Nga Bojan Georgievski
Kur 11-vjeçarja Embla Ademi nga Gostivari filloi shkollën, ajo duhet të ketë pritur një ditë normale aty. Mirëpo në vend që t’i dëgjonte mësimet së bashku me shokët e klasës në shkollën fillore “Bashkimi” në Gostivar, ajo mbeti e vetme.
Arsyeja për këtë është shokuese. Prindërit e shoqeve të saj nga klasa e katërt bojkotuan Emblan me sindromën Down. Sipas tyre, ajo ishte “agresive” dhe mund të ndikonte negativisht tek fëmijët e tjerë të klasës. Dhe se, nëse nuk hiqej duke marrë mësimin e izoluar, bojkoti i tyre do të vazhdojë.
“Për shkak të pengimit të mësimit nga nxënësja Embla Ademi dhe për shkak të agresionit, ne si prindër vendosëm të bojkotojmë mësimin e nxënësve të rregullt”, thuhet në peticionin e iniciuar nga prindërit.
Modele të vjetruara të të menduarit
Në Maqedoni, përfshirja e fëmijëve me nevoja të veçanta arsimore filloi në vitin 1998. Që atëherë, përfshirja e tyre në klasat e rregullta ka pasur ulje-ngritjet e veta. Prindërit duan që fëmijët e tyre të kenë një edukim normal si të gjithë nxënësit e tjerë, por paragjykimet dhe stereotipet ekzistojnë ende, edhe sot.
Aleksandar Matovski-Cako, i cili tashmë po mendon nëse do të regjistrohet në master, tregoi se studentët me nevoja të veçanta mund të kenë arritje të veçanta. Ka mbaruar Fakultetin Pedagogjik dhe e gjithë kjo nuk do të ishte e mundur nëse nuk do të lejohej të studionte në një shkollë të rregullt dhe në një degë të rregullt.
“Jam i trishtuar. Ky proces gjithëpërfshirës është future në ‘98 dhe imagjinoni që diçka e tillë të ndodhë në vitin 2022”, tha Cako.
Të rriturit janë zakonisht arsyeja e mohimit të mundësive arsimore për fëmijët me nevoja të veçanta, siç tregohet nga shembulli i Embles së vogël. Nga shokë të klasës, fëmijë me nevoja të veçanta zakonisht trajtohen me respekt dhe dashamirësi.
Përvoja aktuale tregon se shumica e nxënësve me sindromën Doën ndjekin mësimet në shkolla të rregullta. Megjithatë, Ministria e Arsimit dhe Shkencës nuk mban evidencë për numrin e tyre. Ata kanë të dhëna për numrin total të nxënësve me nevoja të veçanta arsimore që përfshijnë disa lloje të aftësive të kufizuara, si autizmi, aftësitë e kufizuara intelektuale, te personat me dëmtim të shikimit, dëgjimit apo të folurit, aftësi të kufizuara të kombinuara, por edhe ata me aftësi të kufizuara fizike apo sëmundje kronike.
Këtë vit shkollor mësimin gjithëpërfshirës në shkollat fillore e kanë vijuar gjithsej 911 nxënës me nevoja të veçanta arsimore. Pranimi është më i lehtë në Shkup sesa në qytetet më të vogla.
Rasti në Gostivar të kujton ngjarje të pakëndshme nga fshati Timjanik. Aty, më 11 qershor 2018, një pjesë e qytetarëve protestuan dhe shprehën revoltë para ministrit të atëhershëm të Punës dhe Politikës Sociale Milo Carovski për shkak të paralajmërimit për përkujdesjen e katër fëmijëve me nevoja të veçanta në një objekt në qendër të fshatit. Ky rast përsëritet edhe sot.
Shkollat speciale do të regjistrojnë nxënësit në vitin e ardhshëm shkollor 2022/2023. Pastaj të gjithë nxënësit, pavarësisht nga lloji i aftësisë së kufizuar, do të duhet të regjistrohen në shkollat e rregullta fillore. Ky është qëllimi i arsimit gjithëpërfshirës: nxënës të ndryshëm me aftësi të ndryshme për të studiuar së bashku në të njëjtën klasë, për t’u socializuar në aktivitete jashtëshkollore dhe për të qenë së bashku pjesë e sistemit shkollor. Arsimi gjithëpërfshirës vlerëson diversitetin dhe kontributin unik që çdo nxënës jep në klasë dhe në një mjedis vërtet gjithëpërfshirës, çdo fëmijë ndihet i sigurt dhe ka një ndjenjë përkatësie.
Diskriminimi i heshtur
Diskriminimi ndaj fëmijëve me aftësi të kufizuara është i qetë dhe shpesh i padukshëm. Pyetja është nëse rasti Embla do të kishte ngritur kaq shumë pluhur nëse mediat nuk do të raportonin për këtë ngjarje fatkeqe.
Rasti u bë i ditur në dhjetor, por drejtuesit e shkollës nuk kanë reaguar, pra nuk kanë qëndruar menjëherë pranë Emblës. Tani ajo është kthyer dhe ndjek rregullisht mësimet. Por që kjo të ndodhte, mediat duhej të raportonin dhe qytetarët dhe organizatat e shoqërisë civile duhej të kishin apele të panumërta për institucionet dhe politikanët që të ndërmarrin veprime.
Tashmë në nenet e para të Ligjit të ri për Arsimin Fillor, thuhet se diskriminimi në të gjitha bazat është i ndaluar edhe për shkak të aftësisë së kufizuar. Gjoba për drejtorin në këto raste është nga 400 deri në 500 euro. A është e nevojshme që kjo të ndodhë për të parandaluar ngjarje të tilla në të ardhmen? Ndoshta.
Dhe prindërit që kanë kërkuar që Embla të hiqet nga shkolla mund dhe duhet të kthehen në shkollë së shpejti për të zbuluar se sa të dëmshme janë vërtet praktika të tilla për fëmijët që duan të mbrojnë. /tesheshi.com/
