Zhvillimit e fundit në Maqedoni, ku disa mijëra forca speciale të policisë shkaktuan një përleshje të armatosur me disa të ashtuquajtur “terroristë” në qytetin e Kumanovës, ku mbetën të vrarë 22 veta, solli në vëmendjen harrakate të secilit, se problemet etnike në këtë republikë nuk janë zgjidhur, por, vetëm sa janë mbajtur nën presionin e një marrëveshjeje (ndjesë pastë) si ajo e Ohrit, për ta shtyrë edhe një dekadë më tej deshqiptarizimin intensiv të atyre trojeve. Një marrëveshje që u pa si një ekuilibër mbi bazë etnie, por edhe si zgjidhja për të ndërtuar edhe ekuilibrat e tjerë fetarë e socialë e cila, le të themi, do ta rehatonte shoqërinë multietnike dhe njëkohësisht multikulturore të Maqedonisë.
Kur flasim për shoqëritë me kontekst ndëretnik si Maqedonia, e cila këtë kontekst të saj etnik e ka si bazament për të prodhuar edhe kontekstin e vet politik dhe atë kulturor e kështu në formë piramidale ndërton të gjitha kontekstet e tjera, duhet të kemi parasysh se konfiguracioni etnik në këtë vend është aq i madh sa, mbivendoset ndaj realiteteve të tjera dhe i eklipson ato. Fakti që përbërja etnike e këtij vendi është një përbërje e veçantë në vetvete, pra nuk janë në formatin e një shumice dhe një pakice tradicionale, por të një shumice shqiptarësh me shtrirje gjeografike dhe demografike të konsiderueshme brënda një shumice të popullsisë maqedonase, e bën prezencën shqiptare të domosdoshme për t’i dhënë kuptim atij shteti.
Në këtë kuadër, skenari i Kumanovës, është thjesht maja e ajzbergut të padrejtësive dhe njëanshmërisë së theksuar që qeveria Gruevski, ka ushtruar ndaj shqiptarëve të Maqedonisë. Akumulimi i përditshëm i irritimit me projektin deshqiptarizues të Shkupit, jo vetëm me simbolikat arkitekturore dhe bustet e pafund të vendosur si piketa territoresh etnike duke shtyre influencën shqiptare në këndet e hapësirës publike, shtuar edhe mosrespektimin e Marrëveshjes së Ohrit, korrupsionin, harbutërinë dhe racizmin, të bëra publike edhe nga përgjimet që erdhën në formë bombash mediatike, kanë bërë që shqiptarë e maqedonas bashkë, të kërkojnë rrëzimin e kësaj qeverie dhe këtij kryeministri problematik.
Paraqitja e luftimeve në Kumanovë nga organet maqedone, brënda një terri informativ të paprecedent, në formë të nënkuptuar, si një aliazh të terrorizmit fetar me atë etnik, duket po aq e çuditshme në një ambient thellësisht fetar maqedonas, ku shenjtët, kryqet dhe kishat e reja, vendosen kudo për karshillëk të shqiptarëve. Ekstremizimin e vet fetar, qeveria maqedonase, dëshiron ta projektojë ndaj shqiptarëve të cilëve u është ngushtuar shumë hapësira jetike e ushtrimit të lirisë së tyre. Mendësia e shoqërisë multietnike maqedone e konsideron “Tjetrin” të ndryshëm jo vetëm etnikisht, por edhe fetarisht. Ajo manifeston shfaqje të dyfishtë, të racizmi biologjik bazuar në etninë dhe të racizmit kulturor bazuar në religjionin.
Kohët e fundit në këto treva, përçmimi mbi bazë etnike filloi të tejkalohet nga përçmimi me bazë fetare, pra “Tjetri” i rrezikshëm kulturalisht më shumë se shqiptar-musliman filloi të konsiderohej tashmë si musliman-shqiptar, duke u vënë kështu në kërkim të disa justifikimeve shtesë për ta shfarosur “Tjetrin” tërësisht. Deklaratat e Ministres së Brëndëshme Jankullovska të nxjerra nga përgjimet, ku i cilëson shqiptarët si “indianë” apo “fis i egër”, përpiqen për të justifikuar “industrinë e frikës” e investuar për të ndërtuar klimën e frikës e pasigurisë në rajon, përmes skemave policeske të parafabrikuara, skema të frikës së të qenurit kulturalisht ndryshe jo si fakt kulturor , por më shumë si faj identitar i simbolizuar në alienizimin e stilit të jetesës së shqiptarëve, pra faji nuk përceptohet tek personi por tek identiteti dhe kultura e tij. Pra, një ambient në paaftësi dhe padëshirë totale që të negociojë të ndryshmen dhe të evidentojë të përbashkëtën duke përjashtuar kategorisht bashkëpunimin.
Është tashmë i ditur fakti se për të krijuar një shoqëri multikulturore, nuk është e mjaftueshme vetëm t’i japësh hapësirë “Tjetrit”, por të pranosh transformimet që kontaktet dhe këmbimet kulturore me “Tjetrin” mund të të sjellin. Kjo duket e papranueshme për autoritetet maqedone të cilat nuk kanë reshtur dhe nuk reshtin së inseknuari formula tashmë të vjetra të dala boje, në përpjekjen e dëshpëruar për të homogjenizuar “të vetët” ndaj “tjetrit” si zgjidhje e krizës politike. Rruga dhe metodologjia e përzgjedhur prej saj, ku “bombave” mediatike i përgjigjet me bomba balistike, është rruga më e gabuar që mund të zgjidhte.
Situata e shqiptarëve në Maqedoni, si faktor stabiliteti dhe në të njëjtën kohë edhe si faktor shtet-formues, si të vetmit të cilët e mbajnë Maqedoninë në këmbë për të mos u shpërbërë, nuk është gjë tjetër vetëm se një ekuacion i gabuar etnik, zgjidhja e të cilit bëhet duke i vendosur elementët e duhur në vendin e vet. Ndryshe, çdo përpjekje për ta zgjidhur konfliktin me elemente të marra hua, do të rezultojë me përplasje të pashmangshme e të vazhdueshme që prodhojnë veçse padrejtësi. Gjëndja është në atë fazë, sa tashmë është i papranueshëm hartimi i një marrëveshjeje të dytë të tipit Ohër, e cila nuk do të kishte fare kuptim. Zgjidhja e çështjes shqiptare, bëhet atëhere kur të bëhet bashkimi i vullneteve për të ndërtuar një realitet ku secili të qëndrojë në të drejtën e vet në hapësirën që i takon. Ndryshe, nëse ky bashkim vullnetesh brënda bashkekzistencës nuk do të formohet, atëhere zgjidhje e vetme që do të pulsojë në kokat e shqiptarëve, do të jetë vetëm ndarja. /tesheshi.com/
