Dorothy Sanders, studiuese ne Universitetin e “Durham” të Anglisë, po pretendon se toka në Mitrovicë dhe rrethinat e saj është shumë e kontaminuar me elemente të renda-metale.
Sanders, një studiuese e Gjeografisë dhe Ambientit, ka mbrojtur temën e magjistraturës, ‘ndotja e ambientit, tokës dhe prodhimeve të saj’ në Mitrovicë dhe rrethinë në Universitetin e ‘Durhamit’.
Sipas studimeve të saj del se toka e Mitrovicës, në zona të caktuar, është e kontaminuar me përqindje tej të të gjitha normave të lejuara me Plumb 76 përqind, Zink 26 përqind, Kadmium 52 përqind si dhe me Bakër, Antinom, Aresn etj.
“E tërë puna e Dorothy Sanders, në Mitrovicë dhe rrethinë, është bërë gjatë vitit 2009 në bashkëpunim me Iniciativën për Zhvillimin e Bujqësisë në Kosovë, IADK-së” ka thënë Zenel Bunjaku udhëheqës I kësaj iniciative.
Ne si IADK, nuk I kemi pasuar kushte e as mundësit që të bëjmë një hulumtim të tillë, por Sanders na erdhi si një sihariq I mirë dhe ka bërë një punë shumë të madhe për vendi tonë ka thënë Bunjaku.
Ekspertët anglez kanë ngelur të shokuar me përqindjen e lartë të ndotjes së tokës në Mitrovicë dhe rrethinë.
“Pas marrjes së të gjitha mostrave në tokë, pemë dhe perime dhe pas dërgimit në Universitetin e ‘Durhamit’, pas analizave të bërë, ekspertët kanë ngelur të shokuar me përqindjen e lartë të ndotjes me elemente të rënda duke sugjeruar studiuesen se këto përqindje nuk janë të mundshme, andaj ju duhet ti përsërisni prapë këto mostra” ka thënë Bunjaku.
“Sandërs më ka telefonuar dhe më ka sqaruar se ekspertët anglez te Universitetit të ‘Durhamit’, nuk po besojnë se këto mostra janë reale, ajo prapë është kthyer në Mitrovicë, duke filluar nga e para” ka thënë Bunjaku i cili njihet si nga ekspertët më të mirë të bujqësisë në rajonin e Mitrovicës.
“Prapë kemi marr të gjitha mostrat në pemë, perime dhe tokë, i dërguam në Universitetin e “Durhamit’ dhe pas analizave të bërë ka dalë se përqindja e ndotjes është sipas rezultateve që kanë dalë edhe herën e parë” ka thënë shefi i IADK-së.
Pas kësaj ne si IADK, kemi dalë tek të gjithë fermerët dhe iu kemi sqaruar se çka duhet të mbillet e çka jo në tokën e tyre ka thënë Bunjaku, duke iu ofruar hartat që na i kanë dërguar nga Universiteti I ‘Durhamit’ e ku precizohen shumë gjëra.
IADK-ja, sipas analizave të Universitetit të ‘Durhamit’, ka këshilluar fermerët Mitrovicas dhe të rajonit në bazë të zonave se çka duhet të mbjellët e çka jo.
“Fasulja, qepët, karotat, speca, patate, sallat e ndryshme etj, janë rreptësisht të ndaluar të mbillen pas që ato marrin elementet e rëndë dhe I mbajë, kështu që gjatë konsumimit ato kalojë tek njeriu” ka thënë Bunjaku.
Sipas tij, kjo është një fatkeqësi e madhe, por mjerisht realiteti është ky, pra në studimin e Sanders, thuhet se trangujt lejohen të mbillen lirishte, pasi që këto perime I marrin elementet e rënda, por nuk I mbajnë.
Për këtë studim kemi njoftuar të gjitha institucionet e Kosovës si ato qendrore dhe lokale, por puna deri më tani në terren është shumë e pakët ka thënë Bunjaku.
Ai ka shtuar se me Drejtorin e Bujqësisë në Mitrovicë, kemi një bashkëpunim të mirë dhe tani çdo investim që bëhet në bujqësi nga Komuna, rekomandaohen të bëhet sipas analizave të “Durhamit”.
Dekontaminimi I kësaj toke të ndotur, është një problem shumë i madhe dhe me gjasë i pa riparueshëm ka thënë eksperti vushtrrias i Bujqësisë.
“Pra dekontaminimi I tokës në këtë regjion mund të bëhet-sanohet vetëm me ndonjë projekt kombëtar e që do të jetë shumë i kushtueshëm, por duhet të bëhet edhe një fushatë e gjerë nga ana e Shtetit për vedisim të fermerëve për rrezikun nga ndotja ka thënë shefi i IADK-së.
Kjo ndotje është shumë e rrezikshme për banorët që jetojnë aty, ne nuk kemi statistika se sa persona në vit në këtë rajon vdesin nga kanceri dhe dëmi për fermer do të jetë shumë I madhe ka thënë Bunjaku.
Në anën tjetër ish Drejtori I Drejtorisë për Bujqësi në Mitrovicë, Veton Rexha, lidhur me këtë problem ka thekur se jemi në dijeni për këtë ndotje enorme për rrezikun që na kanoset.
“Por mundësit tona si Drejtori komunale janë shumë të vogla, ne kemi ndarë disa serra, kemi kërkuar nga fermerët që të hiqen 50 cm dhe, dheu I ri të sillet nga Vushtrria apo edhe pjesë të tjera të Kosovës të cilat nuk janë të kontaminuar” ka thënë ish drejtori i Bujqësisë.
Për këtë problem zyrtarisht kemi njoftuar Ministrin e Bujqësisë dhe Qeverinë e Kosovës ka thënë i pari i Bujqësisë në Mitrovicë Veton Rexha.
Deri sa institucionet e Kosovës priten që të marrin masa, banorët e Mitrovicës do të përballen me pasojat e ndotjes së ajrit, ujit dhe tokës me elemente të rënda-metale.
