Regjistrimi është një aktivitet i zakonshëm statistikor i institucioneve shtetërore kompetente që kryhet më shpesh në prill të vitit të parë të dekadës.
Por në Ballkan, për shkak të ngjarjeve historike, migrimit, shpopullimit dhe politikës “ditore”, regjistrimi është shpesh një çështje e spikatur politike.
Ballkani mbajti një karakter pjesërisht shumëkombësh, megjithë luftërat e shumta në shekullin 20 dhe më herët. Nga ana tjetër, pakicat po luajnë një rol gjithnjë e më të rëndësishëm në procesin e integrimit Euro-Atlantik.
Lufta për epërsi në Malin e Zi
Viti i trazuar politik në Mal të Zi vazhdon përmes temës së regjistrimit, i cili po tërheq shumë vëmendje në Serbinë fqinje. Duke pasur parasysh faktin që pakicat ishin kandidati mbizotërues në referendumin për pavarësinë e Malit të Zi, nuk është për t’u habitur që qytetarët malazezë janë nën presion për të deklaruar veten si serbë në regjistrim në mënyrë që ata të bëhen njerëzit më të shumtë, gjë që do të ndryshonte shumë organizimin dhe politikën në këtë vend.
Nga ana tjetër, ideja e ekzistencës së muslimanëve si popull në Malin e Zi ka fituar kohët e fundit pohimin përmes krijimit të një partie politike muslimane, e cila përfaqëson një rinovim të qëndrimit nga 2013.
Proklamata e Komitetit të Nismës thotë se myslimanët malazezë deri më tani kanë qenë kryesisht aktivë në partitë qytetare dhe janë përpjekur të ushtrojnë të drejtat e tyre përmes tyre. Ata tregojnë se rreth 45,000 muslimanë malazezë, të cilët e deklarojnë veten si muslimanë ose malazezë të besimit islam, nuk kanë përfaqësim adekuat politik.
Maqedonia Veriore: lufta për të ruajtur shumëkombësinë
Maqedonia Veriore është një nga vendet e pakta që nuk ka kryer një regjistrim për gati 20 vjet. Kjo është një pasojë e marrëdhënieve të tensionuara midis dy popujve më të shumtë, të cilat janë tejkaluar. Por js që kur bëhet fjalë për Ballkanin, komplotet nuk mbarojnë kurrë. Në muajt e fundit, Bullgaria fqinje ka vazhduar atje ku Greqia u ndal, domethënë ajo ka mohuar ekzistencën e kombit, gjuhës dhe identitetit maqedonas.
Pas një konflikti të shkurtër maqedono-shqiptar në fillim të shekullit, ky shtet u bë me një kushtetutë civile e cila, përveç shumicës maqedonase dhe shqiptare, njohu gjithashtu pakicat kombëtare turq, vllehë, serbë, romë dhe boshnjakë. Përveç tyre, ekzistojnë edhe 20 pakica të tjera që jetojnë në këtë vend (egjiptianë, malazezë, kroatë, bullgarë, sllovenë, hungarezë), gjë që e bën shoqërinë maqedonase jashtëzakonisht multietnike.
Minoritetet, të kërcënuara nga asimilimi dhe emigrimi
Mendohet se disa minoritete në Kosovë dhe Maqedoninë Veriore rrezikohen nga asimilimi dhe emigracioni. Ndër ta veçojnë romët, të cilët janë jashtëzakonisht të diskriminuar në të gjitha vendet e Ballkanit. Statusi i tyre rrezikohet më tej nga pandemia për shkak të mënyrës së tyre specifike të jetës dhe lëvizjes. Për më tepër, diskriminimi dhe asimilimi shprehen midis njerëzve të lidhur, egjiptianëve dhe ashkalive – veçanërisht nga shqiptarët, dhe midis goranëve dhe torbeshëve që jetojnë në kufirin e Kosovës, Maqedonisë dhe Shqipërisë. Shumica e goranëve dhe torbeshëve u konsideruan “muslimanë” në regjistrimin e vitit 1991, por me kthimin e emrit historik boshnjak, ata u ndanë midis boshnjakëve, shqiptarëve, turqve, serbëve, maqedonasve dhe madje bullgarëve.
Në vitet e fundit, ka pasur një proces të shqiptarizimit midis boshnjakëve të Sanxhakut, pjesërisht i koordinuar me Kosovën.
“Për vite me radhë, boshnjakët e Sanxhakut i kanë mbështetur të drejtat e tyre në faktin se ata përbëjnë 52 përqind të popullsisë së këtij rajoni historik, i cili mund të rrezikohet shumë lehtë nëse, për shembull, tre boshnjakë të brezave të mëvonshëm e deklarojnë veten shqiptar. Nëse kjo arrihet, shqiptarët nuk do të fitojnë asgjë, dhe boshnjakët do të humbin shumë”, tha Dr. Esad Rahiç, historian i Sanxhakut.
Në regjistrimin e mëparshëm të vitit 2011, boshnjakët dhe shqiptarët bojkotuan pjesërisht regjistrimin, i cili pritet të rrisë pjesën e tyre në popullsinë e përgjithshme të Serbisë. Nga ana tjetër, boshnjakët dhe shqiptarët tradicionalisht kanë normat më të larta të lindjeve në Serbi dhe regjistrimi do të tregojë nëse emigracioni do të ndalë rritjen natyrore. /tesheshi.com/
