Në vitin 1932, çmimi Pulitzer, edhe sot vlerësimi më prestigjioz për gazetarinë, shkoi për Walter Duranty, të dërguarin e “New York Times” në Moskë. Në një seri reportazhesh, Duranty mohoi që uria po vdiste Ukrainën, që fshatarët po deportoheshin dhe që në Rusi mbretëronte represioni dhe gulagu. Uria e imponuar nga ligjet e Stalinit shkaktoi, sipas historisë, deri në 5 milionë viktima dhe genocidi i ukrainasve përkujtohet si një tmerret e viteve 1900.
Duranty, ama, i celebruar në Kremlin, nuk vuri re asnjë nga këto. Ndodh në histori, që intelektualët në disa raste e neverisin demokracinë, me vonesat e saj, debatet, demagogjinë e si ndodhi me Duranty, e lënë veten të verbohen nga autoritarizmi burrëror.
Kjo është moda e re e kohës sonë, me marksistin filozof, Slavoj Zizek që shprehet i tërhequr nga Trump, kandidati konservator francez për Elizenë, Fillon që përbuz njësoj “fundamentalizmin islamik dhe imperializmin amerikan” dhe me vrapin drejt Kremlinit të kineastit amerikan, Oliver Stone, trilleri i fundit politik i të cilit, “Snowden” ka mbërritur tashmë në ekranin e kinemave.
Në Moskë, Stone mbahet afër nga Putini i mençur me të cilin del në paradat ushtarake, diskuton për NATO-n, duke përshtatur tonet e linguistit Noam Chomsky për xhelatin gjakpirës, Zio Sam. Putin i beson Stone një dokumentar për Ukrainën, që të kujton lajmet që jepeshin nëpër kinema, gjatë viteve ’30 me tituj si Putin, çlirimtari i Donbasit, Europa dhe Shtetet e Bashkuara, korruptues të pasurive ukrainase.
Pas fijeve që lëvizin “Snowden” është misteriozi Anatoly Kucherena, avokat i çështjeve që Putin ka vendosur për Snowden, për “ta mbrojtur” dhe kontrolluar ish-agjentin e spiunazhit që nxorri megaskandalin e kabllogramave.
Kucherena është zgjedhur nga presidenti rus për të koordinuar Këshillin Publik, organ drejtues i spunazhit rus që ka mbetur nga KGB ku u formua vetë Putin dhe për të cilën ka nostalgji sikundër edhe për Bashkimin Sovjetik.
Askush me të cilin nuk është dakord Kucherena nuk mund ta takojë Snowden në Moskë e nëse ai nuk nxjerr ndonjë përfitim. (E ndihmoj Snowden falas, kishte deklaruar Kucherena për “New York Times”, duke lënë të kuptohet se në një farë mënyre edhe ai duhet të jetojë). E kështu kur Stone, i vrullshëm dhe i mësuar me vesin e tapetit të kuq të Hollivudit, duhet të kalojë më shumë se një natë duke pirë i vetëm në Moskë, hapet rruga. Kucherena ka shkruar një roman, “Koha e oktapodit”, i frymëzuar nga klienti i tij i varfër: mjafton që Stone të blerë të drejtat dhe ta përdorë si kanavacë për filmin e tij dhe gjithçka rregullohet. Stone paguan, Kucherena merr paratë dhe “Koha e oktapodit” eksporton personazhet kyçe, Cold-Snowden, Botras-Laura Poitras, autorja e dokumentarit për Snowden që fitoi një Oskar, Greywold-Glenn Greenwald, gazetari që nxori scoop-in për mega të dhënat e që i siguroi edhe atij një Pulitzer, ndërsa rrjeti Wikileaks shndërrohet në Mikileaks.
Toni i Stone rikalkulon mbi atë të Kucherena, me dorë të rëndë kundër Perëndimit të korruptuar që spiunon e denigron, ndërsa në Lindje patriotët gjejnë strehë në hijen e Kremlinit, ku disidenti Boris Nemtsov u vra pa gjetur asnjë vrasës. Në retroskenë, shfaqet eseistja Irina Alexander. Stone, filmat e fundit të të cilit kanë qenë një dështim, përshpejton, forcon lidhjet me Kucherena, shndërrohet në Walter Duranty-n e Putinit, duke i bërë lavde. Për më tepër, Laura Poitras, militante e ashpër, shprehet e neveritur nga xhiroja e primadonave, dhe një natë afrohet me Stone por e akuzon atë se ka dashur ta mbysë. Stone thotë se nuk i kujtohet nëse ka tentuar ta mbysë Poitras dhe e cilëson atë “super paranojake”.
Protagonistët e kësaj historie kanë marrë Oskar dhe Pulitzer, edhe pse shërbimet secrete franceze dhe angleze kanë këmbëngulur se kostoja, edhe njerëzore, e dosierëve të Snowden ka qenë shumë e rëndë. Sekretari amerikan i Shtetit, Kerry donte ta arrestonte Snowden, të cilin mbështetësit e senatorit Sanders e adhurojnë. Donald Trump donte ta nxirrte para Drejtësisë, të paktën deri kur rrjedhjet e Kremlinit nuk i ishin afruar Shtëpisë së Bardhë.
Filmi, shpesh xhiruar me kamera mini të vendosur në shpatull për efekte “spiunazhi” është i mbytur nga paranoja. Ndodh, ashtu si ndodhi edhe me Duranty, të cilit pas 90 vjetësh donin t’ia hiqnin Pulitzer-in, që bëhen koncesione nga fantazistë që urrejnë demokracinë dhe joshen nga Njeriu i Fortë. Por natyrisht ato ishin vitet tridhjetë….
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
