Nga Vehap Kola
Nëse jeni i aftë të drejtoni një automjet dhe nuk keni një leje drejtimi të lëshuar nga organet përkatëse, nuk dënoheni me burg, siç parashikon neni 291 i Kodit Penal të Republikës së Shqipërisë. Kjo mund të ndodhë falë punës shkencore dhe profesionale të Gjyqtarit të Rrethit Gjyqësor Vlorë, Fjorjan Kalaja. Ai e ka gjetur nenin përkatës të Kodit në kundërshtim me nenet 4, 17, 18, 29 dhe 153 të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë. Gjyqtari Kalaja e ka pezulluar dhe ka vendosur nisjen e procedurës së kontrollit incidental të kushtetueshmërisë së dispozitës ligjore të individualizuar, duke ia referuar sakaq çështjen Gjykatës Kushtetuese.
Sipas vlerësimit të Gjyqtarit, neni 291 i Kodit Penal është në shkelje të hapur të lirive dhe të drejtave themelore të njeriut, me principet bazë kushtetuese të ndërtimit të Republikës dhe të së drejtës penale në veçanti. Shpallja si krim në parim e një sjelljeje njerëzore, siç është drejtimi i automjetit, pa parashikuar asnjë përjashtim nga rregulli, është arbitrare dhe e pabazuar në logjikën e të drejtës penale. Rrezikshmëria nga drejtimi i automjetit nga një shtetas që nuk zotëron leje drejtimi, por që ka aftësi ta drejtojë dhe njeh rregullat e qarkullimit rrugor, është e pavërtetueshme dhe nuk i përket kategorisë së veprave që rregullohen përmes të drejtës penale.
Domosdoshmëria e shprehjes së Gjykatës Kushtetuese për këtë rast lidhet sa me natyrën parimore të çështjes, aq edhe me vazhdimin e procedurës së gjykimit nga Gjykata e Rrethit Gjyqësor Vlore për padinë e Prokurorisë ndaj shtetasit të akuzuar. Ndonëse, Gjykata Kushtetuese nuk është shprehur akoma për këtë lëndë dhe vendimi i saj duket se do të pritet me shumë kureshtje dhe interesim nga publiku, një diskutim profesional dhe shkencor sapo është hapur. A ekzistojnë edhe shumë raste të tilla në Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë apo në aktet ligjore e nënligjore që shkelin parimet kushtetuese dhe liritë e të drejtat themelore? Apo vetëm ato shkelje që cënojnë interesat e partive politike dhe grupeve të interesit përbëjnë shqetësim dhe duhen dërguar për shqyrtim në Gjykatën Kushtetuese?
Vendimi i Gjyqtarit Florjan Kalaja për pezullimin e procesit gjyqësor dhe vënien në lëvizje të Gjykatës Kushtetuese, si edhe argumentimi shkencor që i ka bërë vendimit është padyshim një lajm i rrallë nga drejtësia problematike e Shqipërisë. Ai dëshmon mundësinë e pashoqe që ka një gjyqtar apo pushteti gjyqësor në përgjithësi për të dhënë drejtësi dhe ndalur padrejtësitë e shkaktuara nga orekset administrative apo korruptive të ligjbërësve. Kjo është shenja e vetme e pavarësisë së drejtësisë dhe tregues i mjaftueshëm se, megjithë centralizimin e pushtetit legjislativ, profesionalizmi i njerëzve të drejtësisë mund të krijojë hapësira të reja pavarësie dhe lirie jo vetëm për gjykatat, por edhe për qytetarët.
Një tjetër diskutim i madh që mund të hapet me këtë precedent, është shqyrtimi i të gjithë kuadrit rregullator që qeveritë shqiptare kanë ndërmarrë për të korrigjuar dështimin e tyre në menaxhimin publik. E thënë më thjesht: sa herë që qeveritë shqiptare nuk kanë mundur të arrijnë rezultate përmes politikash të mençura publike, ato kanë prodhuar ligje që shtojnë kontrollin dhe kufizojnë liritë individuale të qytetarëve. Arritja e rezultateve nuk mund të justifikojë cenimin e lirive dhe të drejtave themelore të njeriut, qofshin këto për arsye të sigurisë apo mirëqenies. Mbetet të shihet nëse kjo portë e hapur nga Gjyqtari Kalaja do të shfrytëzohet edhe nga profesionistë të tjerë ambiciozë të drejtësisë shqiptare./tesheshi.com/
