Kjo është një rrugicë tipike shqiptare, pjesë e lagjeve të reja të ngritura periferive të qyteteve të mëdha gjatë 20 viteve të fundit, nga ato që shtrihen të në të ashtëquajturat zona informale. Dhe mund të jenë me qindra kështu si kjo.
Nuk fshehin ndonjë mister të madh; përkundrazi, kanë një qartësi në mesazhin që përcjellin, që sigurisht nuk është dhe aq pozitiv. Nëpërmjet tyre, ne shohim se si shqiptari e shpërfill frikshëm hapësirën publike, e injoron atë, dhe gati-gati e çon atë drejt shpëfytyrimit dhe degradimit.
Po të shohësh me kujdes, matanë avllive, në oborre dhe shtëpitë e gjithësecilit, nuk është e njëjta situatë. Ka goxha hapësira; ka kopshte e kopshtie, edhe ndonjë qoshkë për të luajtur fëmjët, edhe ndonjë hapësirë parkimi, pa llogaritur ambientet e brendshme të shtëpive plot dritë e jetë, gjithnjë në kuptimin e hapësirave.
Por tej pragut, nis të zë vend ligjësia e lig dhe e mbrapshtë “secili për bythë të vet”, ku rruga e të gjithëve ka merituar vetëm pak bythë-vend.
Kur kanë ndërtuar në turravrap, askujt nuk i ka shkuar mendja për rrugën, gjerësinë e saj, “frymëmarrjen” që duhej të kishte, si një domosdoshmëri për situata të veçanta.
Kur sheh të tilla palo rrugësh ose “rrugthe” (nuk ia vlen të quhet rrugicë ngase kje emërtesë ka konotacion pozitiv në fjalorin urban tradicional: rrugicat e Korçës përshembull), mendja të shkon tek lagje refugjatësh të vendosur aty për mbijetesë, e jo tek banorë që kanë shpenzuar miliona, e në fund ia kanë futur vetes duke i marrë publikes, të përbashktës, në interest të privates; pa e kuptuar se në fund të fundit, veten e kanë “vjedhur” në këtë mënyrë, jetët e tyre kanë dëmtuar.
Ndaj është kjo lloj rrugthe, si një metaforë për të kuptuar deformacionin e rëndë të vetëdijes që ka qytetari shqiptar mbi shoqërinë ku jeton, si e koncepton dhe si e ndërton atë, mbi publiken sa jashtë aq dhe brenda tij; mbi shtetin padyshim, por që në këtë të fundit nuk ka shumë faj, derisa ka gjet shesh e ka bërë përshesh, me një shtet që ka rezervuar po aq vetëdije të ulët sa dhe fshatar-qytetari i vet.
Eshtë kjo rrugthë dhe një leksion mbi korrupsionin që ka përfshirë si epidemi të madh e të vogël. Ata që fusin duart në “xhepat” e shtetit për të zgrapur aty panginjësisht, duhet ta kuptojnë që në fund të fundit veten kanë vjedhur, por në një lloj forme që ua ëmbëlsuar atë duke ua paraqitur si vjedhje të tjetrit, shtetit në këtë rast.
Fjala vjen, nëse ankohen për mungesë dritash, rrugësh, shkollash, shërbimesh cilësore; mungesë rendi apo drejtësie, ta dijnë se ato ndodhen tek pasuria që e kanë vënë më pa të drejtë duke marrë atë që nuk është e tyre, qoftë dhe nga “xhepi” i shtetit. /tesheshi.com/
