Ikona e filmit, aktori francez Alain Delon ka vdekur në moshën 88-vjeçare, njoftuan fëmijët e tij në një deklaratë të përbashkët për shtyp të dielën në mëngjes.
“Alain Fabien, Anouchka, si dhe (qeni i tij) Loubo, njoftojnë me pikëllim të pamasë ndarjen nga jeta të babait të tyre. Ai vdiq i qetë në shtëpinë e tij në Douchy, i rrethuar nga fëmijët dhe familja e tij. Familja ju kërkon të respektoni privatësinë, në këtë moment tejet të dhimbshëm zije”, thuhet në njoftimin për media.
Delon lë pas një trashëgimi të pasur filmike, duke përfshirë disa nga klasikët e mëdhenj të kinemasë botërore, shkruan France 24.
Një stil i errët i aktrimit, i mishëruar në pamjen që i dha pseudonimin “fytyra e engjëllit”, karakterizonte veprën e tij, megjithëse reputacioni i Delonit ndonjëherë njollotej nga jeta e tij private shpesh e trazuar.
Menjëherë pasi fitoi famë me rolet e tij të para në film, Delon u shoqërua nga disa prej autorëve më të mëdhenj të kinemasë evropiane, të cilët do ta luanin atë në disa nga veprat më të vlerësuara në historinë e kinemasë.
Në vitin 1960, regjisori italian Luchino Visconti i dha atij rolin e tij në Rocco and His Brothers, një vepër e thellë social-realiste rreth mundimeve të një familjeje nga rurale jugore të Italisë teksa përpiqen të bëjnë rrugën e tyre drejt veriut industrial – që fitoi çmimin kryesor në Festivali i Filmit në Venecia.
Dy vjet më vonë, regjisori italian edhe më i famshëm Michelangelo Antonioni angazhoi Delon në Eclipse, i cili solli një tjetër çmim të madh të jurisë, këtë herë në Festivalin e Filmit në Kanë.
Në vitin 1963, Delon luajti në Leopard, përshtatja luksoze e Viscontit të kryeveprës së Giuseppe Tomasi di Lampedusa, The Leopard, e cila fitoi Palmën e Artë.
Në të njëjtin vit, Delon punoi për herë të parë me aktorin Jean Gabin në Melodies in the Basement, ku ylli në rritje dhe ikona e njohur e ekranit të madh luan një dyshe kriminale që planifikon një grabitje në kazino në Kanë.
Më i njohur për audiencën anglofone për rolin e tij si Inspektori Maigret i Georges Simenon, Gabin shërbeu si model për Delon.
Basement Melodies jo vetëm që mori vlerësimin e kritikëve, por ishte gjithashtu një sukses komercial – duke shitur 3.5 milionë bileta.
Dështim në tregun amerikan
Megjithatë, kur Delon u përpoq të hynte në tregun më të madh, atë amerikan, tre filmat e tij hollivudian ishin dështime komerciale, pavarësisht se punoi me yje të mëdhenj si Dean Martin.
I pafrymëzuar nga projektet që iu propozuan më pas, ylli francez u kthye në Evropë. Pas kthimit të tij në Francë, Delon u rilidh me disa të njohur të vjetër.
Në vitin 1969, ai dhe aktorja gjermano-franceze Romy Schneider, me të cilën ishte në një lidhje nga viti 1959 deri në 1963, luajtën në filmin Bazen. Atë vit ai u bashkua sërish me regjisorin Gabin dhe Melodies in the Basement, Henri Verneuil, në filmin francez të gangsterëve “The Sicilian Clan”.
Ishte vetëm një bashkëpunim me të madhin Jean-Pierre Melville që çoi në filmin më të paharrueshëm të karrierës së Delon: kryeveprën neo-noir Samurai, në të cilën pamja e tij “me fytyrë engjëllore” ishte një kontrast i fortë me rolin e një të vetmuari vrasës metodik.
Delon dhe Melville bënë dy filma të tjerë së bashku, “Rrethi i Kuq” dhe “Polici”, të cilët të dy nxjerrin një atmosferë dukshëm të zymtë.
