Me ndihmën e skanimeve CT, shkencëtarët së fundmi arritën të “zbërthejnë” në mënyrë dixhitale mumjen e një djali adoleshent që vdiq rreth 2300 vjet më parë dhe i përkiste një klase të lartë shoqërore. Sipas njoftimit të lëshuar nga ekipi i studiuesve të Universitetit të Kajros, “djali i artë” (siç quhet mumia) është varrosur me 49 amuleta të 21 llojeve të ndryshme, të vendosura në ose brenda trupit të tij.
Shumë nga këto amuletë ishin prej ari, duke përfshirë një “skarabë zemre” të artë të vendosur brenda zgavrës së gjoksit dhe një “gjuhë të artë” brenda gojës së djalit. Një “amuletë me dy gishta” u gjet pranë penisit të parrethprerë të adoleshentit, ndërsa shumë sende të tjera të zbuluara nga skaneri CT pasqyrojnë zakonet dhe besimet e egjiptianëve ptolemeikë në lidhje me vdekjen dhe çfarë vijon.
Egjiptianët e lashtë besonin se kur një person vdes, trupi i tyre shpirtëror kërkon një jetë të përtejme, të ngjashme me këtë botë. Megjithatë, kalimi në këtë jetë nuk ishte i garantuar, pasi duhej të paraprihej nga një udhëtim i rrezikshëm në botën e krimit dhe një proces gjykimi për të ndjerin. Për këtë arsye, të afërmit dhe balsamuesit në Egjiptin e Lashtë bënë gjithçka që mundeshin për të siguruar që të dashurit e tyre të larguar të arrinin me sukses në destinacionin e tyre.
Siç theksohet në njoftim, numri i madh i amuleteve të zbuluara nga skanimi CT në mumje tregon se sa i rëndësishëm ishte ky lloj artefakti varrimi gjatë periudhës Ptolemaike. “Këtu tregojmë zbukurimin e gjerë të kësaj mumjeje të përbërë nga 49 amuleta, të rregulluara bukur në një rregullim unik prej tre kolonash, qoftë midis palosjeve të leckës ose brenda zgavrave të trupit. Këtu përfshihen Syri i Horusit, skarabi, amuleti Aket i horizontit, Nyja e Isis, etj. Shumë prej tyre janë prej ari, dhe të tjerat prej gurësh gjysmë të çmuar, balte ose faiane. Qëllimi i tyre ishte të mbronin trupin në jetën e përtejme, duke i dhënë vitalitet”, shpjegon Dr. Sahar Salim, autorë të studimit të botuar në Frontiers in Medicine dhe profesor në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Kajros.
Sandale për… rrugën drejt botës së përtejme
Mumja e “Golden Boy” u gjet në vitin 1916 në një varrezë që u përdor midis viteve 332-30 para Krishtit, në Nag el-Hasai në Egjiptin jugor. Para se të bëhej objekt i studimit aktual dhe të zbuloheshin “sekretet” e saj, mumja mbeti e ruajtur në bodrumin e Muzeut të Antikiteteve Egjiptiane në Kajro.
“Golden Boy” u zbulua i shtrirë brenda dy arkivoleve, një i jashtëm me një mbishkrim grek dhe një sarkofag i brendshëm prej druri. Një maskë e praruar për fytyrën, një parzmore prej papirusi dhe allçie dhe një palë sandale ishin “veshja” e zgjedhur për të riun. Përveç zemrës, nga trupi ishin hequr edhe të brendshmet me një prerje, ndërsa truri ishte nxjerrë nga hunda dhe ishte zëvendësuar me rrëshirë.
“Ata ndoshta i vendosën sandale djalit për ta ndihmuar të dilte nga arkivoli. Sipas Librit Egjiptian të të Vdekurve, i ndjeri duhej të vishte sandale të bardha për t’u pastruar përpara se të recitonte vargjet e ritualit”, thekson Salim.
Një skanim CT tregoi se djali ishte 1.28 metra i gjatë, nuk ishte bërë synet dhe dukej se kishte vdekur për shkaqe natyrale. Nga dendësia e kockave dhe ekzaminimi i dhëmbëve (të cilët ishin në gjendje shumë të mirë), ekspertët dolën në përfundimin se ai ishte nga 14 deri në 15 vjeç kur ndërroi jetë.
Në sipërfaqen e jashtme të mumjes u vendosën kurora me fier. “Egjiptianët e lashtë i shihnin bimët magjepsëse dhe besonin se ato zotëronin fuqi mistike. Gjatë varrimit pranë të ndjerit i vinin buqeta me bimë dhe lule… të ndjerit i ofronin edhe bimë kur vizitonin varrin gjatë festave”, vëren ndër të tjera profesori.
Kuptimi mistik i amuleteve
Secila prej amuleteve të vendosura në mumje ka kuptimin e vet. Për shembull, “gjuha e artë” e gjetur në gojë kishte për qëllim të siguronte aftësinë për të folur në jetën e përtejme. “Amuleti me dy gishta” pranë nishanit të tij ishte një “mbrojtje” nga prerja balsamuese. “Nyja e Isis” mobilizoi forcat e perëndeshës me të njëjtin emër për të mbrojtur trupin. Një amuletë në kyçin e këmbës së djathtë solli ekuilibrin, ndërsa pendët e skifterit dhe strucit përfaqësonin botën materiale dhe shpirtërore.
Veçanërisht përmendet skarabi i artë që gjendet në zgavrën e kraharorit. “Skarabi i artë përmendet në kapitullin 30 të Librit të të Vdekurve: ishte shumë i rëndësishëm gjatë procesit të gjykimit të të vdekurve dhe peshimit të zemrës me krahun e perëndeshës Maat. Amuleti i “skarabit të zemrës” e hesht zemrën në Ditën e Gjykimit, në mënyrë që dëshmia e saj të mos llogaritet kundër të vdekurve. “Është vendosur në vendin e zemrës gjatë procesit të mumifikimit”, shpjegon profesori.
Kuptohet, e gjitha kjo vjen nga një botë plot bestytni, idhujtari e paganizëm. Ato sot, përballë besimit monoteik, janë marrëzi të çmendura njerëzore, si dëshmi e një bote “pa Zot”, por me shumë zota të sajuar që ia bënin mendjen çorap. /tesheshi.com/
