Policia hebreje dhe civilët plaçkitën pronat e palestinezëve të zhvendosur në 1948. Një historian izraelit tani tregon krimet dhe kritikon ashpër themeluesin e shtetit, David Ben-Gurion, shkruan Der Spiegel.
“Unë u ktheva në Tiberias në mesditë dhe zbulova se ishte kryer një turp,” shkroi Yosef Nachman i indinjuar, në ditarin e tij më 22 prill 1948. Nachmani ishte një anëtar hebre i këshillit të qytetit të Tiberias në Detin e Galilesë. Ai dhe dëshmitarë të tjerë okularë përshkruan me hollësi atë që ata e konsideruan një turp të madh për shtetin hebre ende të pabazuar që ata dëshironin.
“Hebrenjtë shëtisnin nëpër qytet në grupe duke plaçkitur shtëpitë dhe dyqanet e arabëve. Më goditi fort … është një njollë në flamurin tonë,” shkroi Nachmani. “Milicia hebraike Haganah nuk mund ta vinte turmën nën kontroll. Ata vetë morën pjesë në grabitje (…) Ata erdhën me automjete dhe anije dhe ngarkuan të gjitha llojet e sendeve (…) Ata mbanin lejet e komandantëve të tyre të cilët i lejonin të merrnin gjëra me vete.”
Për një politikan lokal, ishte “pothuajse e qartë” që civilët imitonin në mënyrë ogurzezë oficerët e policisë.
Nachman e shkroi këtë gjashtë muaj pas miratimit të një rezolute të KB në 1947, e cila parashikonte ndarjen e Palestinës në një shtet hebre dhe një arab. Shumica e arabëve e refuzuan rezolutën. Pas krijimit të shtetit të Izraelit më 14 maj 1948, përplasjet u përshkallëzuan në luftë. Ushtritë e disa shteteve arabe sulmuan shtetin e ri hebre.
Grabitje e pamatur
Edhe gjatë luftës civile, palestinezët ishin shumë inferiorë ndaj forcave të armatosura hebreje, të cilat përbëheshin nga ushtria e madhe Haganah dhe organizatat ultranacionaliste luftarake Irgun dhe Lechi. Me ofensivën e madhe të prillit 1948, forcat hebraike arritën të merrnin nën kontroll qytete të rëndësishme si Tiberias, Haifa dhe Jaffa, si dhe fshatra të shumta palestineze, brenda disa javësh.
Policia hebreje dhe civilët plaçkitën pronat e palestinezëve të zhvendosur në 1948. Për këtë, historiani izraelit tani tregon krimet dhe kritikon ashpër themeluesin e shtetit, David Ben-Gurion.
Pas pushtimit të Tiberias më 18 prill, banorët arabë u desh të largoheshin nga qyteti. Britanikët qeverisën vendin deri në mes të majit dhe kur ata u tërhoqën përfundimisht, filluan plaçkitjet masive të zonave të braktisura të banimit… Nachmani shkroi në ditarin e tij se udhëheqja lokale hebraike e ndaloi atë në mënyrë të qartë dhe se individët madje u përpoqën të ndalonin plaçkitjen me të shtëna paralajmëruese, por dështuan.
Pothuajse asnjë grabitës në Tiberias, përfshirë oficerë të policisë hebreje, nuk janë sjellë para drejtësisë.
Sipas historianit izraelit Adam Raz, Tiberia ishte një precedent që çoi në plaçkitjen e pasurisë arabe në të gjitha territoret e pushtuara më vonë. Libri i tij “Grabitja e pronës arabe në luftën e pavarësisë” u botua së fundmi. Me një hetim të gjerë, ai trajtoi një temë që publiku izraelit e kishte mbajtur të fshehtë dhe tabu për dekada.
Pasuria e luajtshme në shënjestër
Adam Raz u përqendrua në plaçkitjen e pasurisë së luajtshme palestineze, domethënë në gjërat e vlefshme të gjetura në mijëra e mijëra shtëpi dhe apartamente. Nga sendet shtëpiake tek mobiljet te librat dhe sendet personale. Dyqanet, punëtoritë, fabrikat, madje edhe xhamitë dhe kishat u plaçkitën. Kjo është ende një temë e pacekur, në krahasim me konfiskimin e tokës dhe pasurive të patundshme palestineze.
Autoritetet izraelite nuk mund ta ndalonin sulmin e plaçkitësve, megjithëse ata themeluan Departamentin e Pronave Arabe që më vonë u bë Ministria e Minoriteteve. Përkundrazi, diapazoni i grabitjes po rritej. Kjo u bë e dukshme kur rajonet e pasura arabe të qytetit-port Haifa u pushtuan më 22 prill 1948. Në grabitje u përfshinë jo vetëm milicët hebrenj dhe banorët e qyteteve të të gjitha grupeve shoqërore dhe moshore, por edhe grupe të mirë-organizuara nga qytetet fqinje.
Adam Raz thekson se forcat e sigurisë nuk vepruan ose se ata vepruan në një masë të kufizuar, prandaj grabitja, e cila vazhdoi për muaj të tërë, nuk mund të parandalohej.
Skena të ngjashme ndodhën në Jeruzalem në fund të prillit, pasi banorët arabë u larguan nga zonat e tyre të banimit jashtë mureve të qytetit të vjetër. Edhe këtu, përveç luftëtarëve të armatosur, morën pjesë edhe anëtarë të të gjitha shtresave të mundshme të popullsisë – të shtyrë nga lakmia e pangopur. Dekada më vonë, u përshkrua si vijon: “Burra, gra dhe fëmijë vrapuan andej-këtej si minj të dehur”. /tesheshi.com/
