Rusia pezulloi marrëveshjen e nënshkruar me Shtetet e Bashkuara për eleminimin e plutoniumit shtesë, pjesë e armëve bërthamore, në shenjën më të fundit të përkeqësimit të marrëdhënieve mes dy vendeve.
Me anë të një dekreti, presidenti Vladimir Putin akuzon Shtetet e Bashkuara se po krijojnë “kërcënim për stabilitetin strategjik, si rezultat i veprimeve jomiqësore” në drejtim të Rusisë.
Moska ka vendosur edhe parakushte për Shtetet e Bashkuara që marrëveshja të funksionojë sërish. Sipas marrëveshjes së nënshkruar në vitin 2000, secila palë angazhohej për të eleminuar 34 tonë plutonium me anë të djegies në reaktorët e vet. Kjo marrëveshje ishte pjesë e reduktimit të forcës bërthamore.
Departamenti amerikan i Shtetit tha se 68 tonët e përbashkët që parashikonte marrëveshja, ishin “material i mjaftueshëm për afërsisht 17 mijë armë bërthamore”. Të dyja palët e kishin rikonfirmuar marrëveshjen në vitin 2010.
Në një zhvillim të ndarë, Shtetet e Bashkuara njoftuan se kanë ndërprerë bisedimet me Rusinë për konfliktin sirian. Uashingtoni thotë se Moska nuk ka zbatuar kushtet e marrëveshjes së armëpushimit të muajit të kaluar, që ka rënë prej kohësh.
Rusia u kundërpërgjigj duke shprehur keqardhjen për këtë vendim e duke akuzuar amerikanët se po përpiqen të hedhin fajin mbi të për marrëveshjen e dështuar.
Në dekretin për plutoniumin, presidenti Putin tha se Rusia është e detyruar të ndërmarrë “masa urgjente për të mbrojtur sigurinë e Federatës Ruse’.
Në prill, Putin tha se Shtetet e Bashkuara nuk po përmbushnin detyrimet e veta për të shkatërruar plutoniumin. Në vend të kësaj, argumentoi ai, Shtetet e Bashkuara po riprocesonin metoda që lejonin nxjerrjen e plutoniumit dhe ripërdorimin e tij në armët bërthamore. Të dyja palët kishin rënë dakord të ndërtonin mjedise të veçanta për eleminimin e plutoniumit të tepërt.
“Ne i përmbushëm detyrimet tona, ndërtuam atë ndërmarrje. Por partnerët tanë amerikanë nuk e bënë”, tha Putin.
Shtetet e Bashkuara e hodhën poshtë këtë pretendim, duke këmbëngulur se metoda e tyre e eleminimit nuk shkelte marrëveshjen.
Ndërkohë, presidenti Putin dorëzoi edhe një ligj në parlament ku vendoste një sërë kushtesh për Shtetet e Bashkuara që marrëveshja të rinovohej, ku përfshihen: reduktimi i infrastrukturës ushtarake amerikane dhe trupave të saj në vend që janë bashkuar me NATO-n pas 1 shtatorit 2000 si dhe heqjen e të gjitha sanksioneve amerikane kundër Rusisë e kompensimin për dëmin që kanë shkaktuar.
Shtetet e Bashkuara, sikundër Bashkimi Europian, vendosën një sërë sanksionesh kundër Rusisë pas aneksimit nga Moska të gadishullit jugor të Ukrainës, Krimesë në vitin 2014 dhe mbështetjes së Rusisë për separatistët në lindje të Ukrainës.
Tensionet mes Uashingtonit dhe Moskës u rritën edhe më shumë muajin e kaluar për shkak të fushatës së bombardimeve ruse në Siri, të cilat u përshkruan nga disa diplomatë si “krime lufte”.
Avionët rusë po ndihmojnë forcat qeveritare siriane të godasin grupet kryengritëse, disa prej të cilat mbështeten nga Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre të Gjirit.
Rusia, aktualisht, është në proces modernizimi të arsenalit bërthamor.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
