Fluksi më i madh i hidrogjenit, i regjistruar ndonjëherë, është zbuluar thellë në një minierë shqiptare dhe ky zbulim mund të na ndihmojë të gjejmë se ku mund të gjejmë depozita nëntokësore të këtij karburanti të pastër, shkruan e përjavshmja më e madhe në botë për shkencën dhe teknologjinë NewScientist.
“Fluska është me të vërtetë, me të vërtetë intensive”, thotë Laurent Truche në Universitetin e Grenoble Alpes në Francë, i cili mati gazin në një pellg uji gati një kilometër nën tokë.
“Është si një xhakuzi”, thekson ai.
Kompanitë tani po kërkojnë për depozita të hidrogjenit natyror në të gjithë botën si një burim karburanti të pastër, por provat për akumulimet e mëdha të këtij “hidrogjeni ari” janë të pakta.
Shumica e pretendimeve për depozitat e mëdha të hidrogjenit nën sipërfaqe mbështeten në ekstrapolim, në vend të matjeve të drejtpërdrejta.
Në kërkim të provave më thelbësore, Truche dhe kolegët e tij zbritën në minierën e kromit të Bulqizës në Shqipëri, ku gazi i hidrogjenit që del nga shkëmbinjtë ka shkaktuar disa shpërthime.
Miniera ndodhet gjithashtu brenda një ekspozimi të shkëmbinjve të pasur me hekur, i njohur si një ofiolit. Uji dihet se reagon me një shkëmb të tillë për të gjeneruar hidrogjen në vende të tjera, si Omani.
Studiuesit zbuluan se gazi që flluskonte nga ”pishina” ishte më shumë se 80 për qind hidrogjen, me metan dhe një sasi të vogël azoti të përzier brenda.
Ai rridhte me një shpejtësi prej 11 tonësh në vit, pothuajse një renditje magnitudë më e madhe se çdo rrjedhje tjetër e gazit të hidrogjenit, të matura nga burime me një pikë diku tjetër në sipërfaqen e Tokës.
Për të përcaktuar burimin e gazit, studiuesit modeluan edhe skenarë të ndryshëm gjeologjikë që mund të prodhonin një rrjedhë të tillë.
Ata zbuluan se skenari më i mundshëm ishte se gazi vinte nga një rezervuar më i thellë i hidrogjenit të akumuluar në një defekt nën minierë.
Bazuar në gjeometrinë e gabimit, ata vlerësojnë se ky rezervuar përmban të paktën 5 000 deri në 50 000 tonë hidrogjen.
“Është një nga vëllimet më të mëdha të hidrogjenit natyror që është matur ndonjëherë”, thotë Eric Gaucher, një gjeokimist i pavarur i fokusuar në hidrogjenin natyror.
”Por, ende nuk është një sasi e madhe”, thotë Geoffrey Ellis në Shërbimin Gjeologjik të SHBA.
”Megjithatë, provat për një akumulim të qëndrueshëm të hidrogjenit mbështesin nocionin se shumë më tepër ruhet nën tokë. Ne me të vërtetë duhet të shikojmë më thellë”, shton ai. /atsh/
