Nga Mark Brunga
A ju kujtohet shurupi i trëndafilit që servirej dikur në shtëpitë shqiptare? Sot vështirë se e gjen atë “lëng të bekuar”, jo vetëm nga fakti i një tregu që ka imponuar produkte industruale, porse dhe ai brez amvisash që e gatitnin nuk është më.
Shurupi i trëndafilit ishte dhe një tregues kuptimplotë i kësaj luleje që rritej ndër shtëpitë tona, ku lagjet karakteristike të shumë qyteteve me tradita dallonin pikërisht nga prania e tyre, aroma e tyre dehëse që shpërndanin në lulëzim.
Madje dhe thagma qytetare e jetës urbane shqiptare dikur, shpërfaqej mu prej aromës së trëndëfilave buruar nga ndonjë kopësht përplot me to.
Dhe, më e mrekullueshme se aroma, ishte shija e shurupit të trëndafilit që sido-sido, për njerëz shijehollë, edhe gastronomikisht, i “hedh në erë” me ç’gjenden sot në treg, duke nisur që nga Coca-Cola e Pepsi e vijuar me simotrat e tyre të së njëjtës familje, edhe kur është fjala për lëng frutash, gjithnjë nëse kanë dalë nga fabrika.
Ndër qytete që e ka patur traditë trëndafilinm aromën dhe shijen e lëngut të tij, është dhe Shijaku. Dhe ndodh që pikërisht në këtë qytet, të gjendet një “oaz i rrallë” ku shërbehet shurup trëndafili.
E has këtë te i ashtëquajturi “Bari i Shaqirit”, ku pronar është Shaqir Kamberi. Në bisedë me të, ai thotë se këtë traditë shijakase të përpunimit dhe servirjes të shurupit të trëndafilit kishte rreth 8 vite që e kishte rifilluar, por që për fat jo të mirë, sasia e trëndafilave aromatike të vendit tashëm ishte pakësuar së tepërmi. Ai i kultivonte vetë në oborrin e shtëpisë këto trëndafila, por edhe kishte blerë deri në Berat, ku siç tha ka akoma trandafila aromatike si dikur.
Pregatitja e esencës së trëndafilit
Trëndafilat e përshtatshëm për shurup janë një tip rozë, me aromë të fortë e të këndëshme. Ky lloj trëndafili maksimumin e shpërthimit, polenizimit dhe aromës e ka gjatë muajit maj, që është një sezon i shkurtër. Prandaj, sapo arrin pjekurinë maksimale trëndafili, atyre u merren petalet dhe pregatiten duke i futur në bidona plastikë. Aty u futet një sasi uji Selite, pasi është burim natyral. Kur i futet edhe sasia e caktuar e limontosit, bidoni mbyllet hermetikisht. Në këtë gjendje lihet në errësirë për një periudhë 21-ditore. Aty petalet lëshojnë aromën në lëng. Më pas bëhet ndarja e lëngut nga petalet. Sheqeri i hidhet sipas kërkesës.
Shaqiri thotë se për këtë vit ai ka siguruar një sasi prej 130 bidonash.
Dhe tashmë, gjatë ditëve të verës, emigratët, prurja më e madhe konsumatore, janë dhe kërkuesit më të shpeshtë të këtij produkti tradicional.
Dhe Shaqiri i është përgjigjur pikërisht këtij tregu. Por më shumë sesa biznes, është një ndërmarrje për të ruajtur e trashëguar një traditë, që në fakt është e kushtëzuar nga trëndafilat. Por për fat të keq, një ndër trishtimet e jetës sociale shqiptare, është dhe mungesa e theksuar e trëndafilit, më saktë aromës së tij, gjithashtu edhe lëngut. Së paku, në Shijak, falë pasionit të Shaqirit, jeta të duket më e shijshme….me shurup trëndafili. /tesheshi.com/
