazh të vetvetes si një vend i fuqishëm dhe besimtar – është vendosur të hapet në Paris.
Kompleksi prej 4800 metrash katrorë përfshin katedralen e sapondërtuar të Trinisë së Shenjtë të zbukuruar me pesë kupola të praruara: një qendër famullie që mban një auditor e një holl, një shkollë elementare franko-ruse për 150 nxënës; dhe një qendër kulturore, ku përfshihet edhe një library, hapësira për ekspozita dhe një kafene.
Ishte Vladimir Putin që duhet të hiqte mbulesën e inagurimit për të nënvizuar rëndësinë simbolike të qendrës, derisa lideri rus anulloi vizitën e tij të planifikuar mes konfliktit që shpërtheu me Francën dhe fuqi të tjera perëndimore për luftën në Siri.
Projekti i ndërtimit gjithashtu, është karakterizuar nga grindje të natyrës arkitekturore, financiare dhe politike. Zyrtarët francezë kanë shprehur shetësimin se ndërtesa është shumë afër nga një kompleks qeveritar me rëndësi të veçantë. Pallti de L’Alma që ndodhet fare pranë përveçse strehon këshillin suprem të magjistraturës, mban edhe shërbimin postar të pallatit Elize dhe apartamentet private të këshilltarëve të lartë të presidencës.
Media franceze raporton se shërbimet e kundër-spiunazhit të vendit kanë rrethuar ndërtesën me mjete bllokuese për të parandaluar që rusët ta përdorin atë për mbikqyrje elektronike.
Blerja e ngastrës shumë të madhe të tokës u propozua së pari në vitin 2007 nga kreu i kishës Ortodokse ruse në atë kohë, patriarku i ndjerë Aleksii II, si pjesë e një fushate ruse për të marrë kontrollin e kishave dhe varrezëve që datojnë nga kohët e carit dhe për të rivendosur kontrollin mbi disporën ruse, përfshirë atë në Francë, ku vlerësohet se jetojnë rreth 200 mijë ndjekës të ortodoksisë ruse.
Ish-presidenti francez, Nicolas Sarkozy ndërhyri personalisht për të siguruar që Rusia të blinte dhe të ndërtonte në ngastrën pranë kullës Eifel dhe urës Aleksandër III.
Planet fillestare për këtë vendndodhje u përshkruan nga ish-kryebashkiaku i Parisit si “mediokre” dhe “tepër të papërshtatshme”.
Në vitin 2010, presidenti rus i asaj kohe, Dmitry Medvedev, nënshkroi marrëveshjen që lejonte blerjen nga Rusia të pronës me shumë vlerë nga bankat e lumit Sena, -një vend i mbrojtur nga UNESCO – për rreth 73 milionë euro. Ka raportime se kishte edhe vende të tjera që kërkuan të blenin pronën përfshirë Arabinë Saudite dhe Kanadanë.
Por kërkesa e parë për ndërtimin e qendrës shpirtërore dhe kulturore ortodokse, u depozitua në janar 2012, e u kundërshtua ashpër në kryeqytetin francez.
Kryebashkiaku i Parisit në atë kohë, Bertrand Delanoë, e përshkroi planin e hartuar nga arkitekti Manuel Núñez Yanoësky – që përmbante pesë kupola të arta në formë qepe, gurë qëlqerorë dhe xham – si “pastiç”, “mediokër”, dhe “tepër të papërshtatshëm për vendondodhjen e terrenit”.
Pasi François Hollande pasoi Sarkozy në krye të shtetit në vitin 2012, zyrtarët e trashëgimisë në Francë lëshuan edhe kritika të mëtejshme përpara se Rusia të tërhiqte aplikimin e parë për leje ndërtimi.
Projekti më pas u ridizenjua nën mbikqyrjen e arkitektit Jean-Michel Ëilmotte, dhe leja e ndërtimit u dha në dhjetor 2013.
Ndërtimi nisi në vitin 2014 në një atmosferë të përkeqësimit të lidhjeve mes Moskës dhe perëndimit për shkak të veprimeve të Rusisë në lindje të Ukrainës, ku rusët morën në kontroll dhe më pas aneksuan Krimenë, dhe u dhanë mbështetje separatistëve të armatosur të cilët vazhdojnë të kontrollojnë pjesë të rajoneve të Donjeckut dhe Luhanskut.
Kostoja e punës ndërtuese, nga kompania franceze Bouygues, vlerësohet të jetë rreth 100 milionë euro.
Ministri rus i Kulturës, Vladimir Medinsky, pritet të marrë pjesë në ceremoninë e hapjes së qendrës këtë javë, të cilën zyrtarët e kanë përshkruar si “simbol të miqësisë” midis Rusisë dhe Francës.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
