Ministri i Jashtëm i BE Josep Borrell u bëri thirrje nëntë anëtarëve të BE të zhvillojnë një diskutim strategjik mbi Ballkanin Perëndimor dhe perspektivat e tyre në një takim të ministrave të Jashtëm në prill, sipas një letre nga portali Euractiv.
“Ne besojmë se është koha për një pamje strategjike të Ballkanit Perëndimor,” shkruajnë ministrat e Jashtëm të Austrisë, Kroacisë, Republikës Çeke, Gjermanisë, Greqisë, Irlandës, Rumanisë, Sllovakisë dhe Sllovenisë.
Në një letër drejtuar Borrellit më 5 mars, ministrat pretendojnë se “shumë gjëra kanë ndryshuar” që nga debati i fundit i zgjerimit në gusht 2019, veçanërisht se “ka pasur një zhvillim politik dinamik të brendshëm në vendet e rajonit”.
Një pengesë
Procesi i zgjerimit të BE-së duket se ka marrë vrull të ri në pranverën e vitit 2020, kur Maqedonisë Veriore dhe Shqipërisë iu dha drita jeshile nga ministrat e BE për të filluar bisedimet e pranimit më vonë atë vit.
Sidoqoftë, procesi hasi një tjetër “pengesë” kur Bullgaria bllokoi Maqedoninë e Veriut në vjeshtë për mosmarrëveshjet mbi historinë dhe gjuhën.
Vetoja e Bullgarisë ka dëmtuar gjithashtu Shqipërinë, me anëtarët e BE që shikojnë pranimin e Shkupit dhe Tiranës “në një paketë”.
Mungesa e progresit konkret “shkon krah për krah” me vendet e Evropës Perëndimore, veçanërisht Francën, opinioni publik i së cilës është bërë skeptik për zgjerimin e BE, veçanërisht në dritën e presidencës së ardhshme të Francës të Bashkimit Evropian në gjysmën e parë të 2022.
Megjithëse BE është donatori dhe partneri më i madh tregtar i Ballkanit Perëndimor, përpjekjet për ta sjellë rajonin më pranë BE kanë ngecur për shkak të reformave të kërkuara nga Unioni dhe mosgatishmërisë së rajonit për t’i zbatuar ato.
Aktorë të tjerë të gatshëm për të hyrë në dëm të BE
“Pandemia ka nxjerrë në pah trendet ekzistuese, përfshirë implikimet gjeopolitike. Aktorë të tjerë janë të gatshëm të përfshihen në çështjet rajonale, shpesh në dëmin tonë,” shkruajnë ministrat, duke iu referuar veprimit të vonuar dhe shumë të kritikuar të BE në rajon në faza të ndryshme të krizës shëndetësore për shkak të COVID-19.
“Ndërsa BE po mobilizon shuma të mëdha për të mbështetur rajonin, aktorë të tjerë po paraqesin ndihmën e tyre në mënyrë më efektive, duke minuar besueshmërinë, besueshmërinë dhe perceptimin tonë të solidaritetit tonë,” tha letra.
“Diplomacia kineze e maskave dhe vaksinave”
Kritikët kanë theksuar prej kohësh se “maska dhe diplomacia e vaksinave” e Kinës synonte afrimin me Ballkanin Perëndimor në një kohë kur bashkëpunimi midis Brukselit dhe Uashingtonit ishte i dobët.
“Si BE, ne duhet të shohim rajonin jo vetëm në dritën e zgjerimit, por edhe në dritën e politikës së jashtme“, thanë ministrat, duke shtuar se Bashkimi duhet të konsiderojë “si t’i përgjigjet zhvillimeve të brendshme dhe përfshirjes më të madhe të aktorë të tretë”.
Rëndësia e politikës pro-aktive të BE-së në rajon u theksua gjithashtu nga një diplomat i njohur mirë me çështjet e zgjerimit.
“Vendet e Ballkanit Perëndimor janë në faza të ndryshme të integrimit evropian, por çështja është që t’i lejojmë ata të përparojnë, të hapin negociatat. Të gjithë e dimë se do të jetë një rrugë e gjatë dhe me gjarpërime, por duhet t’i përfshijmë ato në proces,” tha diplomati për Euractiv.
“Nëse nuk e shtyjmë këtë agjendë, ne do të lejojmë që lojtarët e tjerë të kenë ndikim politik dhe ekonomik në rajon dhe kjo sigurisht nuk është në interes të BE,” paralajmëroi ai.
Angazhimi i SHBA
Ministrat e jashtëm të BE gjithashtu thanë që SHBA nën (Presidentin Joe) Biden ishte “gati të ri-angazhohej në rajon” dhe treguan se puna me Uashingtonin si një partner kryesor i Brukselit “kërkon një pozicion të përbashkët”.
Gjatë administrimit të mëparshëm, Trump, Kosova dhe Serbia ranë dakord mbi një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike pa përfshirje të rëndësishme të BE.
Zyrtarët në Bruksel tani shpresojnë që “rivendosja” transatlantike të ndihmojë gjithashtu ringjalljen e dialogut të ndërmjetësuar nga BE midis Serbisë dhe Kosovës, një parakusht për përparimin e tyre në rrugën drejt BE.
Presidenti i SHBA dhe Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Layen ranë dakord në një bisedë telefonike javën e kaluar që Ballkani Perëndimor, së bashku me Kinën, Rusinë, Bjellorusinë dhe Ukrainën, do të ishin një rajon ku ata do të punonin në koordinim.
Euractiv gjithashtu shkruan se Polonia, e cila ka mbështetur tradicionalisht me forcë një politikë aktive të zgjerimit, nuk është ndër nënshkruesit e letrës drejtuar Borrell.
Sidoqoftë, një diplomat polak i tha portalit të Brukselit se “është praktikë e zakonshme që anëtarët e BE të paraqesin pritjet e tyre në formate të ndryshme”.
“Polonia mbështet politikën e zgjerimit të BE. Procesi i zgjerimit është një mjet i rëndësishëm për përmirësimin e sigurisë në Ballkanin Perëndimor, që do të thotë siguri në Evropë. Kjo është arsyeja pse ne mbështesim argumentet nga letra e iniciuar nga Sllovakia“, shtoi diplomati polak. /tesheshi.com/
