Nga Bardha Nergjoni
Ajo është një “shoqe tornitore”, një “relikë” e rrallë e komunizmit, që me punë e aftësi profesionale ka arritur t’i përshtatet fort mirë edhe kapitalizmit. Tornoja e saj, si ajo vetë, nuk pushon se punuari, pa pyetur për sisteme. Kjo, fjalë vullnetit për punë, e sidomos atij morali për të jetuar ndershmërisht….
Ajo ka krijuar biznesin e familjes së saj me tornon, të cilën e ka punuar një jetë të tërë. Në familje merren të gjithë me automjetet: ajo tornitore, djemtë po ashtu dhe bashkëshorti shofer autobuzi.
“Bëjmë ato gjëra që shoferët dhe mekanikët nuk mund t’i gjejnë në dyqane. Puna jonë kushton, pasi të punosh në torno nuk është e lehtë, por pak kush e kupton”, shprehet Natasha ndërsa ka shpëtuar mjetin e radhës nga sikleti i një dadoje, buloni apo pjese metalike.
Ajo është e vetmja tornitore grua në Shqipëri që vazhdon të ketë të njëjtin profesion, si në komunizëm ashtu edhe tani. Mekanikët i drejtohen asaj kur nuk gjejnë zgjidhje dhe e cilësojnë si “shpëtimtare” për shumë probleme që vetë nuk mund t’i zgjidhin. “Rrugët në këtë vend janë të dëmtuara dhe mundësitë për defekte janë më të mëdha”, shprehet ajo, ndërsa me lehtësi në tornon që e ka përfituar nga privatizimi i ndërmarrjeve, përgatit porosinë e radhës.
Të tre djemtë i ka përgatitur për torno dhe familjarisht punon në ofiçinën ku është vendosur prej disa vitesh. Duart i ka me vaj e kallo, por kjo nuk e pengon që ajo të kthehet në një amvisë shtëpie, t’i shërbejë familjes së saj duke i kryer më së miri rolet familjare.
Bashkëshortët Fifo janë shembulli se si metalurgjia solli shumë familje në qytetin e Elbasanit. Natasha nga Trebinja e Pogradecit dhe bashkëshorti nga Bilishti, u njohën në shkollën profesionale 2-vjeçare për torno, në Tiranë. Nevojat për tornitorë bëri që fillimisht në Elbasan të zhvendoset i shoqi e më pas vetë Natasha. Ajo u punësua në ofiçinën e “Rruga-Ura”, ku riparoheshin automjetet e rrugëve nga e gjithë Shqipëria. Punoi për 17 vjet në ofiçinë dhe me ardhjen e demokracisë u zhvendos në një ofiçinë private. Vendosi të dalë më vete dhe bashkë me tornon e fituar nga privatizimi i ndërmarrjes iu kthye zanatit të saj. Nga ajo kohë nuk është ndalur së punuari në torno. Dalëngadalë, së bashku me djemtë zgjeroi aktivitetin duke blerë dhe një torno tjetër dhe tashmë klientët janë të vazhdueshëm.
Tashmë punon në torno prej 36 vjetësh dhe do të vazhdojë edhe për shumë kohë.
“Kam filluar punë tek ndërmarrja Rruga-Ura qysh kur isha 20 vjeç, tashmë jam 58 dhe vazhdoj të punoj në torno. Jua kam mësuar edhe fëmijëve të mi këtë lloj zanati, pasi tornoja nuk mësohet në shkollë por do praktikë. Aktualisht në shkollat profesionale bëjnë shkollë për mekanik i përgjithshëm dhe askush nuk punon në torno”.
Ndërsa e pyet se kush i bën punët e shtëpisë në familje, Natasha thotë prerë se punët shtëpiake janë të grave dhe jo të burrave, edhe kur i thua se torno nuk duket si punë për gra.
“I bëj të gjitha vetë. Punët e shtëpisë janë të grave dhe jo të burrave. Mua nuk më duket e vështirë torno, ashtu si nuk më duket e vështirë të pastroj, laj e të gatuaj për familjen time”.
Kur e pyet si e shikon të ardhmen e djemve të saj, ajo shprehet se tornoja të siguron të ardhura për të jetuar. “Djemtë janë mësuar me tornon. Punojnë bashkë me mua. Është një zanat që të siguron të ardhura. pasi automjetet do të kërkojnë gjithmonë gjëra që nuk i ka tregu. Ne jemi këtu për t’ju ardhur në ndihmë atyre edhe pse shpesh puna jonë është jo e vlerësuar sa duhet”.
Natasha nuk e mendon moshën kur do të pushojë. Sot është 58 vjeç, por nuk e përmend faktin e daljes në pension.
“Sa të kem fuqi do të vazhdoj të punoj në torno bashkë me djemtë. Nuk e lë pasi tashmë më duket një punë normale dhe jo e vështirë. Nëse mësohesh me një lloj pune atëherë nuk të bëjnë përshtypje duart me graso apo vaj. Nuk më shqetëson puna në torno dhe as fakti që jam grua. Kam punuar gjatë gjithë jetës me burra si në ofiçinë ashtu edhe tani. Puna e nderon njeriun dhe rëndësi ka ta bëj mirë atë që ka marrë përsipër dhe do të jetë i respektuar nga të gjithë”.
Ndërsa formëson me lehtësi pjesë të ndryshme metalike të një makine e të jep zgjidhje edhe për gjëra të vogla, ndërkohë që e shikon tornon si pasurinë më të madhe të saj, Natasha është shembulli i gruas që zanatin e tornitores e shndërroi në një pasion që e vazhdon gjatë gjithë jetës. /tesheshi.com/
