Nga Donat Maloku
Kushtetuta e Kosovës edhe 7 vjet pas miratimit vazhdon të mos zbatohet në të gjithë territorin e vendit. Kjo është pika që më së shumti lë për të dëshiruar, sipas studiuesve të lëmit kushtetues.
Por, drejtuesit e institucioneve shtetërore kanë mendim të kundërt, duke thënë se kemi një Kushtetutë e cila shtrin sundimin e ligjit në tërë territorin e Kosovës. Si është e vërteta?
Kushtetuta është devalvuar
Profesori dhe eksperti i çështjeve kushtetuese, Riza Smaka, i cili ka qenë edhe anëtar i komisionit për hartimin e Kushtetutës, mendon se në Kosovë ende ka probleme të mëdha në zbatim e Kushtetutës. Ai në një prononcim për portalin “Te Sheshi”, ka thënë se Kushtetuta , akti politik dhe juridik më i lartë i shtetit, do të duhej të ishte burim juridik i të gjitha akteve ligjore, e këto të fundit të implementoheshim me konsekuncë e devocion.
“Politika në rrathanat normale duhet të krijojë juridiken e kjo e fundit të qeverisë politikën, së paku derisa në procedurë të caktuar nuk do të ndryshohej e plotësohej!
Vlerat e postulatet e tilla plus ndarja e kontrollimi reciprok i tri pushteteve shtetërore relevante, e përcaktojnë esencën e shtetit të së drejtës!
Aktualisht, Kosova gjithnjë është shtet juridik por jo edhe shtet i së drejtës, ndër të tjera , ngase politika përkatësisht ekzekutivi dominon madje komandon legjislativin madje edhe judikaturën!
Në jo pak raste politika qeveritare cakton qëndrime të cilat nuk përkojnë me zgjidhjet juridike aplikative madje edhe në kolizion me të njëjtat! Së andejmi rezulton se fryma e Kushtetutes në vendin tonë gjithnje përfillet seleksionisht e herë herë abstraktohet!
“Kushtetuta në masën më të madhe duhet të sendërtohet përmes implementimit të akteve ligjore në harmoni me të. Mirëpo në vendin tone, jo rrallëherë ka akte ligjore të mangëta, të paqarta madje edhe kontradiktore me zgjidhje juridike në akte ligjore të të njëjtit Rrend Juridik dhe si të tilla problematizohen gjatë aplikimit”, ka deklaruar Smaka për portalin ‘Te Sheshi’.
Studiuesi i lëmit kushtetues, Durim Berisha, në një prononcim për portalin ‘Te Sheshi’, ka thënë se shtrirja e sovranitetit është ndër pikat e cila më së shumti lë për të dëshiruar në shtetin e ri të Kosovës.
“Nuk është më një fakt i panjohur, pasi dihet se ndonëse komunat e veriut në të cilat shumica e banorëve vijnë nga komuniteti serb kanë pranuar të mbajnë një proces zgjedhor nën mbikëqyrjen e KQZ-së vazhdojnë të vejnë në pikëpyetje ekzistimin e Republikës së Kosovës”.
“Fakti se ky dokument që sot e quajmë Kushtetutë, i cili në të vërtetë asnjëherë nuk i është nënshtruar miratimit përmes referendumit, nuk buron nga populli çka nënkupton se nuk është pasqyrim i vullnetit të tij. Në këtë drejtim, anashkalimi i obligimeve që burojnë prej saj janë evidente. Ky dokument është devalvuar edhe me anashkalimin e tij, sidomos me interpretimet “sui generis” që i ka bërë Gjykata Kushtetuese duke devijuar konceptet dhe parimet konstitucionale. Shkeljet e saj i hasim edhe në punën e organeve të administratës shtetërore të nivelit qendror dhe lokal. Por duke mos i lënë anash edhe Gjykatat të cilat kanë bërë që Gjykata Kushtetuese të instalohet si instancë e katërt me qëllim që të korrigjojë shkeljet kushtetuese të bëra nga to”, ka deklaruar Berisha.
Edhe qytetarët: Kushtetuta s’po zbatohet
Mendim të njëjtë me studiuesit e lëmit kushtetues kanë edhe qytetarët, të cilët thonë se Kushtetuta nuk po zbatohet si duhet në vendin tone, sidomos në veri të vendit.
Tahir Zejnullahu nga Fushë Kosova, shprehet se në Kosovë askush nuk është i kënaqur me shtetin. Sipas tij, qytetarët kanë pritur më shumë pas lufte.
“Unë si njeri i rëndomtë nuk jam i kënaqur. Kushtetuta nuk po respektohet, sidomos në veri të vendit. Kushtetuta më së shumti po shkelet nga ata që thirren në vazhdimësi se duhet të zbatohet”, tha Zejnullahu.
Ndërsa, Bahri Shala nga Prishtina ka deklaruar për portalin tonë se Kushtetuta nuk po zbatohet në përpikëri, as 50 për qind.
“Kushtetuta nuk do të zbatohet as nga qeveria e re. Dëshmia më e mire për këtë është deklarimi i vet kryeministrit Isa Mustafa i cili ditë më pare theksoi se Forcat e Armatosura të Kosovës nuk do të shkelin në veri pa lejen e NATO-s. Është marre që ushtria e një shteti të shkel në të gjithë territorin e saj”, është shprehur Shala.
Kushtetuta e Republikës së Kosovës ka hyrë në fuqi më 15 qershor 2008, ndërsa, disa e Kushtetutës në vendin tonë është 9 prilli e cila është edhe festë zyrtare në gjithë shtetin. /tesheshi.com/