Në të njëjtën kohë, Delon filloi të merrte role prodhuese, duke prodhuar përfundimisht rreth dyzet filma gjatë karrierës së tij. Në vitin 1981, ai mori rolin e regjisorit, për thrillerin e krimit Pour la peau d’un flic. Dy vjet më vonë ai drejtoi një film tjetër, Le Battant.
Letër lamtumire e truprojës
Megjithë suksesin e tij të qartë profesional, një re dyshimi u var mbi Delon nga viti 1968. Atë vit, truproja e tij Stevan Markovicc u gjet i vdekur në një deponi plehrash.
Më pas u gjet letra e Markoviccit drejtuar vëllait të tij, në të cilën shkruhej: “Nëse unë vdes, Deloni dhe kumbari i tij Francois Marcantoni janë 100 për qind fajtorë” (gangster korsikan).
Edhe pse policia dyshonte prej kohësh përfshirjen e tyre në vrasjen e Markoviccit, Delon dhe gruaja e tij e atëhershme Nathalie nuk u ndoqën kurrë penalisht.
Nga fundi i viteve ’80, Delon kishte tashmë një karrierë 30-vjeçare pas tij. Pavarësisht nga të gjitha vlerësimet që krijoi krijimtaria, ai pati një numër në rritje dështimesh ndërsa përparoi në fazat e fundit të karrierës së tij.
Pas disa dështimeve, Delon njoftoi tërheqjen e tij nga kinemaja në vitin 1997, megjithëse vazhdoi me role të herëpashershme.
Megjithatë, gjatë asaj periudhe, atij iu dha disa nga çmimet më prestigjioze që mund t’i japin institucionet politike dhe kulturore.
Çmime dhe mirënjohje të shumta
Në vitin 1991, presidenti i atëhershëm francez Francois Mitterrand e shpalli atë Kalorës të Legjionit të Nderit. Katërmbëdhjetë vjet më vonë, pasardhësi i Mitterrand, Zhak Shirak, e ngriti atë në gradën e komandantit për “kontributin e tij në artin e kinemasë botërore”.
Jo vetëm shteti francez e dekoroi me nderime. Në vitin 1995, Festivali i Filmit në Berlin i dha atij Ariu i Artë për Arritjen e Përjetshme.
Më pas në vitin 2019, Festivali i Filmit në Kanë i dha Palme d’Honneur. Vendimi për t’i dhënë atij një nderim të tillë shkaktoi bujë, veçanërisht nga organizatat feministe, të cilat e kritikuan atë për deklaratat e tij publike “raciste, mizogjeniste dhe homofobike”.
Një pjesë e madhe e publikut tashmë ishte tjetërsuar nga Delon, lidhjet e pretenduara të të cilit me botën e krimit, miqësia e pretenduar me ish-liderin e Frontit Kombëtar Jean-Marie Le Pen dhe deklaratat reaksionare për gratë dhe homoseksualët ndikuan ndjeshëm në reputacionin e tij, shkruan France 24.
Në vitin 2008, ai u shfaq për herë të fundit në ekranin e madh, në komedinë Asterix në Lojërat Olimpike.
Një ikonë në qarqet e artit
Pavarësisht se është një figurë e diskutueshme, Delon mbetet një ikonë në qarqet artistike, me një grup eklektik të shquarve, duke përfshirë Sofia Coppola, Quentin Tarantino, Madonna dhe Marianne Faithfull, që vazhdojnë t’i bëjnë homazhe atij.
Në kulturën popullore franceze, ai konsiderohet ende një nga gjigantët e kinemasë botërore, falë bukurisë hipnotike dhe enigmatike të shfaqjeve të tij.
Delon duket se ka qenë i vetëdijshëm për statusin e tij ikonik, duke pasur parasysh tendencën e tij të herëpashershme për t’iu referuar vetes në vetën e tretë.
Megjithatë, ai foli në vetën e parë kur reflektoi për karrierën e tij gjatë marrjes së Palmës së Nderit.
“Kur fillova karrierën time, e dija se gjëja më e vështirë ishte të zgjaste dhe zgjata 62 vjet. Tani e di që gjëja më e vështirë është të largohesh, sepse e di që do ta bëj”, tha ai mes lotësh.
