Kur shikuan për herë të parë një kafkë të gërmuar nga një varrezë 500-vjeçare në Islandë, shkencëtarët e dinin se e ndjera dikur kishte vuajtur nga një sëmundje e egër – një sëmundje që duhet të ketë shkaktuar ndikimin e saj në pamjen e jashtme.
Vetë kafka u gërmua në varrezat e manastirit midis 2002 dhe 2012 dhe aktualisht ndodhet në Muzeun Kombëtar të Islandës. Në të janë qartë të dukshme lezione tipike të fazës terciare të sifilisit – një sëmundje që zakonisht shfaqet diku midis 3 dhe 15 vjetësh nga momenti kur një person infektohet me këtë sëmundje seksualisht të transmetueshme, transmeton Daily Mail.
Sot sifilizi trajtohet me sukses me antibiotikë, por në shekullin e 16-të kjo sëmundje ishte një dënim me vdekje. Në fazat fillestare shfaqen puçra dhe skuqje, pas së cilës ka një rritje të nyjeve limfatike dhe lodhje, një temperaturë pak e ngritur. Kur ajo tashmë është e avancuar, shfaqen probleme oftalmologjike, kardiologjike dhe neurologjike, ndërkohë që sëmundja lë gjurmë edhe në skeletin e njeriut – kryesisht në kafkë, pas së cilës ndodh vdekja.
Duke analizuar të njëjtën gjë, shkencëtarët kuptuan se ajo vuante nga artriti si dhe hipoplazia e smaltit të dhëmbëve për shkak të sifilizit, gjë që çoi në faktin se e ndjera as nuk e kishte fare atë. Ndërkohë që ajo ishte gjallë, trajtimi i zakonshëm për këtë infeksion venerian në Evropë në atë kohë përfshinte përdorimin e Guaiacum sanctum – një anti-inflamator bimor popullor, i kuq si ilaç oral dhe merkur ose avull për plagët.
Qëllimi i trajtimit me merkur ishte që pacienti të largonte lëngjet nga vetja dhe në këtë mënyrë sëmundjen, prandaj përdoreshin edhe banjat me djersë dhe gjakderdhje. Meqenëse asnjë nga këto metoda nuk ishte efektive, të sëmurët shpesh vuanin nga deformimet e fytyrës dhe kolapsi i hundës.
Prandaj, një ekspert brazilian në rindërtimin e pamjes së njerëzve të kaluar, vendosi të tregojë se si dukej ajo para se të vdiste bazuar në pamjen e kafkës dhe njohuritë që ai mblodhi nga studiuesit.
Për të rindërtuar pamjen e plagëve të dhimbshme në fytyrën dhe ballin e saj, ai përdori një model 3D të krijuar më parë nga ekspertë që merreshin me raste të ngjashme. Dhe për qëllime të rindërtimit të nofullës së poshtme, e cila mungonte, ai përdori inde praktikisht të krijuara bazuar në pamjen e përgjithshme të kafkës.
Projektuesi studioi kafkat e njerëzve të tjerë evropianë, amerikanë dhe të lashtë nga Egjipti, në mënyrë që të përdorë të dhënat për të krijuar një model dixhital me synimin për të krijuar konturet e fytyrës.
Përfundimi i tij është se kjo grua ofron një vizion se si sifilizi mund të bëhet një kërcënim shumë serioz për shëndetin nëse nuk trajtohet siç duhet, por edhe një kujtesë se si dukej bota përpara se të zbuloheshin antibiotikët. /tesheshi.com/
