Nga Mensur Krasniqi
Investimet e huaja në Maqedoni vazhdojnë të shënojnë rënie, pavarësisht deklarimeve të qeverisë sw Shkupit se Maqedonia mbetet lidere sa i përket politikave të mira ekonomike e që sipas saj, kanë sjellë investime madje edhe nga shtetet e fuqishme, si Britania e Madhe, Italia, Belgjika, Gjermania e SHBA-ja.
Por, të dhënat e Bankës Popullore të Maqedonisë flasin se investimet e huaja kanë shënuar rënie në 9-të muajt e parë të vitit dhe bazuar nga të dhënat e publikuara, me këtë ritëm negativ pritet edhe të përfundojë ky vit.
Në periudhën, janar-shtator janë regjistruar 116 milionë euro investime të huaja, apo 40 milionë euro më pak se në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar kur u regjistruan 154 milionë euro.
Madje, jo vetëm që janë ulur investimet e jashtme, por edhe një kompani e fuqishme nga Britania e Madhe ka vendosur të largohet nga Maqedonia, ndërsa një tjetër nga India ka dështuar në investimin e saj, për shkak të përfshirjes në afera korruptive.
Sipas ekspertëve të ekonomisë, të dhënat e tilla tregojnë se politikat e qeverisë së Maqedonisë në sferën e investimeve të jashtme, janë të gabuara dhe se qasja duhet të ndryshojë nëse dëshirohet zhvillim të vendit.
Edhe pse të dhënat e fundit tregojnë rënie të investimeve të huaja në 6-mujorin e parë në krahasim me atë të vitit të kaluar, sipas ekspertit ekonomik Gadaf Rexhepi, nuk mund të thuhet se janë matës i real nga ku mundemi të japim konkluzione të sakta, pasi që këto investime në kontinuitet janë të vogla dhe zakonisht janë në fluktuacione, ku ardhja edhe e një investimi jo i konsiderueshëm menjëherë tregon një rritje të lartë në përqindje.
“Por nëse i krahasojmë inevestimet me vendet e regjionit mund të vërejmë që Maqedonia këtë vit ka patur më pak investime në krahasim me Shqipërinë ku ka patur diku rreth 210 million euro, Bosnja 314 milion euro, Serbia 184 milion euro e mos të flasim për Malin e zi i cili ka patur një rritje të madhe të investimeve të huaja. Gjithsesi se këtë ulje të investimeve mund ta lidhim me shumë faktorë por dhe me jo-stabilitetin politik dhe problemet kontinuele që kanë ndodhur në keto dy vitet e fundit. Nuk mund të them se hapja e zonave të lira ekonomike është një gabim, por është e gabuar hapja e aq shumë zonave ekonomike ku potenciali i atyre aktual ende nuk është i shfrytëzuar. Hapja e një zone të lirë ekonomike nënkupton investim në krijimin e infrastrukturës por dhe kosto fikse mujore, gjithashtu çdoherë duhet të kemi parasysh dhe koston oportune të këtyre zonave”, deklaroi për tesheshi.com Gadaf Rexhepi.
Ndërsa për profesorin ekonomik, Shenasi Toçi, ulja e investimeve të huaja ka qenë e pritur, sepse ato investime edhe vet koha i zbuloj se kanë qenë më shumë artificiale se sa reale.
“Duhet patjetër të cekim se sikur kompanive vendore t’iu ofroheshin kushtet e njëjta sikur atyre të huaja, padyshim do të kishim zhvillim ekonomik vendor. Modeli qeveritar për promovimin e Maqedonisë nëpër botë në aspektin ekonomik, siduket ka sjellë vetëm shpenzime marramendëse. Do të ishte mirë, sikur të mirnim shembull nga ndonjë shtet , si p.sh. Turqia, në bërjen e ekonomisë vendore, ku aplikoi politikën e mbrojtjes së produktit vendor, me ç’rast bëri mbylljen e kufijve për hyrjen e produkteve të gatshme në atë shtet, duke sfiduar ekonominë vendore. Jemi dëshmitar se ekonomia turke ka shënuar ngritje rapite viteve të fundit. Jam i mendimit se duhet sadopak të marim shembull dhe po të njejtën ta aplikojm edhe në vendin tonë”, shprehet për tesheshi.com Shenasi Toçi.
Në vazhdim mbetet të shohim nëse autoritetet qeveritare do të krijojnë kushte të volitshme investuese, ose do të vazhdojnë me politikat e tyre që sa më shumë të mbushin xhepate veta, ndërsa shteti të zhytet në humnerë. /tesheshi.com/
